REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rażące niedbalstwo jako podstawa odmowy wypłaty odszkodowania w ubezpieczeniach majątkowych

Rażące niedbalstwo; odmowa wypłaty odszkodowania w ubezpieczeniach majątkowych
Rażące niedbalstwo; odmowa wypłaty odszkodowania w ubezpieczeniach majątkowych

REKLAMA

REKLAMA

Ubezpieczyciel może odmówić przyjęcia odpowiedzialności i wypłaty odszkodowania, jeśli do wypadku ubezpieczeniowego doszło w wyniku rażącego niedbalstwa ubezpieczającego lub ubezpieczonego.

Przepis art. 827 § 1 kodeksu cywilnego wprowadza zasadę, zgodnie z którą ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody wyrządzone przez ubezpieczającego umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa.

REKLAMA

Regulacja ta odgrywa istotne znaczenie przy określaniu zakresu ochrony ubezpieczeniowej, może jednocześnie stać się źródłem wątpliwości, z uwagi na brak jednoznacznych kryteriów pozwalających określić, jakie działanie nosi znamiona niedbalstwa rażącego.

Kiedy można mówić o rażącym niedbalstwie?

REKLAMA

Do ustalenia, czy dane zachowanie można określić mianem rażąco niedbałego, konieczne jest uprzednie zbadanie, czy wypełnia ono cechy niedbalstwa zwykłego. Powszechnie prezentowany pogląd wskazuje, iż niedbalstwo wiąże się z niezachowaniem staranności wymaganej w stosunkach danego rodzaju.

Ocena miernika postępowania formułowana jest w oparciu o art. 355 kodeksu cywilnego, określający obiektywny wzorzec wymaganego zachowania osoby znajdującej się w danej sytuacji, kreowany na podstawie reguł współżycia społecznego, przepisów prawa, zwyczajów czy regulacji zawodowych. Ustalenie, że w konkretnych okolicznościach sprawca mógłby się zachować w sposób właściwy czyni zasadnym postawienie mu zarzutu nagannej decyzji.
Granice wymaganej staranności zostały przesunięte w stosunku do staranności należytej w art. 827 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym ubezpieczyciel ma możliwość wyłączyć swoją odpowiedzialność w przypadku kwalifikowanej formy zawinienia po stronie ubezpieczającego, tj. rażącego niedbalstwa (culpa lata), polegającego na niezachowaniu staranności, jakiej można wymagać od osób najmniej nawet rozgarniętych.

Postępowanie likwidacyjne - prawa i obowiązki stron

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niedbały właściciel - wyrok Sądu Najwyższego

Orzecznictwo jest pomocne w ustaleniu kryteriów, w oparciu o które podjąć można próbę określenia stopnia zawinienia.

W wyroku z dnia 11 maja 2005 r. (sygn. akt III CK 522/2004, LexPolonica nr 378466) Sąd Najwyższy wskazał, iż o rażącym niedbalstwie można mówić w wypadku nieprzewidywania szkody jako skutku działania lub zaniechania ubezpieczającego, o ile doszło do przekroczenia podstawowych, elementarnych zasad staranności, a ocena, czy zasady takie przekroczono winna być dokonywana zawsze w okolicznościach konkretnego wypadku.

O stopniu niedbalstwa świadczy dodatkowo stopień staranności, jakiego w danych okolicznościach można wymagać od sprawcy. Niezachowanie podstawowych, elementarnych zasad ostrożności, które są oczywiste dla większości rozsądnie myślących ludzi, stanowi o niedbalstwie rażącym.

Przywołane orzeczenie zapadło na gruncie następujących ustaleń.

REKLAMA

W lokalu mieszkalnym doszło do pożaru kuchni, w wyniku którego uszkodzeniu uległy meble kuchenne. Zdarzenie miało miejsce podczas nieobecności właścicielki lokalu. Źródłem pożaru było zapalenie się odpadków w koszu na śmieci, najprawdopodobniej w wyniku wrzucenia do kosza niedopałka papierosa lub zapałki przez wychodzącą z mieszkania właścicielkę.

