Jak prawidłowo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego

UZASADNIENIE

Podstawowym celem wystawienia przez lekarza zwolnienia lekarskiego jest umożliwienie choremu odzyskania zdolności do pracy. Dlatego zwolnienie nie powinno być wykorzystywane w sposób, który może niekorzystnie wpłynąć na stan zdrowia i przyczynić się do dłuższej niezdolności do pracy.

Wystawione zwolnienia są kontrolowane pod kątem prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Do samodzielnego przeprowadzania kontroli osób ubezpieczonych pobierających zasiłek chorobowy uprawnieni są płatnicy składek, którzy wypłacają te zasiłki, tj. w danym roku ci płatnicy, którzy na 30 listopada ubiegłego roku zgłaszali do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych. Natomiast kontrolę pozostałych osób ubezpieczonych przeprowadza ZUS, który wypłaca zasiłki chorobowe tym osobom.

WAŻNE!

Każdy pracodawca może kontrolować prawidłowość wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe.

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przeprowadzana przez płatnika składek albo przez ZUS polega na ustaleniu, czy w okresie zwolnienia pracownik:

• nie wykonuje pracy zarobkowej albo

• nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem (§ 5 rozporządzenia o kontroli zwolnień lekarskich).

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Oznacza to, że jeśli wynik przeprowadzonej kontroli powodowałby utratę prawa do zasiłku chorobowego, to powoduje również utratę prawa do wynagrodzenia chorobowego.

Do przeprowadzenia kontroli pracodawca powinien wyznaczyć osoby nienaruszające dyscypliny pracy, niekarane za nadużywanie zwolnień lekarskich oraz cieszące się dobrą opinią wśród pracowników. Osoby wyznaczone do przeprowadzania kontroli powinny mieć imienne upoważnienia uprawniające do wykonywania kontroli, wystawione przez płatnika składek (§ 8 rozporządzenia o kontroli zwolnień lekarskich).

Wzór upoważnienia do przeprowadzenia kontroli

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kontrolą powinni być objęci przede wszystkim pracownicy, co do których jest podejrzenie, że niewłaściwie wykorzystują zwolnienia lekarskie, oraz pracownicy często korzystający z krótkotrwałych zwolnień lekarskich.

WAŻNE!

Kontrola powinna być przeprowadzana w miarę potrzeby bez ustalania z góry stałych terminów, a nasilona szczególnie w okresach, w których występuje zwiększona absencja chorobowa.

Płatnik lub ZUS przeprowadza kontrolę wykorzystywania zwolnień lekarskich w miejscu zamieszkania, w miejscu czasowego pobytu lub w miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej.

Przeprowadzający kontrolę powinni ustalić, czy osoba ubezpieczona w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonuje czynności sprzeczne z celem tego zwolnienia, czynności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy albo naruszające wskazania lekarskie.

Jak kontrolować prawidłowe wykorzystywanie zwolnień lekarskich przez pracowników

W czasie kontroli domowej osoby kontrolujące powinny uwzględnić warunki życiowe i rodzinne osoby korzystającej ze zwolnienia lekarskiego. Wykonywanie zwykłych czynności życia codziennego (np. pójście na zabieg, na kontrolę lekarską, wyjście do apteki czy na spacer) albo wyjazd na czas leczenia do rodziny nie oznacza, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem.

Zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem, jeżeli pacjent nie przestrzega wskazań lekarskich lub/i nie przestrzega zakazu wykonywania różnych prac, np. domowych, w ogrodzie lub gospodarstwie rolnym, polegających na dźwiganiu, czy wykorzystuje zwolnienia do innych celów niż leczenie, np. wyjazd na wczasy wykupione w biurze podróży.

Jeżeli osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie jest obecna w domu w trakcie kontroli, kontrola musi być ponowiona, a chory musi wyjaśnić przyczynę swojej nieobecności.