Komercyjne i pozarządowe kredyty eksportowe

Wzorem niektórych krajów Unii Europejskiej, a także innych krajów będących członkami OECD ustanowiono w Polsce system dopłat z budżetu państwa do oprocentowania kredytów średnio- i długoterminowych o stałych stopach procentowych na finansowanie eksportu (Program DOKE). Rozliczenia związane z tym systemem prowadzi, z mocy ustawy, Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Program dopłat do oprocentowania kredytów eksportowych o stałych stopach procentowych uruchomiono w celu wspierania przez państwo aktywności eksportowej polskich przedsiębiorstw.

Kwestię tego rodzaju (Program DOKE) reguluje ustawa z 8 czerwca 2001 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów eksportowych o stałych stopach procentowych (Dz.U. nr 73, poz. 762 z późn. zm.), a także wydane na jej podstawie rozporządzenia.

Program DOKE jest systemem polegającym na udzielaniu z budżetu państwa, za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego - administratora programu, dopłat do oprocentowania konkretnego kredytu eksportowego o stałej stopie procentowej, udzielonego przez bank krajowy, bank zagraniczny lub międzynarodową instytucję finansową. Dopłaty realizowane są w ramach wzajemnych rozliczeń między BGK a bankiem (udzielającym kredytu eksportowego), z którym została podpisana umowa DOKE.

W zależności od wysokości kosztów finansowania przeprowadzane są dwa rodzaje rozliczeń. Gdy wysokość stałej stopy procentowej kredytu eksportowego będzie niższa od kosztów jego finansowania, wówczas ze środków budżetu za pośrednictwem BGK będą przekazywane do banku kredytującego dopłaty do stałej stopy procentowej. Natomiast gdy wysokość stałej stopy procentowej kredytu eksportowego będzie wyższa od kosztów jego finansowania, wówczas bank kredytujący będzie zobowiązany do przekazania nadwyżki do BGK na rzecz budżetu państwa.

Przez pojęcie stałych stóp procentowych należy rozumieć stopy CIRR (stopy referencyjne oprocentowania rynkowego) dla poszczególnych walut, ogłaszane okresowo przez sekretariat OECD, wyznaczające minimalny poziom stóp oprocentowania kredytów eksportowych w państwach będących uczestnikami porozumienia OECD w sprawie oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych. Treść ww. porozumienia można znaleźć na stronie internetowej OECD. Stała stopa procentowa określona zostaje w przyrzeczeniu podpisania Umowy DOKE, w umowie DOKE oraz umowie kredytu eksportowego i pozostaje na niezmienionym poziomie przez cały okres trwania umów.