REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa autorskie a wolny dostęp do dóbr kulturowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michał Noskowski
kobieta, senior, seniorka, książka, czytanie książki, relaks, odpoczynek/ fot. Fotolia
kobieta, senior, seniorka, książka, czytanie książki, relaks, odpoczynek/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Dozwolony użytek prywatny i publiczny, czyli zasady korzystania z utworów. Jak umożliwiać przepływ wiedzy i udostępniać dobra kultury do jak najszerszej rzeszy odbiorców, by jednocześnie nie godzić w interesy twórców?

Według ustawy z dn. 4 lutego 1994 roku prawa autorskie dotyczą „każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonej w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.

REKLAMA

Istota praw autorskich

Istotą praw autorskich jest chronienie oczywistych uprawnień twórców do dysponowania własnymi dziełami i otrzymywania za nie odpowiedniego wynagrodzenia. Dają one artystom (także architektom, dziennikarzom, wynalazcom) prawo do wyłącznego decydowania o losie swojego dzieła. Tylko oni mogą udzielać zgody na wykorzystywanie utworu na przykład do adaptacji scenicznych. Wszystkie uprawnienia autora, powiązane dziełem, według polskiego prawa wygasają z reguły po siedemdziesięciu latach od śmierci twórcy.

Dozwolony użytek prywatny a dozwolony użytek publiczny

Istnieje podział dozwolonego użytku chronionych utworów ze względu na sposób ich eksploatowania. Dozwolony użytek osobisty (prywatny) ma miejsce wówczas gdy z danego utworu (pojedynczego egzemplarza), czy też jego kopii korzystają osoby będące ze sobą w bliskich relacjach (rodzina, krewni, znajomi). Korzystanie z dzieła może mieć wtedy charakter wyłącznie edukacyjny, poznawczy; czerpanie jakichkolwiek korzyści pieniężnych jest nielegalne. Natomiast dozwolony użytek publiczny to darmowe korzystanie z dzieła przez szerszą rzeszę ludzi (także nie znających się wzajemnie) w celach oświatowych, kulturowych. Na popularyzację tych utworów mają prawo niektóre instytucje, takie jak: biblioteki, szkoły, archiwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz też: Przychody z praw autorskich

Czy cytując można naruszyć prawa autorskie?

Sposoby korzystania z dzieł i prac są ściśle określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dn. 4 lutego 1994 r.  Wykorzystywać dzieło można tylko w takim stopniu na ona pozwala, chyba że na szersze działania zezwolił sam autor. Bardzo często zdarzają się sytuacje, kiedy prawa autorskie są naruszane nieświadomie. Jest to możliwe na przykład przy niewłaściwym cytowaniu (brak podania źródła lub za długi fragment tekstu), prawo umożliwia cytowanie krótkich tekstów w całości (wierszyki), niestety nie ma jasnego określenia jak maksymalnie długi fragment może być zacytowany. Musi być to urywek, który pasuje do kontekstu i nie ma uatrakcyjniać tekstu „samym sobą”.

Propozycje zmiany prawa

Niedawno zaczęły pojawiać się głosy, że ustawa o prawach autorskich z 1994 r. jest przestarzała i nie wpisuje się w dzisiejsze czasy. W dobie Internetu i poszukiwania tego co świeże lub najświeższe nie może obowiązywać przepis, który nie dopuszcza dzieł przez siedemdziesiąt lat od ich powstania do sfery publicznej. Padają propozycje, aby ten czas skrócić do piętnastu lat. W tym czasie dzieło trafi już z pewnością do wszystkich odbiorców, którzy byliby skłonni zapłacić za jego kopię. Dziś książki, nie mówiąc już o płytach muzycznych, czy filmach zarabiają dla swoich autorów przez kilka lat od wydania. Są oczywiście od tego wyjątki – jeśli utwór okaże się wybitny, bądź autor otrzyma zań prestiżowe nagrody, z pewnością dzieło będzie pozostawało w blasku o wiele dłużej.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

REKLAMA

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA