REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. w przypadku upadłości likwidacyjnej

Piotr Skorupa
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przy dokonywaniu analizy zagadnień prawnych związanych z upadłością likwidacyjną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zwraca się przede wszystkim uwagę na kwestie proceduralne, majątkowe czy związane z realizacją zobowiązań wobec wierzycieli upadłego przedsiębiorcy. Niestety, niejednokrotnie zostaje pominięta kwestia odpowiedzialności karnej członków zarządu upadłej spółki, uregulowana w prawie upadłościowym i naprawczym (p.u.n.).

Z tych też względów niniejsze opracowanie ma na celu dokonanie chociażby ogólnego opisu uregulowań karnych ujętych w art. 522 i 523 p.u.n. w odniesieniu do członków zarządu spółki z o.o.

REKLAMA

Przesłanki odpowiedzialności na gruncie art. 522 p.u.n.

Regulacja zawarta w art. 522 p.u.n. odnosi się do wstępnej fazy postępowania. Przepis ten stanowi, że jeżeli osoba uprawniona do reprezentowania dłużnika będącego osobą prawną (a więc w tym wypadku członek lub członkowie zarządu spółki z o.o.), podaje we wniosku o ogłoszenie upadłości nieprawdziwe dane, to podmiot taki podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu.

Takie samo zagrożenie karne przewidziane jest również dla wskazanych osób, jeżeli w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości podają one sądowi niezgodne z prawdą informacje co do stanu majątku dłużnika.

REKLAMA

Dane, o których mowa w art. 522 p.u.n., zostały określone w art. 22 i 23 p.u.n. Z tych względów przepis ten ma bezpośrednie odniesienie wyłącznie do wskazanych uregulowań, a nie do informacji związanych z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, ale niezwiązanych z jego treścią lub wymaganymi załącznikami oraz danymi dotyczącymi majątku dłużnika. Nie oznacza to jednak dozwolenia na przedstawianie nieprawdziwych informacji w zakresie nieobjętym wnioskiem o ogłoszenie upadłości oraz jego załącznikami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy rozumieć, iż dobrami chronionymi w analizowanym przypadku są zarówno wiarygodność, jak i rzetelność dokumentów składanych sądowi upadłościowemu, a co za tym idzie, także pełna prawidłowość czynności postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości danej spółki z o.o., w którym to zarówno sąd, jak i inne podmioty, muszą mieć gwarancję pełnej wiarygodności i rzetelności uzyskiwanych informacji.

Charakter prawny przestępstwa z art. 522 p.u.n.

Opisane w omawianym przepisie przestępstwo ma charakter umyślny oraz indywidualny i może je popełnić w tej sytuacji wyłącznie osoba będąca członkiem zarządu spółki z o.o. Nie ma bowiem żadnych podstaw do uznania, że odpowiedzialność na gruncie art. 522 p.u.n. mogą ponosić inne osoby będące przykładowo pełnomocnikami spółki z o.o. sporządzającymi wniosek o ogłoszenie upadłości lub poszczególne jego załączniki (np. radca prawny, księgowy itp.), gdyż wnioskowanie przeciwne byłoby sprzeczne wykładnią celowościową tego unormowania.

REKLAMA

Znamiona przestępstwa z art. 522 ust. 1 p.u.n. zostają zrealizowane w przypadku złożenia do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości zawierającego niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy dane. Przestępstwo ma więc charakter formalny i zostaje popełnione z chwilą dokonania czynu.

Z kolei dla realizacji znamion przestępstwa opisanego w ustępie drugim wskazanego artykułu wymagane jest podanie sądowi upadłościowemu, przez członka zarządu, nieprawdziwych informacji co do stanu majątku spółki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Przy czym bez znaczenia jest, czy nieprawdziwe informacje zostaną przekazane sądowi w formie pisemnej czy też ustnie w trakcie rozprawy z udziałem danego członka zarządu spółki z o.o.

Skutki niewydania majątku, dokumentów i ksiąg rachunkowych

Analizując art. 523 p.u.n., warto najpierw zwrócić uwagę na regulacje zawarte zwłaszcza w art. 57 ust. 1 p.u.n..

Z przepisu tego wynika, że w przypadku ogłoszenia upadłości likwidacyjnej upadły (a w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - jej zarząd) obowiązany jest wskazać i wydać syndykowi masy upadłości cały swój majątek, a także wszystkie dokumenty dotyczące prowadzonej działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe i inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych oraz korespondencję.

Zwłoka upadłego dłużnika w tym zakresie, a zwłaszcza celowe działanie zarządu spółki z o.o. skierowane na to, aby nie wydać syndykowi masy upadłości przedmiotowej dokumentacji (lub nawet dokonać jej zniszczenia w części albo w całości) skutkuje zastosowaniem sankcji przewidzianych w art. 523 p.u.n.

Zgodnie z dyspozycją tego przepisu, jeżeli osoba uprawniona do reprezentowania dłużnika będącego osobą prawną - a więc w tym wypadku, tak samo jak w omówionym wyżej art. 522 p.u.n., jeżeli członek (lub członkowie) zarządu spółki z o.o. nie wydaje syndykowi masy upadłości całego majątku wchodzącego w skład masy upadłości, ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku upadłego przedsiębiorcy, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu.

