Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakładowy plan kont - zasady opracowywania

Zakładowy plan kont - zasady opracowywania /Fot. Shutterstock
Zakładowy plan kont - zasady opracowywania /Fot. Shutterstock
Media
Ustawa o rachunkowości nie narzuca zasad konstrukcji zakładowego planu kont. Przy jego opracowaniu należy wziąć pod uwagę przede wszystkim potrzeby informacyjne jednostki.

Na potrzeby informacyjne jednostki należy zwrócić uwagę w szczególności w zakresie:

● obowiązkowej sprawozdawczości jednostki,

● branżowych wytycznych dotyczących prowadzenia ksiąg rachunkowych,

● ustalenia podstawy naliczenia podatków, jak i ich wysokości,

● sprawowania kontroli wewnętrznej,

● podejmowania decyzji zarządczych.

Podstawą ustalenia planu kont powinna być analiza potrzeb jednostki w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji. Daje to dużą swobodę jednostkom w kreowaniu zawartości planu kont.

Przy konstruowaniu planu kont wskazane jest uwzględnienie wielu elementów i ich właściwy dobór, co przesądzi o jego przydatności i roli w jednostce gospodarczej.

Polecamy: RODO w marketingu

Zakładowy plan kont powinien zawierać:

1) wykaz stosowanych przez jednostkę:

- kont księgi głównej (kont syntetycznych),

- kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych),

- kont pozabilansowych;

2) opis funkcjonowania kont syntetycznych, ich charakterystykę oraz korespondencję (wzajemne powiązanie) z innymi kontami syntetycznymi;

3) zasady tworzenia kont pomocniczych (kont analitycznych) w powiązaniu z konkretnymi kontami syntetycznymi, których stanowią uszczegółowienie;

4) wskazanie typowych operacji gospodarczych występujących w jednostce gospodarczej ewidencjonowanych na kontach ujętych w zakładowym planie kont (zapisy typowych operacji);

5) określenie dowodów księgowych, w tym zastępczych, stanowiących podstawę dokonywanych zapisów.

Istotna w tym zakresie jest technika prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym zasady komputerowego przetwarzania danych.

Zakres kont ujętych w planie kont, ich podział oraz zasady funkcjonowania powinny, jak wskazano, zaspokajać potrzeby jednostki. Niezbędne jest dostosowanie zakładowego planu kont do indywidualnych potrzeb jednostki. Dostosowując szczegółowość i konstrukcje układu kont, należy uwzględnić rodzaj i zakres działalności operacyjnej prowadzonej przez jednostkę, jej strukturę organizacyjną, jak również wymogi co do sprawowania kontroli oraz pozyskania informacji na potrzeby podejmowania decyzji zarządczych.

Ze względu na istotny wpływ na prowadzenie ksiąg rachunkowych, przy opracowywaniu plany kont należy również uwzględnić:

1) zasady amortyzacji (umarzania) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości inwestycyjnych;

2) zasady jednorazowej amortyzacji środków trwałych i innych uproszczeń stosowanych przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych;

3) zasady dokonywania odpisów aktualizujących wartość środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości inwestycyjnych;

4) zasady wyceny rzeczowych aktywów obrotowych i z tym związane metody prowadzenia ewidencji szczegółowej rzeczowych składników aktywów obrotowych;

5) zasady i złożoność ewidencji rozrachunków i roszczeń i ujmowania odpisów aktualizujących ich wartość;

6) zakres rachunku kosztów, z czym wiąże się wybór zespołów kont na potrzeby ewidencji i rozliczania kosztów działalności operacyjnej, tj. pełna ewidencja kosztów (zespół 4 i 5) czy niepełna ewidencja kosztów (tylko zespół 4 lub tylko zespół 5);

7) zasady kalkulacji kosztu wytworzenia produktów;

8) zasady ewidencji i rozliczania czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów;

9) określenie wariantów prezentacji rachunku zysków i strat i z tym związanego ewidencyjnego sposobu ustalania wyniku;

10) zasady ewidencji przychodów i kosztów działalności, w tym zasady rozliczania i ewidencji umów długoterminowych;

11) wyznaczenie roli szczególnych kont, takich jak na przykład:

- konta 13-9 Środki pieniężne w drodze,

- konto 30 Rozliczenie zakupu,

- konta 49 Rozliczenie kosztów rodzajowych,

- konto 58 Rozliczenie kosztów działalności czy

- konto 08 Środki trwałe w budowie;

12) wykaz powiązań kont z pozycjami bilansu i rachunku zysków i strat.

