Czy zasiłek chorobowy przysługuje po ustaniu tytułu ubezpieczenia?

Zasiłek chorobowy przysługuje, jeżeli niezdolność do pracy powstała: 

• w czasie trwania ubezpieczenia i trwa nieprzerwanie również po ustaniu tytułu ubezpieczenia;

• po ustaniu tytułu ubezpieczenia, jeżeli trwała co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia;

• po ustaniu tytułu ubezpieczenia, jeżeli trwała co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia i była spowodowana chorobą zakaźna lub inną chorobą (oznaczoną w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym "E").

Zasiłek chorobowy przysługuje pod warunkiem, że ustał tytuł ubezpieczenia chorobowego, tj. nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności pozarolniczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności. Zawieszenie jej wykonywania  na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej oznacza ustanie tytułu ubezpieczenia chorobowego. W związku z tym, jeżeli niezdolność do pracy z powodu choroby spełnia powyższe warunki, to osoba prowadząca działalność gospodarczą ma w takim przypadku prawo do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Osoba, która rozpoczęła działalność gospodarczą od 1 stycznia od początku wykonywania tej działalności podlegała zarówno obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jak również dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W okresie od 1 grudnia do 31 marca następnego roku nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z powodu zawieszenia wykonywanie działalności gospodarczej. Ubezpieczony był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 15 listopada do 12 grudnia.

Ma on prawo do zasiłku chorobowego za cały okres niezdolności do pracy, w tym także za okres niezdolności do pracy przypadający w czasie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, o ile nie zachodzą okoliczności wykluczające prawo do zasiłku przysługującego za okres po ustaniu tytuł ubezpieczenia.
Jeżeli tytuł ubezpieczenia trwa nadal, a ustało jedynie ubezpieczenie chorobowe, np. wskutek nieopłacenia w terminie składek, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tego ubezpieczenia.

Polecamy: Jaki jest okres wyczekiwania przedsiębiorcy na prawo do chorobowego?

Osoba prowadząca działalność pozarolniczą podlega ubezpieczeniu chorobowemu od 1 lutego. Za wrzesień opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne po terminie, w związku z czym od 1 września nie podlega już ubezpieczeniu chorobowemu. W dniu 10 września stała się niezdolna do pracy z powodu choroby i chorowała do 31 października. Osoba ta nie otrzyma zasiłku chorobowego mimo, że niezdolność do pracy z powodu choroby powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ostatniego dnia ubezpieczenia, gdyż ustało tylko ubezpieczenie chorobowe, a nie ustał tytuł tego ubezpieczenia, czyli działalność pozarolnicza.

W niektórych przypadkach zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje. Ma to miejsce wówczas, gdy osoba niezdolna do pracy:

• ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
• kontynuuje po ustaniu ubezpieczenia działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową, stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo bądź dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, ponieważ podlegała ubezpieczeniu chorobowemu nieprzerwanie przez okres nie dłuższy niż 90 dni;
• podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje osobie prowadzącej działalność pozarolniczą albo osobie z nią współpracującej, jeżeli działalność lub współpraca są nadal prowadzone, a nastąpiło jedynie wyłączenie z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. 

W przypadku posiadania gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 1 ha przeliczeniowy, zasiłek chorobowy nie będzie przysługiwał za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy z powodu choroby powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego po przerwie; w takim przypadku następuje bowiem objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem rolników. W takim przypadku osoba niezdolna do pracy powinna o świadczenia z tytułu choroby wystąpić do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Jeżeli jednak osoba prowadząca działalność pozarolniczą albo osoba z nią współpracująca stanie się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego i nabędzie z tego tytułu prawo do zasiłku chorobowego, zaprzestanie prowadzenia działalności lub współpracy w trakcie choroby, nadal będzie otrzymywać ten zasiłek, o ile nie zachodzą inne warunki wykluczające prawo do zasiłku. W takim przypadku bowiem, objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników następuje dopiero po okresie pobierania zasiłku chorobowego (lub świadczenia rehabilitacyjnego).

Osoba, która jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 3 ha przeliczeniowych prowadziła działalność pozarolniczą przez okres 2 lat i w tym okresie podlegała ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. Z dniem 31 grudnia ubezpieczony zaprzestał prowadzenia działalności pozarolniczej. W dniu 1 grudnia stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i ma z tego tytułu prawo do zasiłku chorobowego. Niezdolność do pracy trwała do 31 stycznia następnego roku.

Ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego zarówno w czasie trwania ubezpieczenia, jak i po zaprzestaniu prowadzenia działalności, tj. po ustaniu tytułu ubezpieczenia, gdyż w okresie pobierania zasiłku chorobowego nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników. Gdyby jednak niezdolność do pracy z powodu choroby tego ubezpieczonego rozpoczęła się po zaprzestaniu prowadzenia działalności, np. 3 stycznia, zasiłek chorobowy z tytułu działalności nie przysługiwałby, gdyż od 1 stycznia osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników i z tego tytułu ma prawo do zasiłku chorobowego.

Polecamy: serwis Leasing

Artykuł jest fragmentem poradnika „Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dla osób prowadzących działalność pozarolniczą” autorstwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.