Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?

Mateusz Dąbroś
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Kara umowna za odstąpienie od umowy – dopuszczalna?/Fot. Fotolia
Fotolia
Kary umowne można spotkać w prawie każdej umowie handlowej. Konstrukcja kar umownych za odstąpienie od umowy jest prosta: jeśli dłużnik narusza umowę, wierzyciel może od niej odstąpić oraz dochodzić zapłaty kary umownej. Czy taka konstrukcja jest jednak prawnie dopuszczalna?

Kary umowne pełnią istotną funkcję dyscyplinującą dłużnika do wykonania swojego zobowiązania. Dodatkowo znacznie upraszczają  dochodzenie przez wierzyciela odszkodowania za niewykonanie przez dłużnika swoich obowiązków.

Zgodnie z art. 483 Kodeksu cywilnego, w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. W omawianej sytuacji bezpośrednią przesłanką możliwości domagania się kary umownej nie jest zaś naruszenie zobowiązania przez drugą stronę, ale odstąpienie od umowy przez tę stronę, która kary się domaga. Można by więc twierdzić, że to jedynie od woli wierzyciela zależy, czy kara umowna będzie mu przysługiwała – co pozwalałoby na przyjęcie wniosku, że takie ukształtowanie kary umownej jest niedopuszczalne.

W orzecznictwie podkreśla się jednak, że pojęcie „zobowiązania niepieniężnego” należy rozumieć szeroko. Prawdą jest, że odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania – jest zaś jedynie wykonaniem uprawnienia przysługującego jednej ze stron umowy. Jest to jednak tylko jedna strona medalu.

Zobacz: Wysokość kary umownej a rażąco wygórowana kara umowna w zamówieniach publicznych

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 maja 2014 r., I CSK 345/13, wyjaśnia, że formułę „kary umownej za odstąpienie” trzeba traktować tylko jako pewną formę uproszczenia redakcji  umowy. W istocie chodzi zaś o to, że pierwotną (i faktyczną) przesłanką dochodzenia kary umownej jest naruszenie zobowiązania przez dłużnika , które rodzi dwojaki skutek: z jednej strony uprawnia wierzyciela do odstąpienia od umowy, a z drugiej strony – jeżeli wierzyciel takiego odstąpienia dokona, może dodatkowo dochodzić od dłużnika kary umownej. Dopuszczalna i skuteczna jest więc klauzula o karze umownej za odstąpienie od umowy, które zostało spowodowane naruszeniem umowy przez drugą stronę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dodatkowo należy wiedzieć, że ugruntowany w orzecznictwie jest już pogląd, iż odstąpienie od umowy (a tym samym jej zniweczenie) nie pozbawia strony możliwości dochodzenia kar umownych, które z tejże umowy wynikają. Podobnie rzecz ma się z postanowieniami zabezpieczającymi wykonanie umowy.

Sąd Apelacyjny w Katowicach potwierdził  przyjmowany szeroko przez orzecznictwo pogląd, iż istnieje możliwość utrzymania w mocy postanowień umownych zabezpieczających lub upraszczających wyrównanie szkody w znaczeniu potocznym lub skłaniających dłużnika do wypełnienia zobowiązania w przypadku rozwiązania umowy (sygn. akt I ACa 378/14). W szczególności Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wielokrotnie wypowiadał się już w kwestii dopuszczalności utrzymywania się roszczeń o zapłatę kary umownej po odstąpieniu od umowy.

Zobacz serwis: Firma

Stanowisko takie pozostaje także w zgodzie z Art. 9.305 ust.2 Principles of European Contract Law, zgodnie z którym rozwiązanie umowy nie uchybia takim jej postanowieniom, które zgodnie z wolą stron mają wiązać strony nawet pomimo jej rozwiązania.

W omawianym wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że pomimo odstąpienia przez stronę od umowy, nie upadło jej zobowiązanie wekslowe. Wsteczny skutek odstąpienia od umowy nie może pozbawić uprawnionego możliwości zapłaty z weksla, który miał zabezpieczać roszczenia strony na wypadek niewykonania zobowiązania. Wobec powyższego, strona nawet po odstąpieniu przez nią od umowy nie może uchylić się wobec drugiej strony od zapłaty z weksla, powołując się na fakt, iż umowa nigdy nie została zawarta (fikcja prawna przyjmowana przy odstąpieniu).

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Prognoza MFW: wzrost gospodarczy Polski w 2023 r. około 0%

    Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje, że wzrost gospodarczy Polski w 2023 r. wyniesie 0,3 proc. W roku 2024 wzrośnie do 2,4 proc., a w 2025 będzie to już 3,7 proc. Prognozy MFW zostały przedstawione na piątkowej konferencji prasowej.

    Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna – ekologiczna rewolucja

    Budowa farm fotowoltaicznych, sztuczna inteligencja zarządzająca systemem ciepła oraz poprawa efektywności energetycznej - realizacja celów biznesowych, może iść w parze z ochroną środowiska, co udowadnia Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna. Spółka realizuje projekty ekologiczne dzieląc się dobrymi praktykami z przedsiębiorcami. 

    Coraz więcej sztucznej inteligencji w handlu

    Wartość wdrożeń sztucznej inteligencji na globalnym rynku detalicznym w 2023 roku ma wynieść 10,76 mld dolarów. To dopiero początek.

    Onboarding – wdrożenie do pracy zdalnie. Jak zwiększyć efektywność?

    Praca zdalna daje możliwości, które jeszcze kilka lat temu były nieosiągalne. Coraz więcej organizacji stawia na ten model, dając możliwość pracy z własnego domu czy nawet z drugiego końca świata. O ile samo działanie jest już w większości przypadków bezproblemowe, warto zwrócić uwagę na proces wdrożenia w świat nowej organizacji i nowych obowiązków. 

    Wymiana opon na letnie 2023. Kiedy, jak i za ile? Sprawdźmy

    Wymiana opon na letnie 2023, czyli dziś przygotujemy dla kierowców tabletkę wiedzy na ten temat. Kiedy zmienić opony, o czym pamiętać i ile to kosztuje w 2023 roku?

    Czy 2023 Będzie Znów Rokiem Obligacji? Co z akcjami?

    Ubiegły rok na rynkach finansowych stał bez wątpienia pod znakiem obligacji. Wzrosty oprocentowania obligacji wystąpiły na niemal wszystkich znaczących rynkach. Oprocentowanie obligacji rosło zarówno w krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, jak i na amerykańskim rynku obligacji. Roczny wzrost na amerykańskich obligacjach dziesięcioletnich wyniósł 62,35%.

    Najem instytucjonalny – sektor PRS z ambitnymi planami budowy

    Przedłużający się konflikt w Ukrainie oraz znacznie obniżona zdolność kredytowa ludzi zwiększają popyt na wynajem mieszkań i tym samym wpływają na rozwój rynku PRS w Polsce. Według danych Eurostatu z 2021 roku, w Unii Europejskiej około 30 proc. ludności mieszka w wynajmowanych mieszkaniach, podczas gdy w Polsce tylko około 13 proc.

    Wojna przekonała Polaków do atomu. Rekordowe poparcie

    Systematycznie wzrasta w polskich mediach liczba informacji na temat energetyki jądrowej Jednak to ubiegły rok przyniósł szczególne zainteresowanie tym tematem. Powodem był przede wszystkim atak Rosji na Ukrainę, ostrzały Zaporoskiej Elektrowni Atomowej oraz kryzys energetyczny.

    Handel hurtowy w lutym 2023 i nowe zamówienia w przemyśle. Nowe dane GUS

    Handel hurtowy w lutym 2023 roku - Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane.

    Czy można dostać mandat z kamery? I to na kilka sposobów

    Czy można dostać mandat z kamery? Oczywiście że tak. Co więcej, sposobów zdobywania nagrań służby mają co najmniej kilka. Poznajmy je.

    Mitsubishi L200 2024. Tak będzie wyglądać nowe wcielenie pick-up`a

    Mitsubishi L200 2024, czyli kolejna generacja modelu ujrzy światło dzienne jeszcze w tym roku lub na początku kolejnego. Co wiadomo o modelu?

    Volkswagen ID.2all. Tak będzie wyglądać elektryczne Polo?

    Volkswagen ID.2all zapowiada koncepcję dostępnej, elektrycznej mobilności dla Europejczyków. Jest rozmiarów modelu Polo. Trafi zatem do segmentu B.

    Na co zwracają uwagę najemcy mieszkań wybierając mieszkanie?

    Pieniądze to nie wszystko. Długa lista pytań od lokatorów do właścicieli mieszkań na wynajem                  

    Dlaczego warto kupić mieszkanie w kamienicy?

    Mieszkania w kamienicach przeżywają prawdziwy renesans! Oto 3 powody, dla których warto je teraz kupić.

