Klasyfikacja kosztów w przedsiębiorstwie

Zadania rachunku kosztów

Koszty są istotnym elementem pozwalającym ustalić w rachunku zysków i strat wynik z działalności firmy. Syntetyczny układ rodzajowy kosztów nie zaspokaja jednak w wystarczającym stopniu potrzeb informacyjnych decydentów. Z punktu widzenia zarządzania jednostką gospodarczą, rachunek kosztów pełni kilka istotnych funkcji. Należą do nich przede wszystkim:

• Ustalenie rentowności poszczególnych produktów;
• Weryfikacja odchyleń pomiędzy planowanymi a rzeczywiście poniesionymi kosztami danej działalności;
• Umożliwienie oceny ośrodków odpowiedzialności, co wiąże się z realizacją programów motywacyjnych;
• Wykrywanie wolnych rezerw produkcyjnych i możliwości ograniczenia zbędnych kosztów.

Rachunek kosztów a rachunkowość finansowa

Rachunek kosztów jest elementem rachunkowości zarządczej, która dotyczy szerszego obszaru niż rachunkowość finansowa. Integracja obu dziedzin często okazuje się niemożliwa, ponieważ kalkulacja kosztów wykracza zarówno poza horyzont czasowy jak i zakres księgowości i sprawozdawczości. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest oddzielenie tradycyjnej rachunkowości, skoncentrowanej na prezentowaniu informacji o przeszłości dla użytkowników zewnętrznych, od rachunkowości zarządczej, służącej wewnętrznym celom organizacji. Ze względu na ogromne znaczenie informacji zarządczych oraz poufność danych managerowie coraz częściej powierzają ich przygotowanie profesjonalnym podmiotom. Wykorzystanie outsourcingu wiąże się z możliwością uzyskania obiektywnej oceny działalności przez doświadczonych doradców, co nie zawsze jest możliwe przy wykorzystaniu własnych pracowników.

Niewątpliwą zaletą rachunków kosztów jest ich elastyczność – o ile dane o kosztach dla celów sprawozdawczości finansowej muszą zawierać się w określonej formie i ich ewidencja wiąże się z wieloma ustawowymi obostrzeniami, o tyle koszty w rachunkowości zarządczej mogą być agregowane w dowolny sposób w ramach potrzeb informacyjnych.  Istotną ich zaletą jest również możliwość ich rozszerzenia o wartości planowane.

Polecamy: Konta oszczędnościowe dla firm tańsze niż indywidualne

Tradycyjne metody klasyfikacji kosztów

Istnieje wiele możliwości klasyfikacji kosztów. Przed wyborem należy jasno określić potrzebę informacyjną. Warto zadać sobie pytanie, na które odpowiedzią ma być wynik kalkulacji. Ułatwi to wybór optymalnej metody.

Najpopularniejszymi rodzajami klasyfikacji kosztów są: