Faktoring - wykup terminowych należności

W transakcji faktoringowej występują trzy podmioty: 1. faktor - czyli bank lub inna instytucja finansowa wykupująca wierzytelność, 2. faktorant - czyli zbywca wierzytelności (sprzedawca lub dostawca towarów/usług), 3. dłużnik faktoringowy - kontrahent faktoranta, zobowiązany z tytułu umowy do spełnienia na jego rzecz określonego świadczenia. Faktoring nie sprowadza się jednak do jednorazowej sprzedaży paru faktur, ale sprzedaży faktur przez określony w umowie czas, przy czym odbiorca usług/towarów musi być przedsiębiorcą. Faktor pośredniczy w realizacji rozliczeń między dostawcą a odbiorcą. Jego wynagrodzeniem są prowizje i inne opłaty.

Na rynku najczęściej spotykamy dwa rodzaje faktoringu - pełny i niepełny.

Faktoring właściwy, zwany pełnym, polega na zbyciu wierzytelności w sposób bezwarunkowy. Faktor nabywa wierzytelność w sposób ostateczny i ponosi pełne ryzyko niewypłacalności dłużnika. Faktoring właściwy jest droższy, bo faktor dolicza do zapłaty koszty związane z ryzykiem odpowiedzialności del credere. Do zawarcia umowy w tym przypadku dochodzi, gdy faktor po sprawdzeniu stanu majątkowego dłużnika upewni się co do jego wypłacalności.

Faktoring niewłaściwy, zwany niepełnym, cechuje warunkowe przeniesienie wierzytelności. Faktor kupuje wierzytelność pod warunkiem, że dłużnik ją zapłaci w przewidzianym terminie. Faktoring niewłaściwy jest podobny do pożyczki w tym, że faktor za przelaną na niego wierzytelność zobowiązuje się wypłacić sprzedawcy lub usługodawcy określoną kwotę pieniężną. Na poczet tej „pożyczki” faktor ma prawo ściągać należności od dłużnika, a gdyby ten okazał się niewypłacalny, zwrotu pozostałej reszty może dochodzić od samego sprzedawcy lub usługodawcy.

Faktoring nie sprowadza się jednak tylko do wykupienia faktur. Często wychodzi daleko poza samo finansowanie. Obejmuje wiele działań pozwalających przedsiębiorcy kontrolować stan swoich należności w trakcie współpracy z kontrahentami, zapobiegać nieuczciwym transakcjom. Razem z faktorem można także sprawnie dochodzić odzyskania należności, jeżeli zaistnieje taka konieczność. Daje też możliwość ubezpieczania transakcji, dzięki czemu nawet w razie niewypłacalności odbiorcy przedsiębiorca ma zagwarantowaną wypłatę należności za sprzedane dobra lub usługi.

Faktorzy oferują też programy ochrony należności - od etapu prewencyjnego monitoringu płatności, przez postępowanie polubowne, aż po asystowanie w postępowaniu sądowym i egzekucyjnym. Faktor wykonuje usługi tego typu w ramach pobieranej opłaty. Jedynie ewentualna windykacja jest płatna osobno i zlecana dodatkowo, na specjalne życzenie klienta.