Jak przeciwdziałać mobbingowi w pracy

Mobbing jest to działanie polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu i zastraszeniu pracownika, które powoduje lub ma na celu zaniżenie u pracownika oceny przydatności zawodowej lub jego ośmieszenie, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu pracowników (art. 94³ kodeksu pracy).

Mobbing ma miejsce nie tylko w przypadku, gdy wystąpią wyżej opisane skutki. Wystarczy, aby konkretne działania danej osoby (zwanej mobberem) skierowane przeciwko drugiemu pracownikowi były dokonywane w celu osiągnięcia jakiegoś skutku, np. wyeliminowania tego pracownika z zespołu.

Pracownik, wobec którego stosowano mobbing, może rozwiązać umowę o pracę i wystąpić do pracodawcy o odszkodowanie. Może też domagać się zadośćuczynienia, jeśli mobbing wywołał u niego rozstrój zdrowia (zwykle ma to miejsce).

Za fakt wystąpienia w zakładzie pracy zjawiska mobbingu odpowiedzialność ponosi pracodawca. Nie ma przy tym znaczenia, czy niedozwolone działania podejmował sam pracodawca czy któryś z jego pracowników. Osobą wywołującą mobbing jest zwykle przełożony, ale zdarzają się przypadki, że jest nim podwładny.

Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi, co wynika wprost z kodeksu pracy. Nie ma przy tym rozwinięcia w przepisach, na czym ma polegać takie przeciwdziałanie.

W praktyce zalecane jest, aby pracodawcy wprowadzali w zakładach pracy wewnętrzne regulacje mające na celu uświadamianie pracowników o tym zjawisku.

Powinna być w nich wprowadzona odrębna procedura skargowa pozwalająca na wyjaśnienie każdego przypadku mobbingu. Niezależnie lub zastępczo pracodawca może przeprowadzać okresowe szkolenia z zakresu przeciwdziałania mobbingowi.

Ciężar dowodu w sprawach z zakresu mobbingu spoczywa na pracowniku. Czasem więc pracownikowi łatwiej jest podnieść roszczenie o molestowanie. Obowiązek udowodnienia, że określone działania nie miały miejsca, spoczywa w takim przypadku na pracodawcy.

KATARZYNA DULEWICZ

radca prawny i partner CMS Cameron McKenna