Szczegółowe odniesienie do wskazanych zagadnień i z tym związanych możliwych rozwiązań znajduje się przy omawianiu poszczególnych zespołów kont, z którymi zagadnienia łączą się lub do których przypisano konta księgowe.

Przyjmując zakładowy plan kont, jednostka ustala wykaz kont księgowych w układzie syntetycznym oraz ich rozbudowę analityczną. W zakładowym planie kont również muszą zostać określone zasady funkcjonowania kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych) i ich powiązania z kontami księgi głównej (kontami syntetycznymi). Poziom rozbudowy analitycznej i jej złożoność powinny być adekwatne do potrzeb informacyjnych i kontrolnych jednostki.

Konta księgowe

Przy konstrukcji planu kont należy pamiętać o funkcjonowaniu zależności pomiędzy liczbą kont syntetycznych i ich potrzebą rozbudowy analitycznej. Zaplanowanie większej liczby kont syntetycznych, co wiąże się z rozbudową ewidencji na tym poziomie, będzie skutkowało mniejszą potrzebą rozwinięcia ewidencji poprzez zapisy na kontach analitycznych. W tym zakresie konstrukcja planu kont wymaga przemyślenia. Z pewnością złożona, wielostopniowa analityka może być uciążliwa i może zwiększać pracochłonność prowadzenia ewidencji. Należy w tym momencie podkreślić, że sprawowanie kontroli nad wiarygodnością informacji uzyskiwanych w wyniku jej prowadzenia może stanowić problem.

W praktyce obowiązuje zasada, że konta ujęte w planie kont są grupowane w zespoły kont, które cechuje jednorodna lub zbliżona treść ekonomiczna oraz podobny sposób ich funkcjonowania. Zastosowaną systematykę grupowania kont podporządkowano wymogom sprawozdawczości zewnętrznej.

Zwykle konta objęte zakładowym planem kont tworzą 9 zespołów kont oznaczonych symbolem od 0 do 8. Każdy z dziewięciu zespołów ma swoją nazwę.

W niniejszej publikacji funkcjonuje podział kont na następujące zespoły:

Numer zespołu

Nazwa zespołu kont

0

Aktywa trwałe

1

Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe

2

Rozrachunki i roszczenia

3

Materiały i towary

4

Koszty według rodzajów i ich rozliczenie

5

Koszty według typów działalności i ich rozliczenie

6

Produkty i rozliczenia międzyokresowe

7

Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem

8

Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne i wynik finansowy

Konta syntetyczne oraz analityczne są oznaczane symbolami, które identyfikują je i łączą z przynależnością do konkretnego zespołu kont od 0 do 8.

Najczęściej konta syntetyczne otrzymują oznaczenie w postaci dwóch lub trzech cyfr, które rozpoczynają się od numeru zespołu kont, do którego zostały przyporządkowane.

Symbole kont analitycznych oprócz symbolu konta syntetycznego, którego stanowią uszczegółowienie, dalej oznaczone są większą liczbą cyfr, zwykle przy zastosowaniu klasyfikacji dziesiętnej.

Liczba cyfr w symbolu konta często wynika z zasad przyjętych w jednostce, a najczęściej jest uwarunkowana strukturą symboli przyjętą w programie komputerowym.

Przy oznaczeniu symboliki kont jednostka powinna dostosować się do możliwości programu komputerowego. Jeżeli program komputerowy pozwala na użycie alfanumerycznego symbolu konta o wyznaczonej liczbie znaków, jednostka powinna to uwzględnić i oznaczyć w ten sposób konta w swoim zakładowym planie kont. Zwykle programy komputerowe są elastyczne w zakresie symboliki kont, powiązanej z kształtowaniem zasad grupowania danych według różnych kryteriów.

