REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dokonywanie czynności prawnych z samym sobą przez jedynego wspólnika spółki z o.o.

Piotr Skorupa
Dokonywanie czynności prawnych z samym sobą przez jedynego wspólnika spółki z o.o.
Dokonywanie czynności prawnych z samym sobą przez jedynego wspólnika spółki z o.o.
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W wielu przypadkach jedyny wspólnik spółki z o.o. jest równocześnie jedynym członkiem zarządu takiej spółki. Czy w takiej sytuacji osoba ta ma prawo realizowania czynności, w których występuje jednocześnie jako wspólnik i członek organu zarządzającego?

Celem artykułu jest przybliżenie zasad związanych z dokonywaniem przez jedynego wspólnika, będącego równocześnie jedynym członkiem zarządu spółki, czynności prawnych z samym sobą.

REKLAMA

Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych

Jedyny wspólnik jako organ spółki z o.o.

REKLAMA

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 151 § 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym prawnie dopuszczalnym celu (chyba że właściwe przepisy stanowią inaczej). Wyjątkiem od tej zasady jest zakaz zawiązywania spółki z o.o. wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o. (art. 151 § 2 k.s.h.).

Dopuszczając możliwość powstania szczególnego typu spółki z o.o., jaką jest spółka jednoosobowa, ustawodawca przewidział więc sytuacje, w których wszystkie udziały przysługują wyłącznie jedynemu wspólnikowi. Taki stan faktyczny może kreować wiele wątpliwości w zakresie sposobu funkcjonowania organów spółki w sytuacji, gdy jedyny wspólnik jest zarazem członkiem jednoosobowego zarządu spółki.

W tak specyficznych okolicznościach, przy braku współdziałania kilku wspólników w ramach stosunku spółki oraz nieistnieniu wieloosobowego organu zarządzającego spółką, jedyny wspólnik działa jako zgromadzenie wspólników, przy równoczesnym wypełnianiu funkcji jednoosobowego zarządu spółki z o.o. Skutkiem powyższego jedyny wspólnik, działający jako organ osoby prawnej, realizuje czynności prawne z samym sobą, jako osobą fizyczną lub innym organem spółki z o.o., w której posiada wszystkie udziały.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Prowadzenie spraw spółki z o.o. i jej reprezentowanie musi zostać powierzone zarządowi. Zarząd spółki może składać się z jednego lub większej liczby członków powołanych spośród wspólników tejże spółki lub spoza ich grona. Członek zarządu, co do zasady, powoływany jest uchwałą zgromadzenia wspólników, chyba że umowa spółki stanowi w tym względzie inaczej (art. 201 k.s.h.).

Z kolei natomiast wszelkie przepisy dotyczące funkcjonowania zgromadzenia wspólników w wieloosobowej spółce z o.o. należy stosować odpowiednio także w stosunku do spółki jednoosobowej (m.in. art. 227 i nast. k.s.h.).

Jak opisano wyżej, w spółce z o.o. istnieje więc możliwość powstania takiej sytuacji, w której jej jedyny wspólnik, działając jako zgromadzenie wspólników, powołuje samego siebie na stanowisko prezesa tej spółki w zarządzie jednoosobowym. Z oczywistych względów przy dokonywaniu wyboru do organu zarządzającego, nie będzie miał w tym momencie zastosowania przepis zawarty w art. 247 § 2 k.s.h., zgodnie z którym powołanie do zarządu spółki z o.o. powinno być przeprowadzone w głosowaniu tajnym.

Relacje prawne spółki, wspólnika i członka zarządu

W celu dokładniejszego przybliżenia, raczej skomplikowanego i rodzącego doniosłe skutki prawne zagadnienia, należy wskazać na dwa unormowania prawne odnoszące się do wzajemnych relacji pomiędzy członkiem zarządu, wspólnikiem i spółką z o.o. Chodzi tu o art. 210 k.s.h., który dotyczy stosunków pomiędzy spółką a członkiem zarządu oraz art. 173 k.s.h. odnoszący się do relacji między wspólnikiem a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zgodnie z art. 210 § 1 k.s.h. zasadniczo w umowie między spółką z o.o. a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Krąg umów, do których stosuje się postanowienia art. 210 § 1 k.s.h., jest bardzo szeroki. Przykładowo należy mieć tu na uwadze umowy związane w sposób bezpośredni z pełnieniem przez daną osobę funkcji członka zarządu, tak jak umowa o pracę, czy kontrakt dotyczący zarządzania spółką, jak też akty zawierane z tą osobą jako podmiotem trzecim np. umowy pożyczki czy kupna - sprzedaży.

