Koszty i wydatki w księgowości polskiej, unijnej i amerykańskiej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 31 ustawy o rachunkowości, koszty i straty to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Bardzo podobnie pojęcie to zostało zdefiniowane w MSSF. Paragraf 70 „Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” stanowi, iż koszty to zmniejszenia korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego w formie rozchodu lub spadku wartości aktywów albo powstania zobowiązań, powodujące zmniejszenie kapitału własnego, z wyjątkiem podziału kapitału na rzecz właścicieli. Paragraf 78 dodaje, że powyższa definicja kosztów obejmuje zarówno koszty stricto (powstające w wyniku podstawowej działalności przedsiębiorstwa jak wynagrodzenia, zużycie materiałów i energii, amortyzacja), jak i straty (sporadyczne zdarzenia losowe np. wywołane klęskami żywiołowymi, jak i negatywny wynik osiągnięty z tytułu przeprowadzenia transakcji nietypowej np. sprzedaży składnik aktywów trwałych np. maszyny).

Czytaj także: Jak uniknąć 64-proc. podatku?

System amerykański US GAAP wprost wyróżnia dwie oddzielne kategorie tj. koszty (expenses) i straty (losses). Paragraf 80 SFAC No. 6 definiuje koszty jako wypływ lub inne zużycie aktywów albo zaciąganie zobowiązań w następstwie dostarczania lub produkowania dóbr, świadczenia usług lub innej podstawowej działalności operacyjnej jednostki. Z kolei paragraf 83 stanowi, że straty to spadek kapitału własnego spowodowany mającymi marginalne znaczenie lub ubocznymi transakcjami jednostki.

Polecamy serwis Umowy w firmie

Wydatki z kolei to rozchód środków pieniężnych w kierunku odwrotnym do wpływów. Beneficjentami wydatków przedsiębiorstwa mogą być dostawcy, pracownicy, administracja publiczna, banki, udziałowcy, właściciele obligacji, którym firma wypłaca pieniądze w zamian za produkty, towary, usługi, w ramach obsługi transakcji, z tytułu dywidendy lub z tytułu wykupu obligacji.

Fragment pochodzi z książki Analiza sprawozdań finansowych tom 1. Michał Ambroziak (Wydawnictwo C.H. Beck, 2010). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.