Jakie są skutki wystąpienia przez jednego wspólnika z dwuosobowej spółki cywilnej

RADA

W Państwa przypadku spółka cywilna ulegnie rozwiązaniu. Wystąpienie jednego ze wspólników z dwuosobowej spółki cywilnej jest równoznaczne z rozwiązaniem spółki. Majątek spółki powinien ulec likwidacji. Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez występującego wspólnika spółki cywilnej i kontynuacja prowadzenia działalności gospodarczej tego samego rodzaju przez dotychczasowego wspólnika pod inną firmą wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy zaznaczyć, że każdy wspólnik (osoba fizyczna) spółki cywilnej jest z punktu widzenia prawa oddzielnie zaewidencjonowanym przedsiębiorcą. Osoba fizyczna - przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji, w którym powinna być zawarta informacja o umowie spółki cywilnej.

WAŻNE!

Każdy wspólnik spółki cywilnej jest oddzielnie zaewidencjonowanym przedsiębiorcą.

Wystąpienie wspólnika

Jeżeli umowa spółki cywilnej została przez Państwa zawarta na czas nieoznaczony, to każdy z jej wspólników może ze spółki wystąpić z jakichkolwiek powodów, wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego. Pojęcie roku obrachunkowego powinna objaśniać umowa spółki lub uchwała wspólników. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach powinien się kończyć z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.

Dopuszczalne jest także wypowiedzenie w spółce cywilnej zawartej na czas oznaczony lub nieoznaczony udziału bez zachowania terminu wypowiedzenia, jednak może to nastąpić jedynie z ważnych powodów.

Oświadczenie wspólnika o wypowiedzeniu udziału w spółce cywilnej powinno być skierowane do wszystkich wspólników.

Wypowiedzenie przez wspólnika spółki jest skuteczne wtedy, gdy drugi wspólnik lub jego pełnomocnik zostali o nim powiadomieni. Wypowiedzenie co do zasady nie wymaga specjalnej formy, jednak ze względów dowodowych wskazana jest forma pisemna.

Likwidacja majątku¹

Wystąpienie wspólnika z dwuosobowej spółki cywilnej, takiej jak spółka Czytelnika, powoduje, że spółka ulega rozwiązaniu. Tym samym majątek spółki musi ulec likwidacji. Likwidacja majątku spółki może być dokonana bądź na podstawie unormowań zawartych przez wspólników w umowie spółki, bądź zgodnie z art. 875 Kodeksu cywilnego. W tym celu z majątku pozostałego po zapłaceniu długów zwraca się wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku należy podzielić między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

PRZYKŁAD

I. WYSTĄPIENIE WSPÓLNIKA ZE SPÓŁKI Z ZACHOWANIEM OKRESU WYPOWIEDZENIA W SPÓŁCE ZAWARTEJ NA CZAS NIEOZNACZONY

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

II. WYSTĄPIENIE WSPÓLNIKA ZE SPÓŁKI Z WAŻNYCH POWODÓW BEZ ZACHOWANIA TERMINÓW WYPOWIEDZENIA W SPÓŁCE ZAWARTEJ NA CZAS NIEOZNACZONY/OZNACZONY

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

WAŻNE!

Za zobowiązania spółki wspólnicy zawsze odpowiadają solidarnie, niezależnie od udziału w zyskach i uczestnictwa w stratach.

Wydanie udziału w majątku wkładowym polega na zwrocie rzeczy wniesionych do używania oraz na wypłacie równowartości wkładu w wysokości oznaczonej w umowie, a w braku takiego oznaczenia - rzeczywistej wartości wkładu, którą wkład ten miał w chwili jego wniesienia. Nie podlega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika (art. 871 k.c.).

W przypadku niemożności dobrowolnego podziału majątku spółki między byłych wspólników jego likwidację na żądanie zainteresowanego byłego wspólnika przeprowadza sąd gospodarczy. Jednakże w razie stwierdzenia przez sąd, że wspólnicy nie zapłacili z majątku wspólnego długów spółki wobec osób trzecich, wniosek o podział majątku wspólnego po rozwiązaniu spółki cywilnej zostanie oddalony jako przedwczesny.

PRZYKŁAD

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej i urzędu skarbowego

Jeżeli wspólnik występujący ze spółki cywilnej zamierza zaprzestać wykonywania działalności gospodarczej w ogóle, powinien złożyć we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania urzędzie miasta - wydziale działalności gospodarczej zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku gdy wspólnicy zamierzają prowadzić dalej oddzielnie działalność gospodarczą po rozwiązaniu spółki cywilnej, powinni złożyć we właściwym dla swego miejsca zamieszkania urzędzie miasta - wydziale działalności gospodarczej zgłoszenie zmian w ewidencji działalności gospodarczej.

W Państwa przypadku oznacza to, że wspólnik występujący ze spółki ma obowiązek złożyć w urzędzie ewidencyjnym zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności, zaś drugi dotychczasowy wspólnik kontynuujący działalność tego samego rodzaju powinien złożyć w urzędzie ewidencyjnym zgłoszenie zmian w ewidencji działalności gospodarczej.

Dotychczasowy wspólnik spółki cywilnej wraz ze zgłoszeniem zmian w ewidencji zobowiązany jest złożyć wniosek zawierający żądanie wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszenia identyfikacyjnego/aktualizacyjnego zgodnie z przepisami o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz zgłoszenia płatnika składek lub zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w myśl przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych (zob. także Mk nr 6/2009, str. 41).

Spółka cywilna jest podatnikiem VAT. Zaprzestanie wykonywania działalności opodatkowanej VAT przez spółkę wymaga zgłoszenia na druku VAT-Z. Zgłoszenie należy złożyć do naczelnika US właściwego dla spółki w ostatnim dniu wykonywania działalności opodatkowanej VAT.

Skutkiem rozwiązania spółki cywilnej wykonującej czynności podlegające opodatkowaniu VAT jest także obowiązek sporządzenia spisu z natury towarów, które nie zostały przez spółkę odsprzedane. Następnie spółka powinna złożyć ostatnią deklarację VAT i zapłacić VAT według stanu tych towarów na dzień rozwiązania spółki. Wspólnik, który zamierza nadal prowadzić działalność opodatkowaną VAT w formie samodzielnie prowadzonej działalności, powinien też złożyć formularz rejestracyjny VAT-R i zarejestrować się jako podatnik VAT.

PRZYKŁAD

I. ZAWIADOMIENIE O ZAPRZESTANIU WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

II. ZGŁOSZENIE ZMIAN W EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Stosunki pracy w likwidowanej spółce cywilnej

Jeżeli likwidowana spółka cywilna była pracodawcą, to w przypadku jej rozwiązania i kontynuacji prowadzenia tej działalności gospodarczej przez jednego z dotychczasowych jej wspólników pod inną firmą dojdzie do tzw. przejścia zakładu pracy (art. 23¹ k.p.).

WAŻNE!

Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy.

Były wspólnik spółki cywilnej prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą stanie się z mocy prawa stroną (pracodawcą) w dotychczasowych stosunkach pracy. Na spółce cywilnej ciąży obowiązek poinformowania na piśmie pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia, w szczególności warunków płacy, pracy i przekwalifikowania. Przekazanie tych informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę.

Ponadto dotychczasowy wspólnik rozwiązanej spółki cywilnej prowadzący działalność gospodarczą pod inną firmą, z dniem przejęcia zakładu pracy powinien zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę, a także wskazać termin (co najmniej 7-dniowy), do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków. W przypadku nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowe stosunki pracy rozwiążą się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia będzie w takim przypadku liczony od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Rozwiązanie stosunku pracy powoduje wówczas dla pracownika takie skutki, jak w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

• art. 61, 210 i art. 860-875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 228, poz. 1506

• art. 617-625 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. Nr 43, poz. 296; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 26, poz. 156

• art. 4, 14, 16, 23, 26-28 i 44 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz.1095; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97

Emilia Bartkowiak

aplikant radcowski

¹ Na temat podatkowych skutków likwidacji działalności gospodarczej pisaliśmy w dodatku do Mk nr 20/2007.

Może Cię także zainteresować

Samochód w firmie

Tylko teraz

39,90 zł

Przejdź do sklepu