Kiedy nie ma ochrony przed wypowiedzeniem

Powiększony, siedmioosobowy skład Sądu Najwyższego zajął się rozstrzygnięciem zagadnienia powstałego w sprawie z powództwa pracownika i związkowca w firmie RUCH. Uchwała rozstrzygnęła wątpliwości, czy można stosować art. 241¹³ par. 2 zdanie 2 k.p. – który mówi o tym, że przy wypowiedzeniu zmieniającym nie mają zastosowania przepisy ograniczające wypowiadanie umów o pracę – w sytuacji kiedy układ zbiorowy pracy przestał obowiązywać i nie wprowadzono nowego regulaminu wynagradzania. Wątpliwości te powstały na tle orzeczenia TK z 18 listopada 2002 r. eliminującego z systemu prawnego przepis (art. 241⁷ par. 4), który w powyższej sytuacji, poprzez system odesłań, nakazywał stosowanie art. 241¹³ par. 2 k.p. W tym samym czasie, w RUCH-u, z powodów ekonomicznych, rozwiązany został układ zbiorowy pracy. Nie zastąpiono go regulaminem wynagradzania, gdyż związki zawodowe nie zgodziły się na zapisy proponowane przez pracodawcę. Pracodawca wypowiedział warunki płacy pracownikom – także tym chronionym przed takim wypowiedzeniem, między innymi powodowi. Sąd I instancji oddalił powództwo Stefana K. o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach stwierdzając, że mimo orzeczenia TK i braku systemu odesłań możliwe było zastosowanie art. 241¹³ par. 2 zd. 2 i wypowiedzenie dotychczasowych warunków płacy. To rozstrzygnięcie poparł sąd II instancji stwierdzając, że inne stanowisko prowadziłoby do uprzywilejowania członków związków, którzy utrzymując stan bezukładowy nie ponoszą żadnych związanych z taką sytuacją konsekwencji. Powód zaskarżył to orzeczenie skargą kasacyjną. Sąd Najwyższy w uchwale stwierdził, że przepis pozwalający na wypowiadanie warunków płacy i pracy w sytuacji braku układu zbiorowego i regulaminu znajduje tu swoje zastosowanie.

W ustnym uzasadnieniu sąd wskazał, że po uchyleniu przez TK przepisu, za pomocą którego (przez system odesłań) stosowany był art. 241¹³ par. 2 zdanie 2 k.p., powstała luka prawna, którą w taki sposób, poprzez analogię, można wypełnić.

Maria Sankowska