Opracowanie dobrego planu kont może stanowić duże wyzwanie dla jednostki gospodarczej i nie jest zadaniem łatwym. Stopień złożoności rośnie w sytuacji jednostek dużych, o rozbudowanym zakresie działalności operacyjnej i znacznie rozszerzonych potrzebach informacyjnych. Będzie to związane szczególnie z rozbudową analityczną zakresu gromadzonych informacji. W takich jednostkach docenia się znaczenie dobrze skonstruowanego zakładowego planu kont.

W celu ujednolicenia zasad grupowania operacji gospodarczych i ograniczenia nakładu pracy związanego z ustaleniem zakładowego planu kont, zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o rachunkowości, mogą być stosowane wzorcowe plany kont.

Dostępnych jest wiele publikacji tytułowanych jako wzorcowy plan kont. Zwykle tego typu publikacje odnoszą się do szerokiego zakresu zagadnień i problemów w zakresie konstrukcji planu kont w związku z ewidencją księgową. Jednakże nie jest wskazane traktowanie tych publikacji jako zakładowego planu kont konkretnej jednostki. Tego typu publikacje z pewnością mogą stanowić pomoc jako wzorce i rozwiązania do naśladowania przy opracowywaniu własnego zakładowego planu kont. Zakładowy plan kont jednostki, w tym wykorzystywany zestaw kont, powinien być dostosowany do jej indywidualnych potrzeb i uwzględniać dla niej przewidziane rozwiązania.

Szczególnym rozwiązaniem, które zostało przyjęte przez Ministra Finansów, było wprowadzenie planu kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, określając, że plany te stanowią podstawę do opracowania zakładowych planów kont w tych jednostkach.

Zakładowy plan kont powinien odnosić się także do problemów rozliczeń podatkowych jednostki i to w zakresie różnych podatków.

Mając na uwadze to, że art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obliguje podatników do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, księgi rachunkowe są traktowane jako stanowiące podstawę ustalenia podatku dochodowego. Będzie się to wiązać z koniecznością dostosowania zakładowego planu kont do wskazanych potrzeb, szczególnie w zakresie ewidencji kosztów i przychodów. W tym zakresie bierze się pod uwagę nie tylko konta bilansowe, ale również i pozabilansowe.

Artykuł niniejszy jest fragmentem publikacji: Wzorcowy plan kont dla firm z komentarzem

okładka​​​​​​​

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    BMW serii 5 G60. Wersja M5 będzie... elektryczna! Piekło zamarzło?

    BMW serii 5 G60 szykuje się do rynkowego debiutu. Marka przekazuje zatem pierwsze informacje o modelu. A te brzmią dość rewolucyjnie.

    Elektryczne ciężarówki w Polsce? DHL kupiło właśnie pięć Volvo FM Electric

    Elektryczne ciężarówki w Polsce? Powoli stają się elementem drogowego krajobrazu. A zakupy DHL nie ograniczają się do pięciu Volvo FM Electric.

    Kręci nas recykling. Oponeo i druga odsłona jego akcji

    Kręci nas recykling? Oponeo ma zamiar dokładnie dziś odpalić drugą edycję swojej akcji. W jej ramach będzie sprzątać odpady i sadzić drzewa.

    Analiza: znaczny wzrost cen złota ma związek z obligacjami USA

    W poniedziałek cena złota przebiła poziom 2 tys. dolarów za uncję. Zdaniem eksperta Tomasza Niewińskiego to efekt spadku zaufania w sektorze bankowym oraz przekonania rynku, że Fed w obliczu ryzyka kryzysu finansowego przestanie podwyższać stopy.

    Wdrożenie: Czym jest onboarding w firmie?

    Już sam fakt, że nie mamy w języku polskim dobrego tłumaczenia słowa “onboarding”, wiele mówi o podejściu do przyjmowania nowych pracowników. Najbliższy ekwiwalent to “wdrożenie”, ale ten termin brzmi technicznie, a nowa osoba w firmie nie jest maszyną, którą można szybko ustawić.

    Ranking: Warszawa najlepszą destynacją turystyczną i biznesową

    Zagraniczni turyści oraz firmy dostrzegają potencjał Warszawy. Miasto zwyciężyło w rankingu European Best Destination 2023 oraz znalazło się na szóstej pozycji w globalnym zestawieniu najlepszych miejsc do podróży biznesowych. 

    Inflacja zmienia nawyki. 60% oszczędza na jedzeniu, 40% kupuje tańsze produkty

    W Polsce trwa konsumencka recesja, czyli spadek wydatków gospodarstw domowych. Inflacja sprawiła, że klienci przewartościowali swoje potrzeby i ostrożniej podejmują decyzje zakupowe. Z badania wynika, że 64% klientów sklepów deklaruje zakup tylko tych produktów, które na pewno wykorzysta, a 38% twierdzi, że „mniej znaczy więcej” – osoby te podkreślają, że nie potrzebują wszystkich rzeczy, które wcześniej wydawały się dla nich niezbędne. 

    Światło dzienne w mieszkaniu – same korzyści. Jak poprawić dostęp do światła dziennego?

    Większość Polaków zauważa poprawę samopoczucia w pomieszczeniach dobrze doświetlonych światłem dziennym, a połowa wskazuje na pogorszenie nastroju, gdy go brakuje. Jednocześnie co trzeci Polak uważa, że nie ma odpowiedniego dostępu do naturalnego światła w swoim domu - to wyniki najnowszych badań ARC Rynek i Opinia na zlecenie VELUX Polska. Tymczasem światło naturalne ma bardzo duży wpływ na nasze zdrowie psychiczne i poczucie szczęścia. Warto o tym pamiętać choćby z okazji obchodzonego 20 marca Międzynarodowego Dnia Szczęścia.

    Kasoterminale online i wirtualne kasy fiskalne, czyli nowe rozwiązania dla małych i średnich firm

    Kasoterminale online i wirtualne kasy fiskalne dla firm. Dynamiczny rozwój technologii oraz branży e-commerce otworzył nowe możliwości, usprawniając prowadzenie biznesu w Polsce. W 2020 roku zostały wprowadzone przepisy dotyczące kas wirtualnych. Przepisy te określają m.in. wymagania, jakie muszą spełniać kasy wirtualne oraz ich operatorzy w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony interesów klientów. W ślad za tymi przepisami niektórzy z dostawców rozwiązań fiskalno-płatniczych dopasowali swoją ofertę do nowych regulacji, oferując nowoczesne kasy wirtualne.

    Jak ogrzewane są polskie domy? RAPORT

    Jak ogrzewane są polskie domy? W Polsce od kilku lat można zaobserwować zmianę rodzaju stosowanych systemów centralnego ogrzewania. Odnotowano, że coraz rzadziej w nowych domach montowane są piece gazowe. Blisko 50% inwestorów w 2022 roku wybrało pompę ciepła jako centralną jednostkę instalacji grzewczej – wynika z Raportu o budowie domów w Polsce, przygotowanego przez Oferteo.pl. 

    Średnia płaca 2023. Dane z lutego pokazują wzrost

    Średnia płaca w lutym 2023. Przeciętne wynagrodzenie uległo zwiększeniu w stosunku do stycznia o 181,60 PLN do 7065,56 PLN, tj. o 2,6%.

    Hortiterapia sposobem na stres dziecięcy. Czym jest terapia ogrodnicza i jak ją stosować?

    Hortiterapię warto stosować bez względu na to czy mieszkamy na wsi, czy w mieście, w bloku, czy w domu z ogrodem. Rośliny możemy uprawiać na balkonie, w mieszkaniu na parapecie czy właśnie w ogrodzie.

    „Dokapitalizowanie” spółki komandytowej

    W związku z przejściowymi problemami finansowymi spółki komandytowej wspólnicy mogą ją wspomóc finansowo na kilka sposobów, co pozwoli na jej przetrwanie w niesprzyjającym okresie.

    Jak bezpiecznie kupić używany samochód? Oto kilka zasad

    Przy zakupie samochodu używanego najważniejsza jest weryfikacja stanu technicznego, sprawdzenie stanu prawnego i jego pochodzenie. Zgromadzone informacje powinny pomóc w zbiciu ceny.

