Utrata świadczeń emerytalnych - deklaracje ZUS emeryta prowadzącego własną firmę

Zgodnie z ustawą emerytalną, w razie osiągania określonego przychodu z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, prawo do emerytury ulega zawieszeniu lub następuje zmniejszenie tego świadczenia.

– Dotyczy to jednak tylko osób będących na wcześniejszej emeryturze. Emerytów, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny, wynoszący obecnie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, ograniczenia nie obejmują – wyjaśnia Marta Szóstek, specjalista ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w Tax Care.

Z całkowitym zawieszeniem świadczenia emerytalnego będziemy mieli do czynienia w przypadku przychodu przekraczającego obecnie 4 545,90 zł miesięcznie, natomiast ze zmniejszeniem emerytury – przy przychodzie wyższym niż 2 447,80 zł miesięcznie (kwoty te zmieniają się raz na kwartał).

Limity przychodów emerytów i rencistów 2012 r.

Przychód ten nie jest tożsamy z wpływami do firmowej kasy osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Za przychód emerytów (prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą), mający wpływ na ewentualne zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, czyli przychód zadeklarowany w ZUS. W 2012 r. minimalna podstawa wynosi 2115,6 zł (dla prowadzących działalność nie dłużej niż dwa lata 450 zł), a maksymalna - 8742,05 zł.

Obowiązki informacyjne tylko dla „wcześniejszych” emerytów

- Emeryt prowadzący własną firmę musi odprowadzać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli nie osiągnął wieku emerytalnego. Jeżeli ten wiek osiągnął, takiego obowiązku nie ma. W większości przypadków, bez względu na wiek, jest natomiast obowiązek odprowadzania składki zdrowotnej – informuje Marta Szóstek.

Składek na to ubezpieczenie nie opłacają emeryci np. jeżeli ich świadczenie emerytalne nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia i jednocześnie opłacają podatek w formie karty podatkowej.

Składki ZUS w 2013 roku wyższe dla nowych firm

Kolejna różnica dotyczy obowiązków informacyjnych względem ZUS. Przedsiębiorca-emeryt musi poinformować ZUS o podjęciu działalności zarobkowej jako firma tylko w przypadku, gdy nie osiągnął wieku emerytalnego.

Podstawowe zasady wypełniania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA

Należy przy tym pamiętać, że emeryt ma prawo zadeklarować – tak jak każdy inny przedsiębiorca – minimalną możliwą podstawę  wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i to właśnie taki przychód (nawet jeśli faktycznie jest wyższy) weźmie pod uwagę ZUS. Biorąc pod uwagę, że w 2012 r. minimalna podstawa wymiaru składek  to kwota 450 zł , przychód z tytułu prowadzonej przez emeryta działalności pozarolniczej nie wpłynie na pobierane przez niego świadczenie, bowiem kwota ta nie przekracza dopuszczalnych limitów (4 545,90 zł lub 2 447,80 zł).

Do kiedy emeryci i renciści muszą powiadomić o dochodach ZUS?

Uwaga na dodatkowe umowy

Inaczej jednak będzie w sytuacji, gdy emeryt-przedsiębiorca będzie jeszcze dodatkowo dorabiał np. na podstawie umowy-zlecenia. Jeśli bowiem łączny przychód z działalności i umowy-zlecenia przekroczy wspomniane limity, emerytura może zostać zmniejszona lub zawieszona (nie dotyczy to osób, które osiągnęły wiek emerytalny). Emeryt jest zobowiązany do końca roku powiadomić ZUS o wielkości dodatkowego przychodu (poza działalnością gospodarczą) osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym. Wtedy ZUS zbada, czy faktycznie nie przekroczył obowiązujących limitów i czy przypadkiem nie zostało pobrane nienależne świadczenie.

Agata Szymborska-Sutton, Tax Care