REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego

Bogusław Nowakowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zatrudniamy 28 osób, dlatego sami wypłacamy zasiłki z ubezpieczenia społecznego. Zauważyliśmy w firmie wzrost zwolnień lekarskich, szczególnie w okresie wakacyjnym. Są to zwolnienia, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe, jak również zasiłek chorobowy. Czy możemy przeprowadzać kontrole zwolnień lekarskich pracowników? Jeżeli tak, to jak powinna wyglądać kontrola i na co mamy zwrócić uwagę podczas jej przeprowadzania? Czy po kontroli jest wymagana opinia ZUS?

UZASADNIENIE

REKLAMA

Podstawowym celem wystawienia przez lekarza zwolnienia lekarskiego jest umożliwienie choremu odzyskania zdolności do pracy. Dlatego zwolnienie nie powinno być wykorzystywane w sposób, który może niekorzystnie wpłynąć na stan zdrowia i przyczynić się do dłuższej niezdolności do pracy.

Wystawione zwolnienia są kontrolowane pod kątem prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Do samodzielnego przeprowadzania kontroli osób ubezpieczonych pobierających zasiłek chorobowy uprawnieni są płatnicy składek, którzy wypłacają te zasiłki, tj. w danym roku ci płatnicy, którzy na 30 listopada ubiegłego roku zgłaszali do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych. Natomiast kontrolę pozostałych osób ubezpieczonych przeprowadza ZUS, który wypłaca zasiłki chorobowe tym osobom.

WAŻNE!

Każdy pracodawca może kontrolować prawidłowość wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przeprowadzana przez płatnika składek albo przez ZUS polega na ustaleniu, czy w okresie zwolnienia pracownik:

• nie wykonuje pracy zarobkowej albo

• nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem (§ 5 rozporządzenia o kontroli zwolnień lekarskich).

REKLAMA

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Oznacza to, że jeśli wynik przeprowadzonej kontroli powodowałby utratę prawa do zasiłku chorobowego, to powoduje również utratę prawa do wynagrodzenia chorobowego.

Do przeprowadzenia kontroli pracodawca powinien wyznaczyć osoby nienaruszające dyscypliny pracy, niekarane za nadużywanie zwolnień lekarskich oraz cieszące się dobrą opinią wśród pracowników. Osoby wyznaczone do przeprowadzania kontroli powinny mieć imienne upoważnienia uprawniające do wykonywania kontroli, wystawione przez płatnika składek (§ 8 rozporządzenia o kontroli zwolnień lekarskich).

Wzór upoważnienia do przeprowadzenia kontroli

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kontrolą powinni być objęci przede wszystkim pracownicy, co do których jest podejrzenie, że niewłaściwie wykorzystują zwolnienia lekarskie, oraz pracownicy często korzystający z krótkotrwałych zwolnień lekarskich.

WAŻNE!

Kontrola powinna być przeprowadzana w miarę potrzeby bez ustalania z góry stałych terminów, a nasilona szczególnie w okresach, w których występuje zwiększona absencja chorobowa.

Płatnik lub ZUS przeprowadza kontrolę wykorzystywania zwolnień lekarskich w miejscu zamieszkania, w miejscu czasowego pobytu lub w miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej.

Przeprowadzający kontrolę powinni ustalić, czy osoba ubezpieczona w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonuje czynności sprzeczne z celem tego zwolnienia, czynności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy albo naruszające wskazania lekarskie.

Jak kontrolować prawidłowe wykorzystywanie zwolnień lekarskich przez pracowników

REKLAMA

W czasie kontroli domowej osoby kontrolujące powinny uwzględnić warunki życiowe i rodzinne osoby korzystającej ze zwolnienia lekarskiego. Wykonywanie zwykłych czynności życia codziennego (np. pójście na zabieg, na kontrolę lekarską, wyjście do apteki czy na spacer) albo wyjazd na czas leczenia do rodziny nie oznacza, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem.

Zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem, jeżeli pacjent nie przestrzega wskazań lekarskich lub/i nie przestrzega zakazu wykonywania różnych prac, np. domowych, w ogrodzie lub gospodarstwie rolnym, polegających na dźwiganiu, czy wykorzystuje zwolnienia do innych celów niż leczenie, np. wyjazd na wczasy wykupione w biurze podróży.

Jeżeli osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie jest obecna w domu w trakcie kontroli, kontrola musi być ponowiona, a chory musi wyjaśnić przyczynę swojej nieobecności.

 

WAŻNE!

Jeżeli osoba kontrolowana odmawia wyjaśnienia przyczyny nieobecności, należy uznać, że wykorzystywała zwolnienie lekarskie niezgodnie z celem.

Gdy po przeprowadzeniu kontroli okaże się, że pracownik wykonywał pracę zarobkową lub nieprawidłowo korzystał ze zwolnienia lekarskiego, osoby kontrolujące muszą sporządzić protokół (§ 9 rozporządzenia o kontroli zwolnień lekarskich). W protokole należy zaznaczyć, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego. Podpisany protokół należy przedłożyć pracownikowi do zapoznania się z jego treścią. Pracownik może wnieść do niego uwagi i zastrzeżenia. Prawidłowo sporządzony protokół kontroli jest dokumentem uzasadniającym pozbawienie pracownika prawa do zasiłku chorobowego/wynagrodzenia chorobowego za cały okres niezdolności objęty kontrolowanym zwolnieniem lekarskim.

WAŻNE!

Gdy ubezpieczony wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem, traci prawo do świadczenia za cały okres zwolnienia lekarskiego.

Płatnik składek nie przygotowuje protokołu kontroli, jeżeli kontrola ustali, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane zgodnie z jego celem. Natomiast wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie od pracy było wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem, rozstrzyga ZUS, uzyskując w miarę potrzeby opinię lekarza leczącego. W przypadku sporu ZUS wydaje decyzję, od której płatnikowi i osobie kontrolowanej przysługuje prawo wniesienia odwołania do sądu.

Wzór protokołu kontroli płatnika składek

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy można również przeprowadzić wykorzystując dokumenty uzyskane w inny sposób niż kontrola domowa, np. zawiadomienie policji, urzędu celnego, biura podróży o uczestnictwie w wycieczce, oświadczeń pracowników służby pracowniczej albo przełożonych pracownika. Na podstawie tych dokumentów sporządza się protokół z kontroli wykorzystywania zwolnienia lekarskiego po uzyskaniu wyjaśnień pracownika.

• art. 17, art. 61, art. 68 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.),

• § 1, § 5-12 rozporządzenia z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (DzU nr 65, poz. 743),

• art. 92 Kodeksu pracy.

Bogusław Nowakowski

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Orzecznictwo uzupełniające:

• Adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści „pacjent może chodzić” nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego taka adnotacja dotyczy. Taki zapis upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszanie się po mieszkaniu, udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską. (Wyrok Sądu Apelacyjnego z 12 listopada 2002 r., III AUa 3189/01, Pr. Pracy 2003/10/43)

• O zakwalifikowaniu wykonywania określonych czynności jako „pracy”, nie decyduje charakter stosunku prawnego, na podstawie którego są one wykonywane, ale rodzaj tych czynności. W pierwszej przesłance art. 17 ust. 1 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa chodzi bowiem nie tylko o wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku zatrudnienia, ale także o wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie. (Wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2008 r., III UK 11/08)

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Piękny umysł. Wiedza o mózgu w analizie preferencji zachowań i postaw człowieka

W dzisiejszym świecie, w którym wiedza neuronaukowa jest coraz bardziej dostępna, a tematyczne publikacje wychodzą poza ramę dyskursu naukowego i pisane są przystępnym językiem, wiedza o mózgu staje się niebywale wartościowym obszarem do codziennego wykorzystania. Warto, aby sięgali po nią również ci, którzy wspierają wzrost ludzi w biznesie i rozwoju indywidualnym.

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

REKLAMA

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

REKLAMA

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA