REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. w celu ich umorzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mikołaj Barczak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Mój mąż jest wspólnikiem w spółce z o.o. Chce się wycofać z interesu i sprzedać swoje udziały. Na walnym zgromadzeniu wspólników zaproponowano mu odprzedaż tych udziałów spółce w celu ich umorzenia. Ponieważ jest to mała firma z niewielkimi obrotami, zaproponowano mu równocześnie, że w przypadku sprzedaży należna kwota zostanie mu wypłacona np. w dziesięciu miesięcznych ratach.  

Mąż wyraził na to wstępną zgodę. W związku z tą sytuacją mam kilka pytań:

REKLAMA

 

1. Dowiedziałam się, że umowa kupna-sprzedaży udziałów musi mieć potwierdzenie notariusza dotyczące autentyczności podpisów. Nie musi być natomiast sporządzona przez notariusza. Czy to prawda?

2. Czy jest możliwe rozliczenie w ratach, jakie proponuje zarząd spółki? Czy ta forma płatności powinna być uzgodniona na walnym zgromadzeniu, czy wystarczy decyzja zarządu spółki? Czy powinna być zapisana w umowie kupna-sprzedaży?

REKLAMA

3. Jaki podatek (ryczałt 19 proc.?) od zbycia udziałów będzie musiał zapłacić mój mąż i kiedy? Czy będzie robić to za niego spółka jako płatnik? Czy spółka powinna wystawić mu PIT-8C? Czy rzeczywiście wynosi on 19 proc. i czy podatek roczny od przychodów/dochodów trzeba będzie wykazać w PIT-38?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4. Jakie faktycznie koszty poniesie mąż (opłata za notariusza, podatek od czynności cywilnoprawnych, PIT)? Ile wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych? Czy rzeczywiście 1 proc.? Kto powinien go zapłacić: kupujący czy sprzedający i kupujący po połowie? Czy są jeszcze jakieś opłaty?

5. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o tej transakcji, a o co nie zapytałam?

REKLAMA

Odpowiedź na powyższe pytania należy rozpocząć od przypomnienia, że zgodnie z art. 199 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) udział w spółce z o.o. może zostać umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Jeśli umowa spółki nie przewiduje możliwości umorzenia udziałów, to konieczne jest uprzednie wprowadzenie stosownych zmian do umowy spółki. Umorzenie dobrowolne, z którym mamy do czynienia w niniejszej sprawie, jest jednym ze sposobów umorzenia udziału uregulowanym w k.s.h. W odniesieniu do zadanych pytań należy wskazać, że:

1. Transakcja nabycia przez spółkę udziałów w celu ich umorzenia stanowi jednocześnie zbycie udziałów przez wspólnika. Zgodnie z art. 180 k.s.h. zbycie udziału powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Oznacza to, że umowa nabycia udziałów w celu ich umorzenia nie musi być sporządzona przez notariusza. Rola notariusza przy tej transakcji ogranicza się jedynie do zamieszczenia na dokumencie (umowie) klauzuli potwierdzającej, że osoby podpisane na tym dokumencie złożyły swoje podpis własnoręcznie. Zgodnie z art. 88 ustawy - Prawo o notariacie podpisy na poświadczonych dokumentach są składane w obecności notariusza. Jeżeli podpis na poświadczonym dokumencie był złożony nie w obecności notariusza, osoba, która podpisała, powinna uznać przed notariuszem złożony podpis za własnoręczny.

2. Nabycie przez spółkę udziałów w celu ich umorzenia wymaga uchwały zgromadzenia wspólników. Uchwała ta powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Ustawa nie określa terminu wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Dopuszczalna jest zatem zapłata wspólnikowi wynagrodzenia w ratach. W takim wypadku należy jednak pamiętać o dokładnym oznaczeniu terminów płatności i wysokości poszczególnych rat - zarówno w uchwale zgromadzenia wspólników, jak i w samej umowie. Oznacza to, że nie jest tu wystarczająca decyzja zarządu spółki. Sekwencja zdarzeń powinna być zatem następująca: najpierw podejmowana jest uchwała zgromadzenia wspólników określająca szczegóły transakcji (podstawa prawna, wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi, wysokość i terminy płatności poszczególnych rat), później wspólnik wyraża zgodę na dobrowolne umorzenie udziałów, a następnie podpisywana jest przez spółkę i wspólnika umowa zawierająca szczegóły transakcji.

3. Szczegółowe zasady opodatkowania zbycia udziałów w celu ich umorzenia reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT). Zbycie udziałów w celu ich umorzenia powoduje powstanie u wspólnika dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o PIT). Zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o PIT dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Od powstałego w ten sposób dochodu (przychodu) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy. Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o PIT to na płatniku (tj. spółce) spoczywa obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego. Spółka jako płatnik zobowiązana jest zatem naliczyć i pobrać 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy od dokonanych wypłat lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy. Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o PIT na płatniku ciąży obowiązek, przekazania należnej zaliczki na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika. Ponadto w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik jest obowiązany przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika roczną deklarację PIT-8AR (art. 42 ust. 1a ustawy o PIT). Spółka jako płatnik nie ma natomiast obowiązku wystawiania i przesyłania żadnych deklaracji samemu podatnikowi. Powyższych dochodów (przychodów) podatnik nie łączy bowiem z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (art. 30a ust. 7 oraz art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT).

