Odpowiedzialność wykonawcy w prawie niemieckim

ODPOWIEDŹ

Problemy odpowiedzialności za wadliwe wykonanie budowli są pozostawione gestii ustawodawcy krajowego, jako typowa materia prawa cywilnego. Podobnie jak w Polsce, również w innych krajach UE fundamentalnym instrumentem, służącym ochronie interesów inwestora, jest rękojmia za wady obiektu budowlanego.

Wyjaśnienie

Rękojmia w Niemczech oznacza zapewnienie wykonawcy, że spełnił swoje świadczenie zgodnie z postanowieniami umowy o roboty budowlane i jest ono wolne od wad. Przed odbiorem budynku przez zamawiającego, wykonawca obowiązany jest wykazać, że obiekt jest niewadliwy, natomiast po odbiorze ciężar dowodu w kwestii wykazania wad obciąża zamawiającego. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi jest - podobnie jak w prawie polskim - surowsza niż wynika to z ogólnych zasad, gdyż jest niezależna od winy i wiedzy wykonawcy. Zgodnie z § 633 ust. 1 niemieckiego k.c., wykonawca ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi, jeżeli dzieło budowlane nie ma zastrzeżonych właściwości, bądź ma wady, które zmniejszają jego wartość lub użyteczność ze względu na przeznaczenie zawarte w umowie albo wynikające z normalnego używania. Z tytułu rękojmi zamawiającemu służą następujące uprawnienia:

l może żądać obniżenia wynagrodzenia,

l może żądać wymiany i dostarczenia obiektu wolnego od wad (np. innego mieszkania w tym samym bloku),

l może żądać usunięcia wady,

l może sam wadę usunąć, jeżeli wykonawca dopuścił się zwłoki z jej usunięciem; wtedy przysługuje mu dodatkowe roszczenie o zwrot poniesionych kosztów,

l może dochodzić naprawienia szkody powstałej w następstwie niewykonania umowy.

Co do zasady, roszczenia z tytułu rękojmi przedawniają się z upływem 5 lat. Regulacje niemieckie nie odbiegają zbyt mocno od polskich, co wynika z pozostawania naszych krajów w tej samej sferze prawnej. Ciekawymi rozwiązaniami, nieznanymi polskim przepisom są:

l żądanie zaliczki - jest to uprawnienie przysługujące zamawiającemu, w sytuacji gdy wykonawca nie usunął wad budynku, mimo wyznaczenia mu w tym celu odpowiedniego terminu; zamawiający ma wtedy roszczenie o wpłacenie zaliczki, za którą doprowadzi budynek do należytego stanu; wykonawca może odmówić wpłacenia zaliczki, jeżeli zamawiający zamierza ją przeznaczyć nie na usunięcie wady, ale traktuje jako obniżenie wynagrodzenia,

l rozszerzony obowiązek odszkodowawczy - na podstawie tego uprawnienia zamawiający może żądać nie tylko naprawienia szkody wyrządzonej wadą, ale również wszelkiej szkody powstałej poza budową (np. wyrównania kosztów wynajęcia hotelu, postępowania dowodowego, wydatków spowodowanych w międzyczasie przez nierzetelne prace); odpowiedzialność taka jest dopuszczalna, jeśli zamawiający jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej.

Podstawa prawna:

l § 633-638 niemieckiego Kodeksu cywilnego.

Krzysztof Grodzicki