Prawdopodobnie w 2007 r. rolnicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego będą płacić nowe, wyższe składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Według Agnieszki Chłoń-Domińczak, wiceministra polityki społecznej, na takich zmianach budżet państwa może rocznie zaoszczędzić od 0,5 do 2 mld zł.
Ministerstwo Polityki Społecznej przedstawiło wczoraj raport Banku Światowego, oceniający działanie KRUS jako instytucji, oraz możliwości zmian w systemie ubezpieczeń społecznych. Wyniki oceny europejskich ekspertów są zaskakująco dobre. Ich zdaniem, KRUS realizuje politykę zbieżną z polityką rządów w całej Europie.
Celem tej polityki jest walka z bezrobociem i rozwój obszarów wiejskich. Polski system ubezpieczeń rolników, podobnie jak te funkcjonujące we Francji lub Finlandii, został stworzony w celu ochrony praw rolników.
Eksperci podkreślają, że w większości krajów rolnicy traktowani są w sposób szczególny. Nie można więc na nich nakładać nowych zobowiązań finansowych, z których nie będą mogli się wywiązać. Może to prowadzić do obniżenia poziomu ściągalności składek na ubezpieczenie społeczne.
Raport podkreśla, że poziom ściągalności składek i zaufania do systemu jest obecnie niezwykle wysoki. Bardzo źle został oceniony pomysł połączenia KRUS z ZUS.
W ocenie BŚ mogłoby to doprowadzić do chaosu. Kasa posiada bowiem dane swoich klientów i zarządza nimi tak, by zagwarantować kwartalne wpłaty składek i wysoki poziom ich ściągalności poprzez sieć placówek terenowych.
Pewne wątpliwości ekspertów budzi jedynie wysokość składek płaconych na ubezpieczenie emerytalno-rentowe przez rolników – i to bez względu na wysokość osiąganych przez nich dochodów. Co prawda zadaniem państwa jest dotowanie systemu emerytur rolniczych, ale Fundusz Emerytalno-Rentowy wymaga interwencji państwa w formie dotacji w wysokości 90 proc. (86 proc. netto) wartości wypłacanych świadczeń.
Eksperci podkreślają, że dotacja ta jest zbyt wysoka i w przyszłości składka emerytalna powinna być wyższa, co umożliwi jej redukcję. Poziom tej dotacji jest suwerenną decyzją rządu, który zna zasoby wolnych środków budżetowych.
Według ekspertów wysokość składki powinna zostać określona na poziomie obecnej, najniższej zryczałtowanej składki, co zagwarantuje obecny poziom wpływów do KRUS. Natomiast rolnicy osiągający wyższe dochody powinni płacić więcej. Eksperci proponują wprowadzenie w Polsce systemu podobnego do irlandzkiego. Składka zależałaby od dochodu i rosłaby dopiero przy dochodach większych od średniej krajowej.
Wyższa składka od bogatszych rolników nie oznaczałaby wcale wyższych emerytur w przyszłości. Emerytury miałyby być bowiem zryczałtowane, czyli jednakowe. Jednocześnie tym rolnikom, których na to stać, zaleca się zadbanie o wysokość przyszłej emerytury poprzez oszczędności w tzw. trzecim filarze (system dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych).
