Opcje walutowe

Transakcje gospodarcze są obarczone coraz większym ryzykiem. Zmiany zachodzące na rynku zmuszają przedsiębiorstwa do odpowiednich reakcji i zabezpieczania się przed niekorzystnymi trendami. W celu minimalizacji ryzyka związanego z posiadanymi aktywami i pasywami można zawierać różne kontrakty, tj. nabywać instrumenty pochodne. Są to m.in. kontrakty forward, kontrakty futures, swapy czy opcje, których wartość zależy od wartości instrumentu bazowego.

Dobra koniunktura na rynku sprzyjała eksportowi, a eksporterzy starali się zabezpieczyć przed niekorzystnymi zmianami kursów walut. Zawierali więc opcje, tj. umowy, które dają nabywcy prawo (nie obowiązek) kupna lub sprzedaży instrumentu finansowego po ustalonej cenie przed określonym terminem w przyszłości lub w tym terminie. Wydają się więc dobrym narzędziem zabezpieczającym i faktycznie nim są, dopóki spółki zabezpieczają jedynie przepływy pieniężne (ekspozycje naturalne).

Obecnie mamy do czynienia z nieco inną sytuacją, ponieważ spółki zawierały umowy opcyjne nie w celu zabezpieczenia przepływów pieniężnych, lecz w celach spekulacyjnych, w nadziei na wysokie zyski. Jak się okazało, taka spekulacja przy niekorzystnych zmianach instrumentu bazowego staje się bardzo niebezpieczna i przynosi duże straty.

Schemat 1. Opcje

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Każde przedsiębiorstwo może nabywać różnego rodzaju opcje. Eksporterzy są zainteresowani zabezpieczeniem spadku kursu wymiany. Dlatego jeżeli obawiają się spadku kursu waluty, w której dokonują transakcji, powinni zawierać walutowe opcje sprzedaży po ustalonym kursie walut. Importerzy z kolei są zainteresowani spadkiem kursu, dlatego zabezpieczają się przed wzrostem kursu walutowego, nabywając opcje kupna.

Realizacja opcji zależy od tego, jak się kształtuje kurs terminowy w stosunku do kursu realizacji. Różnicę między kursem realizacji i kursem terminowym nazywamy wartością wewnętrzną. Z punktu widzenia kształtowania się wartości wewnętrznej mogą występować różne sytuacje:

•  OTM - out of money (poza pieniądzem): opcji nie należy realizować,

•  ATM - at the money (przy pieniądzu): opcje należy realizować,

•  ITM - in the money (w pieniądzu): realizacja opcji jest obojętna.

Tabela 1. Realizacja opcji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1

Spółka importuje towary z krajów UE. Ponieważ obawia się wzrostu kursu euro, 25 września 2008 r. zawarła walutową umowę opcyjną kupna na kurs realizacji 3,80 PLN/EUR. W dniu zawarcia umowy kurs wynosił 3,35 PLN/EUR.