    Jak przyłączyć źródła odnawialne do sieci?

    O zielonej energii mówimy dziś jako o integralnym i jednym z kluczowych elementów składających się na strategię zrównoważonego rozwoju. Korzystanie ze źródeł odnawialnych i ich planowanie wpływa na zmianę modeli konsumpcyjnych. Odbiorcy chcą, a poniekąd z biegiem czasu muszą, zwiększać w swoim miksie energetycznym udział zielonej energii, która niewątpliwie jest przyszłością. Z czym mierzą się w Polsce ci, którzy już dziś chcą dynamizować rynek zielonej energii od strony wytwórczej? 

    Akcje, obligacje, giełda, rynek kapitałowy – komentarz rynkowy - marzec 2023 r.

    Z rozszerzonego, lutowego komentarza rynkowego opracowanego przez Ekspertów VIG/C-QUADRAT TFI dowiedzą się Państwo: 
    - jaki wpływ na sytuację rynkową wywarły ostatnie komunikaty banków centralnych oraz polityka pieniężna Chin,
    - jak kształtują się kluczowe wskaźniki ekonomiczne, 
    - dlaczego krajowy rynek akcji ponownie dzieli się na dwie prędkości, 
    - jakie są dalsze perspektywy dla obligacji.
    Poniżej prezentujemy wybrane informacje z tego raportu.

    Inflacja bazowa z początku 2023 r. jest już znana. Jakie wnioski?

    Inflacja bazowa w styczniu i lutym 2023 roku jest już znana. Jakie wnioski można wyciągnąć na przyszłość? 

    Nowe technologie w miejscu pracy, obawy o inwigilację

    2,5 kwintyliona – tyle bajtów danych przybywa na świecie każdego dnia. Dużą część z nich wytwarzają i przetwarzają firmy. Analiza danych pozwala na podejmowanie lepszych decyzji biznesowych oraz na obniżenie kosztów operacyjnych. Przedsiębiorstwa zyskują zatem na zarządzaniu opartym na cyfrowej informacji. Czy tak samo zyskują pracownicy?

    Średnie wynagrodzenie niższe o ponad 1000 zł według siły nabywczej

    5814,16 zł brutto - tyle wynosi realna siła nabywcza średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, określona przez GUS na 6883,96 zł.

    Płatności odroczone za zabiegi zdrowotne coraz popularniejsze

    Od początku 2023 roku z płatności odroczonych za zabiegi i usługi zdrowotne miesięcznie korzysta już średnio 3,5 tys. osób. To znaczący wzrost w porównaniu z 2022 rokiem.

    6 proc. średnich i dużych firm może zakończyć działalność z powodu wysokich cen energii

    6 proc. średnich i dużych firm rozważa lub już podjęło decyzję o zakończeniu działalności przedsiębiorstwa z powodu wysokich cen energii, a 26 proc. takich firm uważa, że wzrost kosztów energii stanowi zagrożenie dla ich dalszego istnienia - wynika z badania przeprowadzonego przez EY.

    Pechowy kolor samochodu, czyli kolory o największej szkodowości

    Pechowy kolor samochodu? Dziś mamy listę kolorów aut z największym ryzykiem szkody. Zestawienie jest naprawdę ciekawe.

    Continental PremiumContact 7. Nowość letnia z Niemiec

    Continental PremiumContact 7 dopracowuje kwestią trakcji na mokrej nawierzchni. Ale nie tylko! Nowy model ogumienia można zamawiać już dziś.

    Goodyear Urbanmax Commuter, czyli opona dla autobusów

    Goodyear Urbanmax Commuter to opona przeznaczona do autobusów z napędem konwencjonalnym, hybrydowym, jak i elektrycznym.

    Jaki będzie 2023 w mieszkaniówce?

    Jak będzie rozwijał się rynek mieszkaniowy w 2023 roku? Czy zapowiedziany przez rząd program mieszkaniowy, który ma przynieść kredyty z dopłatą może zmienić sytuację w sektorze? W jakim stopniu? Jaką strategię działania przyjęli deweloperzy? Jakie inwestycje wejdą do sprzedaży w tym roku?