Ta sama kara przewidziana jest przez ustawodawcę w stosunku do wyżej wskazanych osób w sytuacji, gdy nie udzielają one syndykowi masy upadłości lub sędziemu-komisarzowi informacji dotyczących majątku upadłego przedsiębiorcy.

W wypadkach unormowanych w art. 523 p.u.n. za przedmiot ochrony należy uznać szeroko rozumiany interes ogółu wierzycieli, którzy w toku prowadzonego postępowania upadłościowego powinni zostać zaspokojeni w jak najszerszym zakresie.

Nie bez znaczenia jest też w tym wypadku interes syndyka masy upadłości, który bez uzyskania dokumentacji upadłego oraz wyjaśnień dotyczących jego majątku nie może de facto prowadzić czynności procesu upadłościowego (począwszy od sporządzenia dokumentacji bilansowej i podatkowej, po nawet brak możliwości przygotowania listy wierzytelności, gdyż bez źródłowych dokumentów finansowo-księgowych nie będzie istniała podstawa do weryfikacji dokonanych przez wierzycieli zgłoszeń wierzytelności oraz ich następczego uznania w całości lub w części).

Poza tym także inne podmioty, tak jak przykładowo organy skarbowe, mogą być w sposób bezpośredni zainteresowane dokumentacją upadłej spółki, co w wypadku jej braku będzie powodować znaczne utrudnienie ich czynności (np. w zakresie przeprowadzanych kontroli).

Moment powstania odpowiedzialności na podstawie art. 523 p.u.n.

Podobnie jak w przypadku omówionego powyżej art. 522 p.u.n., opisane w art. 523 p.u.n. przestępstwo ma charakter umyślny oraz indywidualny. Czyn zabroniony może popełnić w tej sytuacji, oprócz osoby będącej członkiem zarządu spółki z o.o., także kurator ustanowiony przez sąd do reprezentowania upadłego dłużnika w prowadzonym postępowaniu upadłościowym (zob. art. 187 p.u.n.).

Okoliczności stanowiące przesłanki przestępstwa ujętego w art. 523 ust. 1 p.u.n. ziszczą się w sytuacji niewydania syndykowi masy upadłości całego majątku (a więc wszystkich jego elementów) wchodzącego w skład powstałej masy upadłości oraz ksiąg rachunkowych i dokumentacji odnoszącej się do majątku upadłej spółki (w pełnym zakresie obejmującym nie tylko dokumenty w postaci papierowej, ale też w formie elektronicznej).

Natomiast podstawą sprawczą przestępstwa opisanego w art. 523 ust. 2 p.u.n. będzie w tej sytuacji nieudzielenie syndykowi masy upadłości lub sędziemu komisarzowi niezbędnych informacji dotyczących majątku upadłej spółki z o.o. (przy czym chodzi tu o sytuacje, w których następuje zarówno zatajenie pewnych istotnych informacji, jak i odmowa ich udzielenia na wyraźne żądanie syndyka lub sędziego-komisarza).

Przestępstwa opisane w art. 523 ust. 1 i 2 p.u.n. zostają więc dokonane przez zaniechanie ze strony członka lub członków zarządu albo też kuratora upadłej spółki z o.o.

Ściganie przestępstw uregulowanych w art. 522 i 523 p.u.n. następuje z urzędu. Stosownego zawiadomienia organów ścigania dokonuje w pierwszym przypadku sąd prowadzący postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości, natomiast w drugiej - syndyk masy upadłości lub sędzia-komisarz.

Podsumowanie

Z przeprowadzonej powyżej ogólnej analizy zagadnienia odpowiedzialności karnej reprezentantów upadłej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynika, iż niewykonywanie podstawowych obowiązków związanych z rzetelnością i prawdziwością przedkładanych dokumentów oraz współpracą z organami postępowania upadłościowego, jakimi są syndyk masy upadłości i sędzia-komisarz, może skutkować bardzo dotkliwymi sankcjami karnymi.

Dlatego też w bezpośrednim interesie upadłego przedsiębiorcy (jego zarządu) jest ścisła współpraca z syndykiem oraz sędzią-komisarzem.

Warto także wspomnieć, że wymienione art. 522 i 523 p.u.n. nie stanowią wyłącznych regulacji dotyczących odpowiedzialności (także majątkowej) członków organu reprezentującego spółkę z o.o. na płaszczyźnie korelacji generowanego zadłużenia i konieczności ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

Można tu przykładowo wskazać art. 299 k.s.h., formułujący w określonych sytuacjach, znacznie dalej posuniętą odpowiedzialność osobisto-majątkową członków zarządu spółki z o.o., w przypadku bezskuteczności czynności egzekucyjnych prowadzonych wobec spółki, przy jednoczesnym braku terminowego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika. Ze względu jednak na odmienny charakter oraz przesłanki odpowiedzialności inne regulacje prawne nie zostały omówione w niniejszym opracowaniu.

Wzór zawiadomienia organów ścigania

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Piotr Skorupa

radca prawny w Kancelarii Radcy Prawnego LEGIS w Kędzierzynie-Koźlu, syndyk masy upadłości i tymczasowy nadzorca sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opolu

Podstawa prawna:

ustawa z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA