Zobowiązania w spółce jawnej - odpowiedzialność wspólników

Pomimo, iż spółka jawna jest niezależnym od wspólników podmiotem posiadającym zdolność prawną, co w konsekwencji pozwala jej na zaciąganie we własnym imieniu zobowiązań, to już odpowiedzialność za te zobowiązania może zostać przerzucona na wspólnika. Zgodnie bowiem z art. 22 § 2 k.s.h. każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Z istoty solidarności wynika, że spółka jawna i jej wspólnicy są zobowiązani w ten sposób, iż wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich tych podmiotów łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregoś z dłużników zwalnia pozostałych. Solidarna odpowiedzialność wspólników spółki jawnej i samej spółki nie może być wyłączona ani ograniczona ze skutkiem wobec wierzycieli (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2013 roku, sygn. akt III CZP 108/12, publ. OSNC 2013, nr 9, poz. 107).

Polecamy produkt: Praktyczny leksykon VAT 2016

Wcześniej jednak egzekucja z majątku spółki

O ile odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jawnej jest osobista, nieograniczona i solidarna to wierzyciel spółki jawnej w pierwszej kolejności ma obowiązek prowadzenia egzekucji z majątku spółki, zaś dopiero w razie jej bezskuteczności może wszcząć egzekucję przeciwko wierzycielowi. W tym wyraża się bowiem subsydiarność (wtórność) odpowiedzialności wspólnika, przy czym występuje ona dopiero na etapie egzekucji. Powyższe oznacza, że wierzyciel ma prawo wniesienia powództwa przeciwko wspólnikom zanim jeszcze egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Inaczej rzecz ujmując przesłanka bezskuteczności egzekucji nie podlega badaniu na etapie postępowania rozpoznawczego. Wierzyciel nie może jednak uzyskać tytułu wykonawczego i prowadzić egzekucji przed wykazaniem bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, gdyż musi podjąć próbę zaspokojenia się z majątku spółki, a dopiero gdy okaże się to nieskuteczne może skierować egzekucję do majątku osobistego wspólników. Analiza subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika spółki jawnej za jej zobowiązania prowadzi do wniosku, iż badanie tej przesłanki powinno następować dopiero na etapie postępowania klauzulowego, skoro nadanie klauzuli wykonalności warunkuje przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 marca 2014 roku, sygn.. akt I ACa 752/13, publ. LEX).