Na transakcję wykupu firmy trzeba czekać nawet kilka lat

• Czy fundusz Enterprise Investors jest zainteresowany prywatyzacją państwowych firm?

- Na liście spółek do prywatyzacji przedstawionej przez ministra skarbu raczej nie ma firm, którymi mogłyby się zainteresować fundusze private equity. Nie ma firm dających nadzieję na szybki wzrost wartości. Prawdopodobnie nie ma w nich też ludzi, którzy ten rozwój byliby w stanie zapewnić. A mam poważne wątpliwości, czy wymiana zarządów i wprowadzenie nowych zmobilizuje pozostałych pracowników - maruderów.

• Nie po to właśnie przeprowadza się restrukturyzację?

- Czym innym jest restrukturyzacja, a czym innym sprzątanie stajni Augiasza. To są koncepcyjnie dwa zupełnie różne zadania. Pytanie brzmi, jak szybko można przeprowadzić istotne zmiany, które zaowocują wzrostem wyników firmy. Dla nas optymalny czas ich wprowadzania nie powinien przekraczać 12 miesięcy. Natomiast w przypadku spółek z listy Ministerstwa Skarbu istnieje ryzyko, że ten okres musiałby trwać znacznie dłużej, nie dając gwarancji powodzenia.

• Ile EI ma jeszcze do zainwestowania?

- W najnowszym funduszu - 500 mln euro, ale proszę zauważyć, że coraz więcej transakcji jest współfinansowanych długiem bankowym. Fundusze wykładają średnio nie więcej niż 50 proc. wartości transakcji. Z drugiej strony nie ma zbyt wielu okazji do zrealizowania naprawdę dużych transakcji. W ciągu ostatnich czterech lat w całej Europie Środkowej zostało zawartych zaledwie tuzin transakcji wartych więcej niż 100 mln euro. Oczywiście jeszcze kilka lat temu nie było ich wcale, ale nadal statystykę rosnącej wartości inwestycji robią pojedyncze przykłady.

• Nie ma dobrych dużych firm czy ich właściciele nie chcą ich sprzedawać?

- Jedno i drugie. W Polsce dużych firm jest mniej niż tysiąc, a do transakcji powyżej 100 mln euro kwalifikowałoby się najwyżej kilkaset. Wiele podmiotów spełniających warunki jest po prostu nieosiągalnych, na przykład PKN Orlen. Na liście wspomnianych transakcji powyżej 100 mln euro, których private equity dokonały w Europie Środkowej są zaledwie cztery polskie firmy. Poza tym w transakcjach wykupu decyzja zależy od zainteresowania sprzedażą ich właścicieli. A mają na to wpływ bardzo nieprzewidywalne czynniki. Trzy najczęściej spotykane to chęć zdywersyfikowania posiadanych aktywów, rozwód i konieczność podzielenia się majątkiem lub brak osoby, która firmę odziedziczy i poprowadzi dalej.

• Czyli okazja czyni inwestora. Wykorzystał pan styczniowe spadki na giełdzie do przejęcia jakiejś spółki?