    Dane GUS o sprzedaży detalicznej – komentarz rynkowy

    Główny Urząd Statystyczny opublikował wczoraj dane na temat sprzedaży detalicznej w lutym 2023. Porównując rok do roku spadła ona aż o 5 proc. (rok temu w lutym zanotowano wzrost o 8,1 proc.), a w porównaniu ze styczniem spadek wyniósł 3,6 proc.

    Przewoźniku - dopilnuj nowego obowiązku, jeśli nie chcesz stracić zezwolenia

    Pakiet mobilności ponownie o sobie przypomina. Zgodnie ze zmianami w ustawie o transporcie drogowym, przewoźnicy są zobowiązani do spełnienia kolejnego obowiązku. Chodzi o przepis, wprowadzający konieczność zgłoszenia ilości zatrudnionych kierowców. W tym roku oświadczenie należy zgłosić już do 31 marca, a brak wypełnienia formalności może wiązać się poważnymi konsekwencjami dla przewoźników.

    Po kryzysie niektórych banków USA, cały świat patrzy na Fed

    Śmiało można stwierdzić, że dzisiejsza decyzja ws. stóp procentowych w USA, jest jedną z najważniejszych i najbardziej wyczekiwanych w ciągu ostatnich lat. Wszystko za sprawą niedawnych wydarzeń, gdy po rynkach rozlała się fala systemowych zagrożeń w sektorze bankowym. Jeszcze przed upadkiem SVB, rynkowy konsensus zakładał, że marcowe posiedzenie amerykańskiego Federalnego Komitetu Otwartego Rynku pozostawi po sobie podwyżkę stóp o 50 pb. Przewidywania te spotkały się z falą krytyki ze strony największych banków na Wall Street. Sytuacja jednak uległa zmianie. Jaka więc będzie decyzja Fedu i co się zmieniło w kwestii dolara? 

    Coraz więcej Polek zakłada własny biznes

    Jednym z kluczowych wyzwań wymienianych przez respondentki jest niewystarczająca wiedza na temat formalności związanych z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej oraz niechęć do ryzyka.

    SCT Warszawa. Warszawscy rodzice chcą ostrzejszych restrykcji

    SCT w Warszawie powstanie. Siedem postulatów wobec władz Warszawy wystosowała wspólna inicjatywa rodziców i ruchów społecznych. O co wnoszą?

    Kobieta z misją nie tylko gospodarczą

    Przedsiębiorcy, którzy w swoim regionie zrobili już wszystko, mogą nadal dużo zrobić w krajach gdzie brakuje tego, w czym oni się wyspecjalizowali. O misjach gospodarczych opowiada Beata Drzazga – Przedsiębiorca Wizjoner, który czerpie radość i energię z pomagania w biznesie i w życiu innym ludziom. 

    Mercedes GLB 2023. Lifting mocno delikatny. Zmian zbyt wiele nie ma

    Mercedes GLB 2023, czyli SUV niemieckiej marki przeszedł właśnie lifting. Co zmieniło się w modelu? Zmian prawie nie widać. To dobrze czy źle?

    Samochód do strefy czystego transportu. O czym pamiętać kupując auto używane?

    Samochód do strefy czystego transportu to pojęcie, którym Polacy interesują się coraz mocniej. O czym powinien pamiętać podczas zakupu mieszkaniec SCT?

    Kolizji mniej, ale likwidacja szkód coraz droższa...

    Kolizji mniej, ale likwidacja szkód coraz droższa? To zdanie idealnie opisuje zeszłoroczną sytuację na rynku ubezpieczeń komunikacyjnych.

    Czy ChatGPT pomoże w walce z cyberprzestępczością?

    ChatGPT stał się groźnym narzędziem w rękach cyberprzestępców. Jednak, jak przekonują eksperci z Sophos, ten zaawansowany model językowy, zdolny do pisania i analizowania nawet dłuższych tekstów, może być również bardzo pomocny w walce z hakerami i internetowymi oszustami. Sztuczną inteligencję da się z powodzeniem wykorzystać do namierzania podejrzanej aktywności, filtrowania wiadomości e-mail czy przeciwdziałania cyberatakom z wykorzystaniem komponentów wbudowanych w system Microsoft Windows (LOLBin). 

    Mitsubishi Eclipse Cross Ralliart. PHEV z rajdowym sznytem. Tylko sznytem

    Mitsubishi Eclipse Cross Ralliart to nowa wersja japońskiego coupe SUV-a napędzanego hybrydą plug-in. Zmiany? Te dotyczą tylko stylizacji. Szkoda...