REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mateusz Dąbroś
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kary umowne można spotkać w prawie każdej umowie handlowej. Konstrukcja kar umownych za odstąpienie od umowy jest prosta: jeśli dłużnik narusza umowę, wierzyciel może od niej odstąpić oraz dochodzić zapłaty kary umownej. Czy taka konstrukcja jest jednak prawnie dopuszczalna?

Kary umowne pełnią istotną funkcję dyscyplinującą dłużnika do wykonania swojego zobowiązania. Dodatkowo znacznie upraszczają  dochodzenie przez wierzyciela odszkodowania za niewykonanie przez dłużnika swoich obowiązków.

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z art. 483 Kodeksu cywilnego, w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. W omawianej sytuacji bezpośrednią przesłanką możliwości domagania się kary umownej nie jest zaś naruszenie zobowiązania przez drugą stronę, ale odstąpienie od umowy przez tę stronę, która kary się domaga. Można by więc twierdzić, że to jedynie od woli wierzyciela zależy, czy kara umowna będzie mu przysługiwała – co pozwalałoby na przyjęcie wniosku, że takie ukształtowanie kary umownej jest niedopuszczalne.

W orzecznictwie podkreśla się jednak, że pojęcie „zobowiązania niepieniężnego” należy rozumieć szeroko. Prawdą jest, że odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania – jest zaś jedynie wykonaniem uprawnienia przysługującego jednej ze stron umowy. Jest to jednak tylko jedna strona medalu.

Zobacz: Wysokość kary umownej a rażąco wygórowana kara umowna w zamówieniach publicznych

REKLAMA

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 maja 2014 r., I CSK 345/13, wyjaśnia, że formułę „kary umownej za odstąpienie” trzeba traktować tylko jako pewną formę uproszczenia redakcji  umowy. W istocie chodzi zaś o to, że pierwotną (i faktyczną) przesłanką dochodzenia kary umownej jest naruszenie zobowiązania przez dłużnika , które rodzi dwojaki skutek: z jednej strony uprawnia wierzyciela do odstąpienia od umowy, a z drugiej strony – jeżeli wierzyciel takiego odstąpienia dokona, może dodatkowo dochodzić od dłużnika kary umownej. Dopuszczalna i skuteczna jest więc klauzula o karze umownej za odstąpienie od umowy, które zostało spowodowane naruszeniem umowy przez drugą stronę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dodatkowo należy wiedzieć, że ugruntowany w orzecznictwie jest już pogląd, iż odstąpienie od umowy (a tym samym jej zniweczenie) nie pozbawia strony możliwości dochodzenia kar umownych, które z tejże umowy wynikają. Podobnie rzecz ma się z postanowieniami zabezpieczającymi wykonanie umowy.

Sąd Apelacyjny w Katowicach potwierdził  przyjmowany szeroko przez orzecznictwo pogląd, iż istnieje możliwość utrzymania w mocy postanowień umownych zabezpieczających lub upraszczających wyrównanie szkody w znaczeniu potocznym lub skłaniających dłużnika do wypełnienia zobowiązania w przypadku rozwiązania umowy (sygn. akt I ACa 378/14). W szczególności Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wielokrotnie wypowiadał się już w kwestii dopuszczalności utrzymywania się roszczeń o zapłatę kary umownej po odstąpieniu od umowy.

Zobacz serwis: Firma

Stanowisko takie pozostaje także w zgodzie z Art. 9.305 ust.2 Principles of European Contract Law, zgodnie z którym rozwiązanie umowy nie uchybia takim jej postanowieniom, które zgodnie z wolą stron mają wiązać strony nawet pomimo jej rozwiązania.

W omawianym wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że pomimo odstąpienia przez stronę od umowy, nie upadło jej zobowiązanie wekslowe. Wsteczny skutek odstąpienia od umowy nie może pozbawić uprawnionego możliwości zapłaty z weksla, który miał zabezpieczać roszczenia strony na wypadek niewykonania zobowiązania. Wobec powyższego, strona nawet po odstąpieniu przez nią od umowy nie może uchylić się wobec drugiej strony od zapłaty z weksla, powołując się na fakt, iż umowa nigdy nie została zawarta (fikcja prawna przyjmowana przy odstąpieniu).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

Branża handlowa traci coraz więcej na kradzieżach w sklepach. Jak handlowcy rozwiązują ten problem

Zmorą branży handlowej wciąż są kradzieże sklepowe. Nasiliły się one w okresie wysokiej inflacji, ale teraz nie słabną w oczekiwanym tempie. Kradzieży z powodów ekonomicznych jest mniej, natomiast rozzuchwalili się złodzieje kradnący dla zysku.

Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

REKLAMA

Branża meblarska mocno traci przez zagraniczną konkurencję, końca kłopotów nie widać

Wysokie koszty produkcji, spadający popyt i silna konkurencja z Azji osłabiają pozycję polskiej branży meblarskiej. Długi sektora, notowane w Krajowym Rejestrze Długów, sięgają już prawie 130 mln zł – coraz więcej przedsiębiorstw musi wybierać między utrzymaniem płynności a spłatą zobowiązań.

Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

REKLAMA

Polskie firmy chcą eksportować do USA, co z cłami

Polska gospodarka łapie drugi oddech czy walczy o utrzymanie na powierzchni? Jaka będzie przyszłość eksportu do USA? Eksperci podsumowali pierwszy kwartał 2025. Analizie poddany został nie tylko eksport polskich firm, ale i ogólny bilans handlu zagranicznego.

Teraz płatności odroczone także przy zakupach dla firmy

Polskie firmy uzyskują dostęp do płatności odroczonych oraz ratalnych w standardzie zbliżonym do tego oferowanego konsumentom. To duże ułatwienie, z którego skorzystają w pierwszej kolejności małe i średnie firmy.

REKLAMA