Spółka może nie zwrócić pożyczki

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.), który udzielił spółce pożyczki, może żądać od pozostałych członków zarządu zwrotu odpowiedniej jej części, jeśli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale podjętej 22 sierpnia 2007 r. (sygn. III CZP 75/07). Nie wyczerpuje ona jednak problemów prawnych, jakie wiążą się z udzieleniem przez wspólnika pożyczki dla spółki. Zwrot pożyczki utrudnia art. 189 par. 2 k.s.h., który stanowi, że wspólnicy spółki z o.o. nie mogą otrzymywać żadnych wypłat z majątku spółki, jeżeli ich wpłaty nie osiągnęły minimalnej wartości kapitału zakładowego. Zdaniem niektórych ekspertów dosłowna wykładnia tego przepisu może uniemożliwić zapłatę za świadczenia wspólników na rzecz spółki.

- Należy ten przepis zmienić w taki sposób, by zbliżyć zakres ochrony majątku spółki z o.o. do ochrony majątku spółki akcyjnej - mówi Jacek Siński, adwokat z Kancelarii Sołtysiński Kawecki Szlęzak.

Dofinansowywanie bieżącej działalności spółki przez pożyczki wspólników jest dość częstym zjawiskiem. Jak wskazuje Andrzej Król, radca prawny z Kancelarii Sobolewska Chłopecki i Wspólnicy, nierzadko taka pożyczka jest rozliczana przez wniesienie wierzytelności wspólnika o jej zwrot jako wkładu na udziały w podwyższanym kapitale zakładowym. W innych wypadkach wspólnik może żądać od spółki wypłaty pożyczki wraz z odsetkami.

- Jeśli jednak w wyniku zwrotu wartość aktywów netto spółki miałaby zmniejszyć się poniżej aktualnej wysokości kapitał zakładowego, wypłatę taką należałoby uznać za niedopuszczalną z uwagi na treść art. 189 par. 2 k.s.h. - wyjaśnia mecenas Król.

- W przypadku braku pełnego pokrycia kapitału zakładowego spółka musiałaby się wstrzymywać z wszelkimi wypłatami na rzecz wspólników. Taka interpretacja przepisu nie jest możliwa do przyjęcia - mówi mecenas Jacek Siński.

Jak podkreśla mecenas Andrzej Król - przepis ten nie ma swojego odpowiednika w spółce akcyjnej, a pomysł jego zmiany w celu zrównania sytuacji prawnej wspólnika spółki z o.o. i akcjonariusza jest interesujący.

- Jednak zmiany powinny następować z dużą ostrożnością, przy zapewnieniu również ochrony wierzycielom spółki - twierdzi mecenas Andrzej Król.

Kodeks spółek handlowych (k.s.h.) stanowi, że wierzytelność o zwrot niespłaconej pożyczki dla spółki stanowi wkład wspólnika, gdy spółka upadnie w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.