Ubezpieczyciel, z którym właścicielka lokalu zawarła umowę ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych, odmówił przyjęcia odpowiedzialności, powołując się na zapis ogólnych warunków ubezpieczenia, wyłączający spoza zakresu ochrony ubezpieczeniowej szkody powstałe w wyniku rażącego niedbalstwa ubezpieczającego.

Właścicielka lokalu wystąpiła z powództwem przeciwko zakładowi ubezpieczeń, a Sąd Najwyższy rozpatrujący sprawę w wyniku złożenia skargi kasacyjnej podzielił stanowisko sądów I i II instancji, które oddaliły powództwo właścicielki lokalu z uwagi na zakwalifikowanie jej zachowania jako rażąco niedbałego.


Samochód na nierównym terenie

Innym przykładem działania, któremu przypisać można cechy rażącego niedbalstwa jest pozostawienie samochodu na nierównym terenie bez uruchomienia jakichkolwiek zabezpieczeń, tj. bez zaciągnięcia hamulca ręcznego i na biegu jałowym.

W wielu przypadkach ubezpieczyciele autocasco odmawiają przyjęcia odpowiedzialności, powołując się na wyrządzenie szkody w wyniku rażącego niedbalstwa ubezpieczającego, w razie zgłoszenia roszczenia o wypłatę odszkodowania za uszkodzenia pojazdu, który stoczył się ze wzniesienia i uderzył w inny pojazd bądź przeszkodę.

Uzasadniając takie stanowisko, podaje się, że posiadanie uprawnień do kierowania pojazdem oznacza, iż dysponuje się przynajmniej podstawową wiedzą z zakresu zagadnień ruchu drogowego oraz konstrukcji pojazdów mechanicznych.

Pozostawienie pojazdu, znajdującego się na wzniesieniu, na biegu jałowym bez uruchomionego hamulca ręcznego stanowi przekroczenie elementarnych zasad staranności.

Owe podstawowe zasady wynikają:

- ze szczególnie dolegliwych skutków, mogących wystąpić w wypadku ich naruszenia,

- z powszechnej wiedzy o możliwości spowodowania kolizji w opisany wyżej sposób,

- z możliwości zapobieżenia takiemu zagrożeniu, np. przez pozostawienie pojazdu na biegu czy zaciągnięcie hamulca ręcznego.

Dodać należy, że art. 827 § 1 kodeksu cywilnego w części, dotyczącej wyłączenia odpowiedzialności za szkody wyrządzone w wyniku rażącego niedbalstwa, ma charakter semiiperatywny. Oznacza to, że istnieje możliwość wprowadzenia odmiennych postanowień w treści umowy i włączenia do zakresu ochrony ubezpieczeniowej szkód powstałych w wyniku rażącego niedbalstwa.

W tym celu konieczne jest jednak wyraźne rozszerzenie zakresu ochrony w polisie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Człowiek ponad algorytmy. Czyli rola umiejętności miękkich w świecie automatyzacji

W miarę jak automatyzacja i sztuczna inteligencja zmieniają całe branże, firmy i miejsca pracy – umiejętności miękkie postrzegane jako jedyna rzecz, której maszyny nie mogą zastąpić, stają się absolutnie niezbędne. Które zatem z kompetencji będą szczególnie cenione przez pracodawców i mogą zadecydować o przewadze konkurencyjnej w 2025 r.?

ZUS: Zmiany w składce zdrowotnej. Jak skorzystają przedsiębiorcy?

Od nowego roku zmieniły się zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności według nowych zasad.

Piękny umysł. Wiedza o mózgu w analizie preferencji zachowań i postaw człowieka

W dzisiejszym świecie, w którym wiedza neuronaukowa jest coraz bardziej dostępna, a tematyczne publikacje wychodzą poza ramę dyskursu naukowego i pisane są przystępnym językiem, wiedza o mózgu staje się niebywale wartościowym obszarem do codziennego wykorzystania. Warto, aby sięgali po nią również ci, którzy wspierają wzrost ludzi w biznesie i rozwoju indywidualnym.

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

REKLAMA

Potrzebna pilna decyzja, bo można dużo zyskać lub stracić na podatku, termin 20 lutego

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

REKLAMA