Zaliczenie do kosztów wydatków związanych z emisją akcji może być ryzykowne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. W powyższym przepisie, wyliczającym koszty nieuznawane za koszty podatkowe, nie wymieniono wydatków na podwyższenie kapitału i emisję akcji.

Zatem wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału oraz z emisją akcji nie zostały na gruncie ustawy o CIT wprost wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Rozbieżności w podejściach co do związku takich wydatków z przychodem podatkowym doprowadziły do wykształcenia się dwóch odmiennych podejść odnośnie do ich kwalifikacji jako kosztów podatkowych bądź niepodatkowych.

Głównym argumentem przemawiającym za niemożliwością zakwalifikowania wydatków na emisję akcji do kosztów podatkowych, prezentowanym przez niektóre urzędy skarbowe (np. postanowienie Pomorskiego Urzędu Skarbowego z 26 lutego 2007 r., sygn. DP/423-0194/06/AK) było przyjęcie koncepcji, iż wydatki takie nie wykazują bezpośredniego związku z przychodem podatkowym. Argument ten opierał się na założeniu, że związek taki istnieje co prawda pomiędzy wydatkami związanymi z emisją akcji a środkami uzyskanymi z tej emisji zwiększającymi kapitał podatnika, przy czym zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się m.in. przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (w analizowanej sytuacji przychodów pochodzących z emisji akcji). Z kolei, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 tej ustawy, do przychodów nie zalicza się kwot i wartości stanowiących nadwyżkę ponad wartość nominalną akcji, otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy. W konsekwencji niektóre organy podatkowe uznawały, iż związek pomiędzy poniesionymi na emisję akcji wydatkami a osiąganymi przychodami podatkowymi nie występuje, co skutkuje brakiem możliwości zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT.

Z drugiej strony jednak większość organów (np. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w postanowieniu z 10 lipca 2007 r., sygn. 1471/DPR1/423-47/07/KK, czy Łódzki Urząd Skarbowy w postanowieniu z 16 sierpnia 2007 r., sygn. ŁUS-II-2-423/256/07/AG) wskazywała, że przychód z podwyższenia kapitału nie jest celem samym w sobie. Pozyskanie nowego kapitału ma bowiem służyć prowadzeniu i rozwijaniu działalności gospodarczej podatnika, czyli potencjalnie generować przychody. Ponadto poprawa sytuacji finansowej skutkuje z pewnością zabezpieczeniem źródła przychodów. Takie podejście do wydatków na podwyższenie kapitału odpowiadało zatem definicji kosztów uzyskania przychodów, zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.