REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy przedsiębiorca może nagrywać rozmowy telefoniczne z kontrahentami?

Kioskprawny.pl
Kancelaria prawnicza
Czy przedsiębiorca może nagrywać rozmowy telefoniczne z kontrahentami?
Czy przedsiębiorca może nagrywać rozmowy telefoniczne z kontrahentami?

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy w celu ochrony swoich interesów coraz częściej nagrywają ustalenia z kontrahentami. Czy są to działania zgodne z prawem? Ekspert opisuje prawne aspekty rejestrowania rozmów telefonicznych oraz rozmów za pomocą dyktafonu w stosunkach między przedsiębiorcami.

REKLAMA

Zgodnie z dobrym obyczajem kupieckim umowa zawarta w formie ustnej, wiąże strony tak samo, jak umowa pisemna. Dawni kupcy i rzemieślnicy, mimo że często prowadzili interesy na dużą skalę, żyli w dość hermetycznych środowiskach, dlatego ceniąc dobre imię, wywiązywali się z zawartych ustnie kontraktów. Aktualnie prowadzenie działalności gospodarczej stało się bardziej powszechne niż kiedykolwiek wcześniej, a rzetelność kupiecka i związane z nią wartości uległy pewnej relatywizacji. Zawierając umowę w formie ustnej, nie możemy być pewni, że zostanie ona zrealizowana przez kontrahenta. Wielu przedsiębiorców, wobec trudności w dowiedzeniu swoich praw, intuicyjnie sięga po dyktafon lub rejestruje rozmowy telefoniczne. Jest oczywiste, że działania takie wzbudzają kontrowersje. Należy jednak pamiętać, że wobec zasady swobodnej oceny dowodów oraz rozbieżności w orzecznictwie, wiele spośród tez zawartych w niniejszym artykule, traktować należy wyłącznie jako poglądy autora.

REKLAMA

Przeciwnicy nagrywania rozmów telefonicznych bez zgody rozmówcy oraz rejestrowania rozmów za pomocą dyktafonu zwracają uwagę przede wszystkim na art. 49 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten stanowi, że zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony. Przeciwnicy rejestrowania rozmów telefonicznych wskazują ponadto na okoliczność, że tajemnica komunikowania się, ze względu na ścisły związek ze sferą prywatną, należy do dóbr osobistych w rozumieniu art. 23 kodeksu cywilnego. Według tego przepisu dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Przepis ten nie wymienia bezpośrednio tajemnicy komunikowania się. Zawiera on jednak jedynie przykładowy katalog dóbr osobistych, do których, bez wątpienia, można zaliczyć również ją, jako związaną z prywatną sferą człowieka.

REKLAMA

Wyrazem tendencji do zanegowania wartości dowodowej nagrania jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2008 r. I ACa 1057/2007, który stwierdził: Podstępne nagranie prywatnej rozmowy godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się (art. 49 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).

W uzasadnieniu znalazły się następujące argumenty: „Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o przeprowadzenie dowodu z nagrania rozmowy z dnia 27 sierpnia 2005 r., albowiem fakt jej rejestrowania znany był tylko stronie pozwanej, a zatem to pozwany i jego żona niemalże dowolnie mogli manipulować treścią tejże rozmowy tylko i wyłącznie dla potrzeb niniejszego procesu. Zgodzić się należy ze stanowiskiem wyrażonym w doktrynie, że za niedopuszczalne należy uznać wykorzystywanie w postępowaniu cywilnym dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z prawem do integralności fizycznej i psychicznej człowieka (art. 40, art. 41 Konstytucji RP, art. 3, art. 5 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r. - Dz. U. 1993 r. Nr 61 poz. 284). Z prawa tego można wyprowadzić zakaz stosowania takich metod zdobywania dowodów, których celem i skutkiem byłoby jego naruszenie i tym samym pozbawienie jednostki możliwości korzystania z prawa do wolności myśli, słowa, do intymności i do wolności osobistej."

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zagwarantowane konstytucyjnie prawo komunikowania się obejmuje różne formy komunikacji między ludźmi. Mieści się w nim także tajemnica rozmowy. Polski ustawodawca dopuścił podsłuch, np. w ustawie o policji z dnia 6 kwietnia 1990 r., przy czym przesłanką, która ma wyłączyć bezprawność podsłuchu jest niewspółmierność między dobrem naruszonym a wyższym interesem. W okolicznościach konkretnej sprawy brak jest jednak podstaw do przyjęcia istnienia okoliczności wyłączającej bezprawność podsłuchu i rejestrowania konkretnej rozmowy stron. Powoływanie się na „prawdomówność”, czy „problem fałszywych zeznań” nie uzasadnia oceny, że w imię tego interesu należy poświęcić tajemnicę komunikowania się, uznaną za dobro konstytucyjne, chronione na gruncie prawa cywilnego przepisami o ochronie dóbr osobowych (vide: „Dowody w postępowaniu cywilnym uzyskane w sposób sprzeczny z prawem” Agnieszka Laskowska, Państwo i Prawo 2003/12 str. 88; także: wyrok SN z dnia 13 listopada 2002 r. I CKN 1150/2000 LexPolonica nr 376663)."

W praktyce jednak, w sprawach cywilnych często zdarza się, że strona, która przedstawia dowód w postaci zarejestrowanej rozmowy telefonicznej, wygrywa sprawę, np. o zapłatę. Powstaje więc pytanie, jak to możliwe wobec istnienia w systemie prawnym ww. przepisów?
W pierwszej kolejności wskazać należy, że w kodeksie postępowania cywilnego nie został wyrażony tzw. „zakaz zrywania owoców zatrutego drzewa", znany z amerykańskich thrillerów prawniczych.

„Zakaz zrywania owoców zatrutego drzewa" polega na tym, że jeżeli dowód został pozyskany w sposób sprzeczny z prawem, nie może zostać wykorzystany w postępowaniu sądowym. W polskiej procedurze cywilnej podobna zasada nie została wyrażona, mimo że również kodeks postępowania cywilnego statuuje zakazy dowodowe. Zgodnie z art. 227. k.p.c., przedmiotem dowodu mogą być wszelkie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Z kolei art. 233. § 1 stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd nie musi więc ograniczać się do oceny materiału dowodowego pozyskanego w legalny sposób. Niewątpliwie również nie w każdym przypadku nagranie rozmowy telefonicznej stanowić będzie naruszenie dóbr osobistych osoby nagrywanej. Przepis art. 24 kodeksu cywilnego mówi, że ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. Powstaje w związku z tym pytanie, kiedy nagrywanie rozmów telefonicznych nie jest działaniem bezprawnym?

Polecamy: Jak napisać pozew o zapłatę na formularzu?

Można przyjąć, że działanie nie jest bezprawne, jeżeli działający postępuje w określony sposób w obronie ważnego interesu społecznego lub prywatnego. Teoretycznie nagranie kontrahenta, który nie wywiązuje się z umowy w celu przymuszenia go do zapłaty, jest działaniem uzasadnionym nie tylko interesem prywatnym, ale także społecznym. W interesie wszystkich osób prowadzących działalność gospodarczą jest wywiązywanie się przez uczestników obrotu z umów, co w konsekwencji chroni przed zatorami płatniczymi. Te zaś są przyczyną bankructw, redukcji zatrudnienia i związanych z tym problemów społecznych. Być może jest to argumentacja zbyt daleko idąca. W każdym razie dochodzenie praw przez osobę, której dobra osobiste zostały naruszone, jak również ocena, czy naruszenie to było bezprawne, powinno dokonywać się w osobnym postępowaniu.

Kodeks karny nie zawiera przepisów, które by zakazywały nagrywania rozmów telefonicznych przez ich uczestników.

Na koniec należy zwrócić uwagę na zagrożenie,  jakie wynika dla przedsiębiorców z działalności niektórych firm, oferujących sprzedaż usług reklamowych w katalogach internetowych poprzez telemarketerów. Wykorzystują oni art. 60 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny(...)".Rozmowy prowadzone przez konsultantów są rejestrowane, a osoby zawierające umowy w związku z działalnością gospodarczą (a więc jako przedsiębiorcy), nie mogą skorzystać z prawa do odstąpienia, jakie dają przepisy chroniące konsumentów.

W związku z tym odradzam wszystkim osobom prowadzącym działalność wypowiadania w toku takich rozmów jakichkolwiek sformułowań, które mogły by być uznane za oświadczenie woli. Znacznie bezpieczniejszym sposobem zawierania umów jest forma pisemna.

Polecamy: Wszystko co chciałbyś wiedzieć o CEIDG!

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA