Wydatki na ulepszenie trzeba amortyzować

Najprostszą od strony księgowej sytuację mamy wówczas, gdy środek trwały wymaga remontu. Jeśli bowiem wydatki zostaną przeznaczone na odtworzenie poprzedniego stanu składnika majątku, to niezależnie od tego, czy koszt wyniesie ponad 3,5 tys. zł czy będzie niższy, w całości zaksięgujemy go po stronie wydatków (kolumna 13, Pozostałe wydatki, księga przychodów) w miesiącu, w którym taki wydatek zostanie poniesiony.

Zdecydowanie bardziej skomplikowane, powodujące potrzebę innego ujęcia w ewidencji, przypadki wiążą się z ulepszeniem, rozbudową czy modernizacją środka trwałego.

Zgodnie z przepisami regulującymi amortyzację, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3,5 tys. zł.

Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3,5 tys. zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Wynika z tego, że od razu w koszty możemy wliczyć tylko wydatki na ulepszenie składnika majątku, na które wydaliśmy nie więcej niż 3,5 tys. zł. Mało tego, tego rodzaju wydatki musimy sumować w skali roku. Gdy więc się zdarzy, że wydatki jednostkowe nie przekraczały limitu 3,5 tys. zł, ale po zsumowaniu w skali roku, jako wydatki powodujące ulepszenie środka trwałego, są ponad limit, musimy skorygować koszty. Tracimy bowiem prawo do wliczenia wydatków w koszty w pełnej wysokości. Możemy jedynie pomniejszać przychód o odpowiednio podwyższone odpisy amortyzacyjne, gdyż wcześniej mamy tylko prawo do podwyższenia wartości początkowej o dokonane wydatki na ulepszenie (patrz przykład).

Ulepszanie etapami

Podatnik w grudniu 2006 r. nabył maszynę do robót budowlanych o wartości początkowej 18 tys. zł. Zastosował do niej stawkę amortyzacji 20 proc. i od stycznia 2007 r. wlicza co miesiąc w koszty z tego tytułu 300 zł. W kwietniu 2007 r. maszynę ulepszył, dodając do niej przystawkę, którą nabył za 2 tys. zł. Wydatek w całości wliczył w koszty, gdyż nie przekroczył on limitu 3,5 tys. zł. Następnie jednak, w czerwcu 2007 r., aparat zmodernizował po raz kolejny, wydatkując na ten cel 2,8 tys. zł. Ponieważ suma wydatków na ulepszenie przekroczyła limit (wyniosła 4,8 tys. zł), podatnik może wydatek wliczyć w koszty tylko poprzez amortyzację. W tym celu musi skorygować koszty kwietnia i maja. Za kwiecień pomniejszy je o 2 tys. zł. Jednocześnie podwyższy wartość początkową maszyny w ewidencji środków trwałych do 20 tys. zł. W efekcie odpis amortyzacyjny za maj skoryguje z 300 zł do 333,30 zł. Tyle samo wyniesie odpis amortyzacyjny za czerwiec. W tym miesiącu podatnik po raz kolejny podwyższy wartość początkową maszyny - do 22,8 tys. zł. Odpisy amortyzacyjne od lipca wynosić będą 380 zł.

Prawidłowo wliczamy w koszty wydatki modernizacyjne

Problem: Podatnik remontuje, a przy okazji usprawnia maszynę o znacznej wartości, którą rozliczał kosztowo za pomocą amortyzacji. Ponosi wydatki przekraczające 3,5 tys. zł i ma dylemat, jak tego rodzaju koszt rozliczać podatkowo.

Rozwiązanie: W pierwszej kolejności trzeba ustalić charakter wydatków. Jeśli służą one odtworzeniu stanu poprzedniego, to niezależnie od wysokości, a więc także gdy przekraczają 3,5 tys. zł, można je wliczyć w całości w koszty. W przeciwnym przypadku: przy modernizacji, przebudowie, ulepszeniu, bezpośrednio w koszty wliczyć można wydatki nieprzekraczające 3,5 tys. zł. Gdy są wyższe, trzeba zaktualizować (podwyższyć) wartość początkową i w koszty wliczać wydatek poprzez podwyższoną wskutek tego amortyzację.

ED