Nowe zasady wygasania stosunków pracy w razie śmierci pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą

Do 24 listopada 2018 r. śmierć pracodawcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą i brak przejęcia jego pracowników w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy przez innego pracodawcę powodowała wygaśnięcie stosunków pracy z dniem śmierci pracodawcy, ponieważ nie było podstawy prawnej do dalszego prowadzenia firmy zmarłego (art. 63² § 1 Kodeksu pracy przed nowelizacją). Po tym dniu, w którym weszły w życie przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (dalej: ustawa sukcesyjna) wprowadzającej zmiany w przepisach Kodeksu pracy, reguła wygaśnięcia umów o pracę z dniem śmierci pracodawcy nadal obowiązuje. Nie ma ona jednak zastosowania w odniesieniu do pracodawców, którzy we własnym imieniu wykonują działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). W przypadku ich śmierci do wygaśnięcia będzie dochodzić w późniejszych terminach, zależnych od ustanowienia lub nieustanowienia zarządu sukcesyjnego.

Zarząd sukcesyjny polega na wyznaczeniu osoby fizycznej o pełnej zdolności do czynności prawnych do tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci jego właściciela (zob. Zasady ustanowienia zarządu sukcesyjnego). Celem ustawy sukcesyjnej jest bowiem przede wszystkim zachowanie ciągłości funkcjonowania firmy zmarłego przedsiębiorcy i kontynuacja zatrudnienia u nowego pracodawcy. Ma ona także zabezpieczyć i zagwarantować ochronę uprawnień osób trzecich, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, zwłaszcza: pracowników, kontrahentów, konsumentów, a także podmiotów współpracujących z przedsiębiorcą.

Zobacz: Prawo dla firm

Warunki ustanowienia zarządu sukcesyjnego

Wariant I: powołanie zarządcy sukcesyjnego przez samego przedsiębiorcę W tym przypadku konieczne będą: pisemna zgoda wybranej osoby fizycznej na pełnienie tej funkcji oraz dokonanie wpisu jej danych do CEIDG. Faktyczne ustanowienie zarządu nastąpi w chwili śmierci przedsiębiorcy, tj. od tego dnia osoba wyznaczona powinna zacząć wypełniać przypisane jej obowiązki, również w zakresie prawa pracy. Wariant II: powołanie prokurenta na zarządcę sukcesyjnego przez przedsiębiorcę W tym przypadku konieczne będą: pisemna zgoda prokurenta na pełnienie tej funkcji oraz dokonanie wpisu jego danych do CEIDG. Faktyczne ustanowienie zarządu nastąpi w chwili śmierci przedsiębiorcy, tj. od tego dnia prokurent powinien zacząć wypełniać przypisane zarządcy sukcesyjnemu obowiązki, również w zakresie prawa pracy. Wariant III: ustanowienie zarządcy sukcesyjnego w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy przez osoby do tego uprawnione, tj. małżonka, spadkobierców i zapisobierców windykacyjnych zmarłego, a po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniu europejskiego poświadczenia spadkowego - właściciela przedsiębiorstwa w spadku W tym przypadku konieczne będą: oświadczenie osoby powoływanej na zarządcę o braku prawomocnie orzeczonych zakazów prowadzenia działalności gospodarczej oraz zgoda osób z prawem do udziału w przedsiębiorstwie w spadku większym niż 85/100 (łącznie). Faktyczne ustanowienie zarządu nastąpi z chwilą dokonania wpisu zarządcy sukcesyjnego do CEIDG na wniosek notariusza. Podstawa prawna: art. 6-12 ustawy sukcesyjnej.

Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Nowe zasady wygasania stosunków pracy w razie śmierci pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą

W artykule przedstawiono również wzór porozumienia w sprawie kontynuacji zatrudnienia w przypadku śmierci pracodawcy.