Jednak w przypadku, gdy wspólnik posiadający wszystkie udziały w spółce jest zarazem jedynym członkiem zarządu, wymagane jest, aby przy dokonywaniu czynności prawnej między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką zachowana została forma aktu notarialnego (art. 210 § 2 k.s.h.). Warto przy tym wskazać, że przepis ten zawiera szerszą regulację w stosunku do unormowania zawartego w art. 210 § 1 k.s.h., gdyż dotyczy nie tylko umów (i sporów), co wyłączyło jego uregulowania w stosunku do innych czynności prawnych, ale wszelkich działań prawnych dokonywanych pomiędzy jedynym wspólnikiem będącym członkiem jednoosobowego zarządu a spółką.

O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego. Sąd nie ma jednak żadnego obowiązku w zakresie badania treści dokonanej czynności prawnej, a jedynie odnotowuje jej zaistnienie.

Opisany tryb zawarcia przez członka jednoosobowego zarządu spółki z o.o. umowy z samym sobą nie wprowadza żadnej możliwości dla ustanowienia przez niego pełnomocnika w celu przeprowadzenia z nim samym czynności prawnej w imieniu spółki. Niezachowanie przewidzianej formy aktu notarialnego skutkuje pełną i bezwzględną nieważnością dokonanej czynności prawnej.

Ze względu na specyficzny charakter jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wszelkie oświadczenia woli składane spółce przez jej jedynego wspólnika wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Kwestię składania takich oświadczeń woli reguluje ww. art. 173 k.s.h. Należy zaznaczyć, iż w tym przypadku jest to jednostronne oświadczeniem woli składane spółce przez wspólnika - osobę fizyczną, które należy odróżnić od zawierania umów i podobnych jednostronnych czynności prawnych, realizowanych za spółkę z o.o. przez wspólnika będącego jej jednoosobowym członkiem zarządu.

Zgoda zgromadzenia wspólników

Warto również przypomnieć, iż szczególny charakter rozporządzająco - zobowiązujący niektórych typów umów spowodował wprowadzenie w przepisach kodeksu spółek handlowych dodatkowego zabezpieczenie tego typu czynności prawnych dokonywanych m.in. pomiędzy członkiem zarządu a spółką kapitałową. Mowa tutaj o art. 15 § 1 k.s.h. enumeratywnie opisującym typy umów, których zawarcie wymaga zgody zgromadzenia wspólników, chyba że ustawa stanowi inaczej.

W myśl tego przepisu umowa kredytu, pożyczki, poręczenia lub inna podobna umowa z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób może być zawarta, pod rygorem nieważności czynności prawnej, dopiero po uzyskaniu zgody zgromadzenia wspólników spółki. Sam rygor nieważności wynika natomiast z unormowania zawartego w art. 17 § 1 k.s.h., w którym wskazano, że jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników, czynność prawna dokonana bez takiej zgody jest nieważna. Zgoda może być wyrażona przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej.

Podsumowując, należy stwierdzić, że normy prawne odnoszące się do specyficznego działania jedynego członka zarządu jednoosobowej spółki z o.o., będącego jej wyłącznym wspólnikiem, skierowane są zasadniczo na pogodzenie wzajemnych interesów stron, wynikających z wykonywania przez jedną osobę czynności organów spółki zastrzeżonych dla zgromadzenia wieloosobowego a realizacją działalności gospodarczej przez samą spółkę oraz innych przedsiębiorców powiązanych z nią procesami handlowymi.

Dlatego też przestrzeganie omówionych uregulowań prawnych ma bardzo istotne znaczenie zarówno dla prawidłowego funkcjonowania organów spółki, jak i rzetelności oraz wiarygodności samej spółki z o.o. w obrocie gospodarczym.

Przykładowy protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Piotr Skorupa

radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego LEGIS w Kędzierzynie-Koźlu, syndyk masy upadłości i tymczasowy nadzorca sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opolu

Podstawa prawna:

ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA