Drewno w gospodarce: główną barierą właściwego wykorzystania są stereotypy głęboko zakorzenione w świadomości Polaków

• Drewno w budownictwie wciąż jest niedoceniane
• Drewno dla budownictwa: jest go w Polsce za mało?
• Domy z drewna – tak, ale duże bloki?
• Drewno: idealny surowiec dla gospodarki obiegu zamkniętego

Co więcej, w społeczeństwie panuje błędne przekonanie dotyczące niskiego poziomu lesistości w Polsce, podczas gdy zasoby leśne stale rosną.

Drewno w budownictwie wciąż jest niedoceniane

Drewno jest jednym z najbardziej cenionych przez Polaków materiałów, ale konieczna jest większa edukacja na temat jego potencjału – wynika z ogólnopolskich badań.
Mimo że drewno kojarzy się Polakom z materiałem naturalnym i ekologicznym, badania przeprowadzone przez PBS pokazują, że wiedza o jego nowoczesnych zastosowaniach jest wciąż bardzo ograniczona.

Z najnowszych badań przeprowadzonych przez PBS na zlecenie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa wynika, że drewno jest jednym z najbardziej cenionych materiałów wśród Polaków.
Aż 95% badanych wskazało, że kojarzy je z materiałem naturalnym, 91% jako bezpieczny dla zdrowia i ekologiczny, a 89% bezpieczny dla środowiska. Drewno jest także uznawane za materiał łatwy do pozyskania (77%) oraz biodegradowalny (77%).

Ponad 90% badanych uważa drewno za idealny materiał do produkcji mebli, wykańczania wnętrz (np. podłogi czy schody), a także produkcji okien i drzwi.
Co ciekawe, aż 88% respondentów popiera wykorzystywanie drewna do budowy domów jako materiału do elementów konstrukcyjnych, np. więźby dachowej.
Natomiast zauważalne jest wyraźne zastrzeżenie co do wykorzystania drewna do produkcji energii elektrycznej w elektrowniach, czemu sprzeciwia się 46% ankietowanych.

Drewno dla budownictwa: jest go w Polsce za mało?

W związku z wykorzystaniem drewna pojawiają się dylematy związane z jego pozyskaniem z lasów. Rezygnacja z drewna na rzecz tworzyw sztucznych, betonu lub stali ma tylu samo zwolenników co zastępowanie tych materiałów drewnem (44%).
Ten rozdźwięk może wynikać z błędnych przekonań na temat lesistości w Polsce. Bardziej zdecydowaną opinię na ten temat mają kobiety (81% vs. 66% mężczyźni) oraz osoby nie mieszkające blisko lasu.
W opinii trzech na czterech Polaków powierzchnia lasów w naszym kraju zmniejsza się – podczas gdy faktycznie lesistość się zwiększa.

W ostatnich 14 latach powierzchnia lasów wzrosła w Polsce o 200 tys. ha, a udział lasów ponad 100-letnich wzrósł o 39%. Co więcej zasoby leśne Lasów Państwowych, czyli ilość drewna żyjących drzew wzrosła w ostatnim 30-leciu o ponad 60 proc.
„Krajowy program zwiększania lesistości” przyjęty przez Radę Ministrów w 1995 r., zakładający jej wzrost do 30% w 2020 r. i 33 proc w 2050 r. nie jest już praktycznie realizowany i brak jest kompleksowej polityki państwa w tym zakresie.
Na koniec 2022 roku, według GUS, odsetek ten wynosił około 30 proc., lasy zajmują ponad 9 mln ha. Dla porównania w 1945 roku lasy pokrywały 21 proc. powierzchni kraju.

Domy z drewna – tak, ale duże bloki?

Mimo pozytywnego postrzegania drewna, domy drewniane nadal są kojarzone bardziej z tradycyjnymi, rustykalnymi budynkami, a nie z nowoczesnym budownictwem wielorodzinnym.
Do zamieszkania w nowoczesnym budynku z drewna mogłoby przekonać respondentów szereg argumentów: 41% respondentów wskazało na zdrowy klimat wewnątrz budynku, 40% jego naturalność, 36% trwałość takiego budynku, a nieco ponad 1/3 pytanych docenia energooszczędność drewna jako materiału.
Najmniej przekonujące dla Polaków są argumenty typowo techniczne związane z budynkiem, takie jak ognioodporność, szybkość montażu oraz dźwiękochłonność.

Nadal jednak idea budowy z drewna nowoczesnych, wielopiętrowych budynków jest dla Polaków czymś trudnym do wyobrażenia i połączenia z utartym wizerunkiem drewna jako tradycyjnego, wręcz staroświeckiego materiału do budowy domów.
Badania wykazały, że Polacy mają niewielką wiedzę na temat nowoczesnych zastosowań drewna. Drewno nie jest postrzegane jako materiał innowacyjny, choć jego potencjał w zrównoważonym rozwoju i ochronie środowiska jest nie do przecenienia. To jednak wyzwanie, które wymaga dalszej edukacji społeczeństwa na temat nowoczesnych technologii związanych z wykorzystaniem tego surowca.

Drewno: idealny surowiec dla gospodarki obiegu zamkniętego

Edukacja społeczeństwa kluczem do popularyzacji drewna jako nowoczesnego surowca

Wiedza o drewnie jako materiale innowacyjnym jest kluczowa, aby zmienić jego postrzeganie w Polsce i wspierać jego szersze zastosowanie w nowoczesnym przemyśle i budownictwie, co przyniesie korzyści zarówno środowiskowe, jak i ekonomiczne.
Jak twierdzi Robert Jaśkiewicz z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie, drewno to surowiec o wyjątkowym potencjale, zarówno pod względem ekologicznym, jak i technologicznym. Jego kluczowa rola w nowoczesnych rozwiązaniach wspierających dekarbonizację oraz gospodarkę obiegu zamkniętego jest nie do przecenienia. Jednak, aby w pełni wykorzystać ten potencjał, konieczna jest edukacja społeczeństwa.

– W Polsce mamy ogromne zasoby drewna, które są odpowiedzialnie zarządzane, co czyni je surowcem nie tylko łatwo dostępnym, ale także w pełni odnawialnym. To drewno może stać się fundamentem zeroemisyjnego budownictwa oraz nowoczesnego przemysłu, jednak musimy szerzyć wiedzę o jego innowacyjnych zastosowaniach, by przełamać stereotypy i w pełni wykorzystać jego możliwości w przyszłości – mówi Robert Jaśkiewicz.