REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Klasyfikacja kosztów w przedsiębiorstwie

Marta Celej
Ekspert Equity Investments S.A., kontroler finansowy
Klasyfikacja kosztów w przedsiębiorstwie
Klasyfikacja kosztów w przedsiębiorstwie

REKLAMA

REKLAMA

Świadomość ponoszonych kosztów jest jednym z kluczowych czynników powodzenia każdego przedsięwzięcia. By dane do kosztach mogły być skuteczną informacją zarządczą, konieczne jest przedstawienie ich w odpowiednim przekroju. Sposób przedstawienia kosztów zależy przede wszystkim od celu, na potrzeby którego powstaje kalkulacja.

Zadania rachunku kosztów

Koszty są istotnym elementem pozwalającym ustalić w rachunku zysków i strat wynik z działalności firmy. Syntetyczny układ rodzajowy kosztów nie zaspokaja jednak w wystarczającym stopniu potrzeb informacyjnych decydentów. Z punktu widzenia zarządzania jednostką gospodarczą, rachunek kosztów pełni kilka istotnych funkcji. Należą do nich przede wszystkim:

REKLAMA

  • Ustalenie rentowności poszczególnych produktów;
  • Weryfikacja odchyleń pomiędzy planowanymi a rzeczywiście poniesionymi kosztami danej działalności;
  • Umożliwienie oceny ośrodków odpowiedzialności, co wiąże się z realizacją programów motywacyjnych;
  • Wykrywanie wolnych rezerw produkcyjnych i możliwości ograniczenia zbędnych kosztów.

Rachunek kosztów a rachunkowość finansowa

REKLAMA

Rachunek kosztów jest elementem rachunkowości zarządczej, która dotyczy szerszego obszaru niż rachunkowość finansowa. Integracja obu dziedzin często okazuje się niemożliwa, ponieważ kalkulacja kosztów wykracza zarówno poza horyzont czasowy jak i zakres księgowości i sprawozdawczości. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest oddzielenie tradycyjnej rachunkowości, skoncentrowanej na prezentowaniu informacji o przeszłości dla użytkowników zewnętrznych, od rachunkowości zarządczej, służącej wewnętrznym celom organizacji. Ze względu na ogromne znaczenie informacji zarządczych oraz poufność danych managerowie coraz częściej powierzają ich przygotowanie profesjonalnym podmiotom. Wykorzystanie outsourcingu wiąże się z możliwością uzyskania obiektywnej oceny działalności przez doświadczonych doradców, co nie zawsze jest możliwe przy wykorzystaniu własnych pracowników.

Niewątpliwą zaletą rachunków kosztów jest ich elastyczność – o ile dane o kosztach dla celów sprawozdawczości finansowej muszą zawierać się w określonej formie i ich ewidencja wiąże się z wieloma ustawowymi obostrzeniami, o tyle koszty w rachunkowości zarządczej mogą być agregowane w dowolny sposób w ramach potrzeb informacyjnych.  Istotną ich zaletą jest również możliwość ich rozszerzenia o wartości planowane.

Polecamy: Konta oszczędnościowe dla firm tańsze niż indywidualne

Tradycyjne metody klasyfikacji kosztów

Istnieje wiele możliwości klasyfikacji kosztów. Przed wyborem należy jasno określić potrzebę informacyjną. Warto zadać sobie pytanie, na które odpowiedzią ma być wynik kalkulacji. Ułatwi to wybór optymalnej metody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Najpopularniejszymi rodzajami klasyfikacji kosztów są:

  • układ według typów działalności jednostki gospodarczej oraz
  • układ rodzajowy.

REKLAMA

Oba rozróżnienia występują łącznie w porównawczym rachunku zysków i strat. Wśród typów działalności wyróżnić można działalność operacyjną (związaną ze sprzedażą oraz pozostałe koszty), finansową oraz nietypową (zdarzenia nadzwyczajne).

Koszty operacyjne przedsiębiorstwa zazwyczaj prezentowane są w układzie rodzajowym, do którego należą: amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia oraz pozostałe koszty. Układ ten umożliwia ocenę struktury rodzajowej poniesionych kosztów, jednak nie uwzględnia celu ich poniesienia, w związku z czym jego przydatność dla celów wewnętrznych jest ograniczona.

Koszty działalności operacyjnej można rozpatrywać również z punktu widzenia odmian działalności, wśród których można wyróżnić koszty działalności podstawowej, koszty działalności pomocniczej oraz koszty zarządu. Schemat ten jest bardzo ogólny, jednak usprawnia analizę w kierunku „od ogółu do szczegółu” każdego poziomu działalności. W podobnym układzie występują koszty agregowane według miejsc ich powstawania. Rachunek ten tworzony jest głównie po to, by budować świadomość odpowiedzialności konkretnych ośrodków za generowane przez nich koszty poprzez odpowiednio skonstruowane systemy motywacyjne.

Metodą klasyfikacji kosztów pozwalającą oddzielić koszty związane bezpośrednio z działalnością właściwą od kosztów zakupu oraz sprzedaży. Działalność właściwa, w zależności od rodzaju przedsiębiorstwa, może obejmować koszty produkcji, handlowe itp. Koszty zakupu obejmują, oprócz wartości materiałów i towarów, np. koszty transportu i załadunku. Wśród kosztów sprzedaży można wyróżnić np. koszty marketingu i reklamy oraz transportu sprzedanych produktów.

Kolejnym podziałem kosztów jest ich układ kalkulacyjny, który grupuje koszty zgodnie z celem ich poniesienia. Możemy tu wyróżnić: koszty bezpośrednie produktu lub usługi oraz koszty pośrednie, w których nie jest możliwe określenie konkretnego obiektu, którego dotyczą. Koszty pośrednie są łączone w grupy, a następnie rozliczane na produkty lub usługi za pomocą ustalonych kluczy podziałowych. Sposób grupowania kosztów pośrednich zależy od potrzeb informacyjnych. Najczęściej występują: koszty zakupu, koszty sprzedaży, koszty wydziałowe oraz koszty zarządu, przy czym kosztów zarządu nie należy rozliczać na produkty. Układ kalkulacyjny umożliwia analizę struktury kosztów własnych produktów lub usług oraz kosztów własnych całego przedsiębiorstwa.

Odmienną klasyfikacją jest podział kosztów według ich reakcji na zmiany rozmiarów produkcji. Występują tu koszty stałe, które są niezmienne bez względu na rozmiar działalności i koszty zmienne, które mogą wzrastać proporcjonalnie do wzrostu produkcji, lecz mogą również mieć charakter progresywny lub degresywny. Istnieją też koszty względnie stałe, które zwiększają się dopiero po przekroczeniu pewnego pułapu. Rachunek ten jest skomplikowany i czasochłonny, lecz precyzyjnie ukazuje zmiany w wielkości i strukturze kosztów występujące pod wpływem zmian w wielkości produkcji lub sprzedaży.

Polecamy: Koszty kredytu dla firm - porada

Wybór metody klasyfikacji

Wybór właściwej metody kalkulowania kosztów powinien być poprzedzony dokładną analizą uwzględniającą strukturę organizacyjną i specyfikę przedsiębiorstwa. Niektóre z metod wymagają zmian w sposobach księgowania, inne mogą być prowadzone niezależnie od nich. Poszczególne sposoby klasyfikacji kosztów różnią się zarówno wartością informacyjną jak i pracochłonnością. Optymalna metoda powinna być dobierana dla każdego przedsiębiorstwa indywidualnie i po dokładnej analizie jego potrzeb. W wielu przypadkach tradycyjne metody nie są wystarczające i konieczne jest zastosowanie metod alternatywnych, takich jak np. rachunek kosztów działań, podział na fazy cyklu życia produktu, stopnia tworzenia wartości dodanej itp.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA