Konieczna zmiana zasad rozliczania dywidend

Ponownie wracamy do tematu podatkowego rozliczania dywidend przez osoby prawne, gdyż sprawa staje się nagląca. Od 1 stycznia 2007 r. obowiązują nowe uregulowania w zakresie rozliczania podatku od dywidend pomiędzy spółkami powiązanymi. W poprzednim systemie, zgodnie z uchylonym już art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kwotę zryczałtowanego podatku uiszczonego od otrzymanych dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Polski, odliczało się od kwoty podatku dochodowego od osób prawnych, obliczonego zgodnie z zasadami ogólnymi. W razie braku możliwości odliczenia tej kwoty podatku w danym roku podatkowym - w sytuacji gdy nie było naliczonego podatku dochodowego albo gdy był on niższy niż kwota zryczałtowanego podatku podlegającego odliczeniu - podatek ten odliczano w następnych latach podatkowych. Był to tzw. wewnętrzny kredyt podatkowy albo wewnętrzne zaliczenie podatkowe.

Ustawodawca uchylił art. 23 ustawy o CIT i od 1 stycznia 2007 r. zamiast wspomnianego wewnętrznego kredytu podatkowego, zgodnie ze zmienionym art. 22 ust. 4-4c ustawy o CIT wprowadził trojakiego rodzaju regulacje. Jako ogólną zasadę przyjęto pełne zwolnienie podatkowe, lecz jedynie dla tych spółek, które łącznie spełniają określone warunki (podleganie opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bezpośrednie posiadanie przez co najmniej dwa lata akcji/udziałów w spółce wypłacającej dywidendę i udział w kapitale takiej spółki w wysokości co najmniej 15 proc., a od 1 stycznia 2009 r. - w wysokości co najmniej 10 proc.).

Wprowadzono także dwie zróżnicowane regulacje przejściowe. Po pierwsze, dla tych podatników, którzy przed wejściem w życie nowelizacji, a więc przed 1 stycznia 2007 r., uzyskali prawo do odliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego pobranego przed tą datą - utrzymano dotychczasowe zasady. Podatnicy ci mogą nadal odliczać podatek pobrany od dywidend - na uprzednio obowiązujących zasadach i to bez ograniczenia czasowego. Po drugie, dla tych podatników, którzy w ciągu 2007 roku (tj. przed 1 stycznia 2008 r.) uzyskali dochody z tytułu dywidend, lecz nie nabyli prawa do wspomnianego pełnego zwolnienia podatkowego wprowadzonego od 1 stycznia 2007 r., wprowadzono możliwość odliczenia podatku pobranego od tych dochodów w zakresie i na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2006 r.

Jeżeli jednak pominie się opisane szczególne zasady przejściowe, to - zgodnie z nowymi regulacjami - spółki i inne osoby prawne, które po 1 stycznia 2008 r. uzyskały lub uzyskają dochody z tytułu dywidend nie spełniają warunków nowego zwolnienia, w szczególności zaś te spółki, które uzyskają dochody z tytułu dywidend - nie mają obecnie prawnej możliwości uniknięcia podwójnego ekonomicznego opodatkowania dochodu - ani poprzez możliwość wewnętrznego zaliczenia podatkowego, ani poprzez zwolnienie od opodatkowania.

Dlatego też regulacja ta powinna być zmieniona, tak aby podatnicy, którzy po 1 stycznia 2008 r. uzyskali dochody z tytułu dywidend, lecz nie spełniają warunków nowego zwolnienia, mogli jednak odliczać pobrany podatek dochodowy, tak jak miało to miejsce wcześniej.

dr JANUSZ FISZER

partner w Kancelarii Prawnej White & Case i docent UW

(EM)