Od 1 stycznia renciści prowadzący firmy będą płacić pełne składki na ubezpieczenie społeczne. Tylko niepełnosprawni posiadający firmy otrzymają zwrot składek z PFRON. Możliwe jest przesunięcie obowiązujących rozwiązań jeszcze o kilka miesięcy w 2007 roku
Renciści przedsiębiorcy obawiają się, że ich obciążenia na ZUS mogą wzrosnąć czterokrotnie. Rząd zapowiedział przygotowanie gotowego projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do końca sierpnia tego roku. Planowano m.in. zróżnicować składki na ubezpieczenie społeczne rencistom prowadzącym działalność gospodarczą w zależności od uzyskiwanego dochodu. Do tej pory do Sejmu nie wpłynął jednak żaden dokument.
– W grudniu zaproponujemy wydłużenie okresu obowiązywania dotychczasowych zasad opłacania składek przez rencistów przedsiębiorców jeszcze o kilka miesięcy. Chcemy mieć czas na znalezienie najlepszego rozwiązania – powiedział GP poseł Tadeusz Cymański, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Polityki Społecznej.
Przesunięcie terminu
Od 1 czerwca tego roku renciści dodatkowo prowadzący działalność gospodarczą mieli płacić pełne składaki na ubezpieczenie społeczne. To wywołało ich oburzenie. Dlatego w maju tego roku Sejm przeprowadził ekspresową nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dzięki niej termin opłacania składek według nowych zasad przez rencistów przesunięto do 1 stycznia 2007 r.
– Podniesienie od nowego roku czterokrotnie obciążeń na ZUS tej grupy osób, która dorabia do niskich rent nie dlatego, że chce się wzbogacić, ale traktuje to jako jedyny sposób na przeżycie, jest skandalem – mówi Elżbieta Arciszewska, prezes Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.
Szefowa Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów przypomina, że rząd obiecał zróżnicować wysokość stawek na ZUS w zależności od dochodu przedsiębiorcy.
– W wielu przypadkach wysokość obowiązkowych składek przekracza bowiem dochody osiągane przez taką firmę – dodaje Elżbieta Arciszewska.
Zamiast nowego projektu ustawy określającego zasady opłacania składek przez rencistów pojawiła się rządowa autopoprawka do projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, która będzie kosztować budżet państwa 142 mln zł.
Ulga dla niepełnosprawnych
Rząd proponuje, aby osobie niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe były refundowane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Refundacja nie będzie mogła przekraczać podstawy wymiaru wynoszącej 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Takie prawo będą mieć rolnicy i osoby ubezpieczone w ZUS. Jeżeli wnioskodawca ma zobowiązania wobec Funduszu przekraczające ogółem kwotę 100 złotych, wówczas otrzyma decyzję o wstrzymaniu refundacji składek na ubezpieczenia społeczne do czasu uregulowania zaległości. Decyzja ta ma być wykonana z dniem wydania. Dodatkowo osoba taka będzie miała obowiązek składać funduszowi miesięczne informacje o wynagrodzeniach, składkach na ubezpieczenia społeczne, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych. Musi także dołączyć wniosek o wypłatę refundacji składek za dwa miesiące oraz informacje o wysokości i rodzaju podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów nie zgadza się na rozwiązanie zaproponowane w rządowej autopoprawce, która ogranicza prawo do dodatkowej pracy tylko do osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności.
– To spowoduje, że renciści prowadzący firmy będą zmuszeni na kilka miesięcy zawiesić działalność, żeby zdobyć nowy dokument o niepełnosprawności – wyjaśnia Elżbieta Arciszewska.
Renciści podkreślają, że w wielu przypadkach będą musieli ponosić dodatkowe koszty związane z przeprowadzeniem dodatkowych, specjalistycznych badań oraz dojazdami do lekarzy. Według nich szybciej raczej zrezygnują z działalności gospodarczej niż będą się ubiegać o pomoc z PFRON, bo samo zdobycie drugiego orzeczenia jest zbyt skomplikowane.
Dwa orzeczenia
– Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami orzekanie o niepełnosprawności jest dokonywane w innym celu niż orzekanie o niezdolności do pracy – wyjaśnia Barbara KrupińskaWiewióra, naczelny lekarz KRUS.
– Aby ubezpieczony otrzymał orzeczenie określające jego stopień niepełnosprawności, musi stanąć przed powiatowym (lub wojewódzkim) zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności. To są inne struktury i inny dokument – dodaje.
Jeśli lekarze ocenią stopień niepełnosprawności, to dopiero wówczas zainteresowany otrzyma stosowne orzeczenie. Z tego też powodu renciści prowadzący działalność gospodarczą, aby mogli korzystać z nowych rozwiązań dotyczących finansowania składek przez PRFON, będą musieli ubiegać się o nowe orzeczenie. Poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności powinny być w nim zawarte informacje dotyczące formy zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby. Dodatkowo muszą być w nim zapisane wskazania dotyczące szkolenia, w tym specjalistycznego, zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej, konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, a także ułatwiające funkcjonowanie. Wiadomo, że każda osoba prowadząca działalność gospodarczą będzie miała obowiązek przedstawić zakres prowadzonej działalności. Może się także okazać, że takie osoby będą musiały przedstawić dokumenty określające sposób korzystania z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki. W orzeczeniu ma być także użyte sformułowanie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Lewiatan popiera zmiany
Prywatni przedsiębiorcy częściowo popierają rządową propozycję, aby Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych refundował tylko osobom niepełnosprawnym składki na ubezpieczenie społeczne.
– To najlepszy sposób, aby osoby faktycznie niezdolne do pracy, dla których praca jest formą rehabilitacji, otrzymały wsparcie od państwa – wyjaśnia Jeremi Mordasewicz z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
– Postulujemy, aby wprowadzić zróżnicowanie dofinansowania do składek. Najlepszym rozwiązaniem byłoby uzależnienie wysokości pomocy od stopnia niepełnosprawności – dodaje.
Pracodawcy podkreślają, że zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.) obecnie obowiązują trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą. Pierwszy z nich nazywany znaczny, dotyczy osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji zdrowotnej. Drugi – to umiarkowany, trzeci zaś to lekki.
– Osoby najbardziej niesprawne nie płaciłyby żadnych składek na ZUS, te w lepszej kondycji już miałyby obowiązek dopłacić ze swojej kieszeni jedną czwartą składek, a te najmniej poszkodowane jeszcze więcej – dodaje Jeremi Mordasewicz.
Zdaniem pracodawców należy wspierać tylko osoby faktycznie chore. W innym przypadku nowe rozwiązania będą wspierać nieuczciwą konkurencję.
– Co innego bowi em pomagać osobie pracującej na wózku w domu przy komputerze, a co innego taksówkarzowi, który ma rentę z tytułu niezdolności do pracy uzyskaną w sposób nie zawsze legalny – dodaje Jeremi Mordasewicz.
130 tys. rencistów prowadzi działalność gospodarczą
