Zasady zawierania umowy na okres próbny

Zgodnie z Kodeksem pracy umowy możemy podzielić na zawierane na czas nieokreślony lub terminowo, podpisywane na czas wykonania określonej pracy, a jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności (art. 25 § 1 k.p.). Każda z tych z umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy (art. 25 § 2 k.p.).

Co do zasady strony stosunku pracy mogą zawrzeć tylko jedną umowę o pracę na okres próbny. Od zasady tej istnieją jednak wyjątki, w zależności od okoliczności konkretnej sprawy.

Umowa o pracę na okres próbny ma służyć sprawdzeniu, czy pracownik okaże się przydatny na danym stanowisku pracy i z samej jej istoty wynika, że ma ona charakter jednorazowy, a konsekwencją jest zawarcie następnej umowy (na czas określony albo na czas nieokreślony) albo definitywne rozwiązanie stosunku pracy.

Zawarcie umowy o pracę na okres próbny ma również charakter fakultatywny, nie ma przeszkód, aby strony od razu zdecydowały o podpisaniu umowy na czas określony albo umowy bezterminowej. Umowa o pracę na okres próbny nie stanowi także zobowiązania do nawiązania w przyszłości stosunku pracy o trwałym charakterze.

WaŻne!

Umowa o pracę na okres próbny może zostać zawarta wyłącznie na początku zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Artykuł 25 § 2 k.p. nie przewiduje możliwości zawarcia takiej umowy w trakcie trwania stosunku pracy.

W zasadzie niedopuszczalne jest zawarcie między tymi samymi stronami 2 lub więcej następujących po sobie umów na okres próbny. Wyjątkiem od tej zasady może być sytuacja, gdy strony zawierają kolejne umowy na okres próbny w wyznaczonych przez kodeks granicach 3 miesięcy. Przyjmuje się wówczas, że jest to faktyczne przedłużenie pierwszej umowy na okres próbny do maksymalnego okresu jej trwania.

Zdarza się, że umowa na okres próbny traktowana jest jako środek służący obejściu zakazu zawierania kolejnych umów o pracę na czas określony. Zgodnie z art. 25¹ k.p. zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, jeśli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca. Przepis ten stanowi także, że uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie od dnia następującego po jej rozwiązaniu kolejnej umowy o pracę na czas określony.