Zasady dziedziczenia udziałów po członku spółdzielni zgodne z konstytucją

Ponadto - argumentowali wnioskodawcy - kwestionowana regulacja narusza konstytucyjną zasadę równości, gdyż tylko wobec spółdzielni pracy przewidziano możliwość przekształcenia w spółkę prawa handlowego, bez uprzedniego przeprowadzenia likwidacji spółdzielni.

Jednak Trybunał stwierdził, że wniosek w tej części nie spełnia wymagań formalnych. Zarzuty wnioskodawców są zdaniem Trybunału zbyt ogólne i "są wyrazem przekonania o próbie eliminacji spółdzielczości pracy" bez przedstawienia dowodów. Dlatego w tej części wniosku - kwestionującego całość przepisów przekształceniowych - Trybunał postępowanie umorzył.

Zobacz też: Odpowiedzialność członka rady nadzorczej w spółce akcyjnej

Zasygnalizował jednak, że część rozwiązań przyjętych w zaskarżonych przepisach jest niezgodna z konstytucją. Jak podkreślił, przekształcenie spółdzielni pracy w spółkę prawa handlowego jest dopuszczalne, to nie może jednak być dla członków spółdzielni w żaden sposób przymusowe - powinien to być proces zależny wyłącznie od woli członków spółdzielni pracy, a nie od woli jej organu wykonawczego, jakim jest zarząd, a tym bardziej od woli osób spoza spółdzielni.

Zdaniem TK gwarancja zrzeszania się wymaga też dostępu dla członków spółdzielni do pełnej informacji o procesie i celach przekształcania. Dlatego powinni być oni odpowiednio wcześniej i indywidualnie (a nie przez ogłoszenie jak jest ustalone obecnie) zawiadamiani o zwołaniu walnego zgromadzenia spółdzielni, które rozpoczyna proces przekształceniowy, a także tego walnego zgromadzenia, na którym ma zostać podjęta uchwała o przekształceniu.

Zobacz: Zatrudnienie członka zarządu sp. z o.o. w spółce

Ponadto przepisy dotyczące takiego przekształcenia powinny - wskazał Trybunał - zapewniać równą ochronę wszystkich członków spółdzielni, zarówno tych, którzy uczestniczą w przekształceniach, jak i tych, którzy nie zdecydują się na uczestnictwo w przekształconej spółce.

Przepisy powinny również uwzględniać "ochronę pracy przekształcanej spółdzielni w postaci kontynuacji stosunków pracowniczych". Jeżeli przekształceniom podlega spółdzielnia pracy inwalidów lub niewidomych to członkom tej spółdzielni powinna zostać zapewniona "szczególna ochrona". Przekształcenie to musi być prowadzone na "zasadzie kontynuacji" - pokreślił TK.

Dlatego uznał niektóre artykuły Prawa spółdzielczego za niezgodne z konstytucją: są to m.in. art. 203n § 3 - w zakresie, w jakim dotyczy zawiadamiania przez ogłoszenie o zwołaniu walnego zgromadzenia dot. procesu przekształceniowego. W tym wypadku, zdaniem TK, spółdzielcy powinni być informowani indywidualnie oraz otrzymywać dokumenty dotyczące przekształcenia, m.in. projekt uchwały przekształceniowej oraz projekt statutu przyszłej spółki. Ma to im umożliwić podjęcie świadomej i racjonalnej decyzji podczas głosowania na walnym zgromadzeniu.