REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa autorskie a wolny dostęp do dóbr kulturowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michał Noskowski
kobieta, senior, seniorka, książka, czytanie książki, relaks, odpoczynek/ fot. Fotolia
kobieta, senior, seniorka, książka, czytanie książki, relaks, odpoczynek/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Dozwolony użytek prywatny i publiczny, czyli zasady korzystania z utworów. Jak umożliwiać przepływ wiedzy i udostępniać dobra kultury do jak najszerszej rzeszy odbiorców, by jednocześnie nie godzić w interesy twórców?

Według ustawy z dn. 4 lutego 1994 roku prawa autorskie dotyczą „każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonej w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.

REKLAMA

Istota praw autorskich

Istotą praw autorskich jest chronienie oczywistych uprawnień twórców do dysponowania własnymi dziełami i otrzymywania za nie odpowiedniego wynagrodzenia. Dają one artystom (także architektom, dziennikarzom, wynalazcom) prawo do wyłącznego decydowania o losie swojego dzieła. Tylko oni mogą udzielać zgody na wykorzystywanie utworu na przykład do adaptacji scenicznych. Wszystkie uprawnienia autora, powiązane dziełem, według polskiego prawa wygasają z reguły po siedemdziesięciu latach od śmierci twórcy.

Dozwolony użytek prywatny a dozwolony użytek publiczny

Istnieje podział dozwolonego użytku chronionych utworów ze względu na sposób ich eksploatowania. Dozwolony użytek osobisty (prywatny) ma miejsce wówczas gdy z danego utworu (pojedynczego egzemplarza), czy też jego kopii korzystają osoby będące ze sobą w bliskich relacjach (rodzina, krewni, znajomi). Korzystanie z dzieła może mieć wtedy charakter wyłącznie edukacyjny, poznawczy; czerpanie jakichkolwiek korzyści pieniężnych jest nielegalne. Natomiast dozwolony użytek publiczny to darmowe korzystanie z dzieła przez szerszą rzeszę ludzi (także nie znających się wzajemnie) w celach oświatowych, kulturowych. Na popularyzację tych utworów mają prawo niektóre instytucje, takie jak: biblioteki, szkoły, archiwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz też: Przychody z praw autorskich

Czy cytując można naruszyć prawa autorskie?

Sposoby korzystania z dzieł i prac są ściśle określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dn. 4 lutego 1994 r.  Wykorzystywać dzieło można tylko w takim stopniu na ona pozwala, chyba że na szersze działania zezwolił sam autor. Bardzo często zdarzają się sytuacje, kiedy prawa autorskie są naruszane nieświadomie. Jest to możliwe na przykład przy niewłaściwym cytowaniu (brak podania źródła lub za długi fragment tekstu), prawo umożliwia cytowanie krótkich tekstów w całości (wierszyki), niestety nie ma jasnego określenia jak maksymalnie długi fragment może być zacytowany. Musi być to urywek, który pasuje do kontekstu i nie ma uatrakcyjniać tekstu „samym sobą”.

Propozycje zmiany prawa

Niedawno zaczęły pojawiać się głosy, że ustawa o prawach autorskich z 1994 r. jest przestarzała i nie wpisuje się w dzisiejsze czasy. W dobie Internetu i poszukiwania tego co świeże lub najświeższe nie może obowiązywać przepis, który nie dopuszcza dzieł przez siedemdziesiąt lat od ich powstania do sfery publicznej. Padają propozycje, aby ten czas skrócić do piętnastu lat. W tym czasie dzieło trafi już z pewnością do wszystkich odbiorców, którzy byliby skłonni zapłacić za jego kopię. Dziś książki, nie mówiąc już o płytach muzycznych, czy filmach zarabiają dla swoich autorów przez kilka lat od wydania. Są oczywiście od tego wyjątki – jeśli utwór okaże się wybitny, bądź autor otrzyma zań prestiżowe nagrody, z pewnością dzieło będzie pozostawało w blasku o wiele dłużej.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Mobbing w pracy: jak rozpoznać i chronić się przed nim?

Poznaj definicję, przyczyny i formy mobbingu oraz praktyczne sposoby ochrony przed nim – wszystkie wskazówki prosto z rozmowy z ekspertką Katarzyną Bednarczykówą, autorką książki "Masz się łasić".

Reputacja przedsiębiorcy to jedno z kluczowych aktywów firmy. Tak uważa coraz więcej właścicieli firm w Polsce

Firmy w Polsce coraz częściej traktują reputację jako kapitał, który warto chronić, nawet kosztem wyników finansowych. To po części efekt walki stereotypu przedsiębiorcy, który chce osiągać zyski za wszelką cenę. Jest on wciąż głęboko zakorzeniony w świadomości społecznej.

Badania Uniwersytetu Stanford: Polscy programiści odnoszą największe korzyści z AI [KOMENTARZ]

Polska błyszczy wśród europejskich krajów pod względem produktywności programistów korzystających z AI. Jednak niska adopcja technologii i wysoki poziom poprawek stawiają pytania o jakość i przyszłość. O tym, jak interpretować wyniki badań ze Stanford opowiedział członek zespołu badawczego.

Sztuczna inteligencja. McKinsey: Tylko 1 proc. menedżerów określa wdrożenia AI w swoich organizacjach jako dojrzałe

Choć zastosowanie gen-AI w 2024 r. znacząco wzrosło, a 78 proc. respondentów deklarowało w ub.r. użycie co najmniej jednej funkcji biznesowej tego rozwiązania w porównaniu do 55 proc. rok wcześniej, to jedynie 1 proc. menedżerów określa wdrożenie AI w ich w organizacjach jako dojrzałe.

REKLAMA

Obligacje korporacyjne: wciąż wysoki popyt u inwestorów

W pierwszym kwartale tego roku emitenci przeprowadzili cztery publiczne emisje obligacji korporacyjnych o wartości 286,5 mln zł. Popyt inwestorów ponownie przekroczył wartość emisji i wyniósł 747 mln zł, a średni poziom redukcji dla emisji sięgnął 44 proc.

Przedsiębiorcy na całym świecie już nie patrzą w przyszłość optymistycznie

Spada poziom optymizmu przedsiębiorców na świecie. Powodem niepewność i nieprzewidywalność w globalnym handlu i wysokie stopy procentowe, tak wynika z przeprowadzonego przez Dun & Bradstreet badania na próbie ponad 10 tys. przedsiębiorców.

Wystawianie faktur przez freelancerów w 2025 r. Zasady, narzędzia, terminy, opłaty, najczęstsze błędy przy wystawianiu faktur

Praca freelancera daje dużą swobodę – pozwala samodzielnie zarządzać czasem, projektami i klientami. Z tą niezależnością wiąże się jednak także odpowiedzialność za kwestie formalne, takie jak wystawianie faktur. Kto może wystawiać faktury jako freelancer? Co powinno znaleźć się na fakturze? Jakie są najczęstsze błędy?

Susza rolnicza może w tym roku być wcześniej

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej prognozuje, że susza rolnicza może w tym roku rozwinąć się wcześniej. W raporcie podał także, ze prognozy dotyczące opadów są optymistyczne.

REKLAMA

Jak założyć spółkę z o.o. z aktem notarialnym?

Umowa spółki z o.o. w formie aktu notarialnego jest konieczna, gdy wspólnicy zamierzają wprowadzić do umowy postanowienia, których dodanie nie jest możliwe w przypadku spółki z o.o. zakładanej przez S24. Dotyczy to m.in. sytuacji, w których wspólnicy zamierzają wnieść wkłady niepieniężne, wprowadzić obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych, zmienić zasady głosowania w spółce, uprzywilejować udziały co do głosu, czy do dywidendy.

W jaki sposób hakerzy wykorzystują e-maile do ataków? Mają swoje sposoby

Najpopularniejszą formą cyberataku jest obecnie phishing. Fałszywe wiadomości są coraz trudniejsze do wykrycia, bo cyberprzestępcy doskonale się wyspecjalizowali. Jak rozpoznać niebzepieczną wiadomość? Jak chronić swoją firmę przed cyberatakami?

REKLAMA