4. Wynagrodzenie notariusza ogranicza się do wynagrodzenia za poświadczenie podpisów. Jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną, wynosi ono 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł. Odnosząc się zaś do zagadnienia opodatkowania opisywanej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), należy zauważyć, że w ocenie organów podatkowych zbycie udziałów w celu ich umorzenia nie podlega opodatkowaniu. Dzieje się tak, ponieważ w ocenie organów podatkowych nie można opisywanej czynności zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Zgodnie bowiem z art. 535 kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio, między innymi, do sprzedaży praw majątkowych. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie. W przypadku określonego w art. 199 k.s.h. nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest jednak tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 k.s.h. terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez spółkę udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to zatem norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów k.c. A zatem nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu przedmiotów podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega temu podatkowi (pismo Ministerstwa Finansów - Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Lokalnych i Katastru z 18 lutego 2003 r., LK-399/LM/BG/2003, Biuletyn Skarbowy 2003/3 str. 20). Pogląd ten został następnie powtórzony m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 listopada 2007 r. (ITPB1/436-21/07/DK).

5. Należy dodatkowo pamiętać, że zbycie udziałów rodzi po stronie zarządu spółki obowiązek dokonania odpowiednich zmian w księdze udziałów (art. 188 k.s.h.). Ponadto spółka ma obowiązek zgłosić sądowi rejestrowemu nabycie udziałów w celu ich umorzenia w terminie 7 dni od dnia nabycia udziałów. Do zgłoszenia należy dołączyć nową listę wspólników. W przypadku gdy umorzenie udziałów prowadzi do zmian w składzie wspólników posiadających co najmniej 10 proc. kapitału zakładowego, wówczas konieczne jest złożenie przez spółkę w sądzie rejestrowym formularzy KRS-Z3 oraz KRS-ZE wraz z odpowiednimi załącznikami.

Mikołaj Barczak

radca prawny, OIRP w Bydgoszczy

Podstawa prawna:

• art. 180, 188 i 199 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.),

• art. 88 ustawy z 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369 z późn.zm.),

• art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 24 ust. 5 pkt 2 i ust. 5d, art. 30a ust. 1 pkt 4 i ust. 7, art. 41 ust. 4, art. 42 ust. 1 i 1a oraz art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),

• § 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. Nr 148, poz. 1564 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

Rewolucyjne zmiany w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), co oznacza, że już od 1 stycznia 2026 r. zmieni się sposób ich prowadzenia.

Apteki odzyskają prawo reklamowania swojej działalności. bo obecne zakazy są sprzeczne z prawem unijnym

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-200/24, w którym jednoznacznie uznał, że obowiązujący w Polsce całkowity zakaz reklamy aptek narusza prawo Unii Europejskiej. To ważny moment dla rynku aptecznego i swobody działalności gospodarczej w Polsce.

Kryzys się skończył, inflacja wyhamowała, a mimo to kradzieży sklepowych jest coraz więcej

Kradzieże w sklepach wciąż są dla branży handlowej wielkim problemem. Choć kryzys się skończył, inflacja wygasa, złodzieje nie rezygnują. Kradną nie tylko kosmetyki czy alkohole - na handel, ale nadal na dużą skalę przedmiotem kradzieży są artykuły spożywcze.

REKLAMA

Branża budowlana: mimo działań prewencyjnych liczba wypadków przy pracy nie chce spadać

Brokerzy ubezpieczeniowi alarmują> Firmy budowlane nieraz bagatelizują skalę oraz prawdopodobieństwo wypadków i zawierają ubezpieczenia OC działalności z niskimi sumami gwarancyjnymi i limitami. Tymczasem rośnie liczba wypadków ze skutkiem śmiertelnym.

Rząd opóźnia obowiązek raportowania ESG. Raportowanie dopiero od 2028 i 2029 r. [projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów]

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy odraczający o dwa lata obowiązek raportowania ESG dla firm. Nowe przepisy mają ograniczyć biurokratyczne obciążenia i dać przedsiębiorcom więcej czasu na dostosowanie się do unijnych regulacji.

Jak założyć klub fitness lub siłownię? [Poradnik eksperta]

Obecnie w Polsce działa ponad trzy tysiące siłowni i klubów fitness, z czego przeważająca większość funkcjonuje w ramach większych sieci. Dbanie o zdrowie i kondycję fizyczną stało się globalnym i nieprzemijającym trendem, co można zawdzięczać m.in. influencerom z branży fitness (trenerom i instruktorom).

Dlaczego Polacy nie ufają zagranicznym sklepom online? [Raport]

Zagraniczne firmy napotykają na poważną barierę na polskim rynku e-commerce – brak zaufania. Aż 2/3 Polaków unika zakupów w zagranicznych e-sklepach z obawy o zwroty, reklamacje i autentyczność produktów. Kluczową rolę w decyzjach zakupowych odgrywają opinie innych klientów. Pokonanie tej nieufności to klucz do sukcesu w polskim e-handlu.

REKLAMA

Rząd podwyższy w 2026 r. płacę minimalną tylko o wskaźnik inflacji - przedsiębiorcy chwalą takie rozwiązanie, dlaczego

Płaca minimalna w 2026 roku wzrośnie o 140 złotych brutto do kwoty 4806 złotych. To mniejszy wzrost niż w minionych latach, ale przedsiębiorcy przyznają, że jest to kompromis pomiędzy możliwościami przedsiębiorców, a oczekiwaniami pracowników.

Szczęście i spełnienie może iść w parze

Rozmowa z dr Mary E. Anderson, autorką książki „Radość osiągania” – o tym, jak być szczęśliwym wysoko efektywnym człowiekiem.

REKLAMA