REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?

Mateusz Dąbroś
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kary umowne można spotkać w prawie każdej umowie handlowej. Konstrukcja kar umownych za odstąpienie od umowy jest prosta: jeśli dłużnik narusza umowę, wierzyciel może od niej odstąpić oraz dochodzić zapłaty kary umownej. Czy taka konstrukcja jest jednak prawnie dopuszczalna?

Kary umowne pełnią istotną funkcję dyscyplinującą dłużnika do wykonania swojego zobowiązania. Dodatkowo znacznie upraszczają  dochodzenie przez wierzyciela odszkodowania za niewykonanie przez dłużnika swoich obowiązków.

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z art. 483 Kodeksu cywilnego, w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. W omawianej sytuacji bezpośrednią przesłanką możliwości domagania się kary umownej nie jest zaś naruszenie zobowiązania przez drugą stronę, ale odstąpienie od umowy przez tę stronę, która kary się domaga. Można by więc twierdzić, że to jedynie od woli wierzyciela zależy, czy kara umowna będzie mu przysługiwała – co pozwalałoby na przyjęcie wniosku, że takie ukształtowanie kary umownej jest niedopuszczalne.

W orzecznictwie podkreśla się jednak, że pojęcie „zobowiązania niepieniężnego” należy rozumieć szeroko. Prawdą jest, że odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania – jest zaś jedynie wykonaniem uprawnienia przysługującego jednej ze stron umowy. Jest to jednak tylko jedna strona medalu.

Zobacz: Wysokość kary umownej a rażąco wygórowana kara umowna w zamówieniach publicznych

REKLAMA

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 maja 2014 r., I CSK 345/13, wyjaśnia, że formułę „kary umownej za odstąpienie” trzeba traktować tylko jako pewną formę uproszczenia redakcji  umowy. W istocie chodzi zaś o to, że pierwotną (i faktyczną) przesłanką dochodzenia kary umownej jest naruszenie zobowiązania przez dłużnika , które rodzi dwojaki skutek: z jednej strony uprawnia wierzyciela do odstąpienia od umowy, a z drugiej strony – jeżeli wierzyciel takiego odstąpienia dokona, może dodatkowo dochodzić od dłużnika kary umownej. Dopuszczalna i skuteczna jest więc klauzula o karze umownej za odstąpienie od umowy, które zostało spowodowane naruszeniem umowy przez drugą stronę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dodatkowo należy wiedzieć, że ugruntowany w orzecznictwie jest już pogląd, iż odstąpienie od umowy (a tym samym jej zniweczenie) nie pozbawia strony możliwości dochodzenia kar umownych, które z tejże umowy wynikają. Podobnie rzecz ma się z postanowieniami zabezpieczającymi wykonanie umowy.

Sąd Apelacyjny w Katowicach potwierdził  przyjmowany szeroko przez orzecznictwo pogląd, iż istnieje możliwość utrzymania w mocy postanowień umownych zabezpieczających lub upraszczających wyrównanie szkody w znaczeniu potocznym lub skłaniających dłużnika do wypełnienia zobowiązania w przypadku rozwiązania umowy (sygn. akt I ACa 378/14). W szczególności Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wielokrotnie wypowiadał się już w kwestii dopuszczalności utrzymywania się roszczeń o zapłatę kary umownej po odstąpieniu od umowy.

Zobacz serwis: Firma

Stanowisko takie pozostaje także w zgodzie z Art. 9.305 ust.2 Principles of European Contract Law, zgodnie z którym rozwiązanie umowy nie uchybia takim jej postanowieniom, które zgodnie z wolą stron mają wiązać strony nawet pomimo jej rozwiązania.

W omawianym wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że pomimo odstąpienia przez stronę od umowy, nie upadło jej zobowiązanie wekslowe. Wsteczny skutek odstąpienia od umowy nie może pozbawić uprawnionego możliwości zapłaty z weksla, który miał zabezpieczać roszczenia strony na wypadek niewykonania zobowiązania. Wobec powyższego, strona nawet po odstąpieniu przez nią od umowy nie może uchylić się wobec drugiej strony od zapłaty z weksla, powołując się na fakt, iż umowa nigdy nie została zawarta (fikcja prawna przyjmowana przy odstąpieniu).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA