REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy sąd może stwierdzić nieważność części uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Guratowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Sądy, rozpatrując powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy na podstawie art. 425 par. 1 kodeksu spółek handlowych, coraz częściej stają przed poważnym problemem prawnym, czy możliwe jest stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały tylko w części.

Jeszcze na gruncie kodeksu handlowego Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 12 marca 1996 r. (sygn. akt I ACr 87/96) przyjął, że przy dokonywaniu ocen prawnych uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy jest dopuszczalne stosowanie przepisów kodeksu cywilnego regulujących czynności prawne, m.in. art. 58 par. 3 k.c. Przepis ten stanowi, że jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana. W uzasadnieniu sąd argumentował, że uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy jako kolektywnego organu osoby prawnej jest czynnością prawną, która dochodzi do skutku w procedurze głosowania nad przedłożonym akcjonariuszom wnioskiem, a zatem przepisy kodeksu cywilnego mogą mieć do niej zastosowanie.

REKLAMA

Stanowisko SN

REKLAMA

Sąd Najwyższy nie zajął jednoznacznego stanowiska w przedmiotowej sprawie. Jednakże w świetle wyroku SN z 24 listopada 2004 r. (sygn. akt II CK 210/04) wydaje się, że przepis art. 58 par. 3 k.c. nie ma zastosowania w sprawach o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Sąd Najwyższy uznał, że art. 425 k.s.h. wyłącza zastosowanie art. 58 par. 1 i 2 k.c. Choć w przytoczonym orzeczeniu SN nie odniósł się wprost do art. 58 par. 3 k.c., nie ulega wątpliwości, że stanowisko sądu co do generalnej możliwości zastosowania przepisów kodeksu cywilnego dotyczących czynności prawnych (w tym art. 58 k.c.) różni się od zapatrywań wyrażonych w wyżej opisanym orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Krakowie.

Wyrok Sądu Najwyższego potwierdza przyjęty w doktrynie pogląd, że przepis szczególny, którego dyspozycja nie zawiera sankcji nieważności czynności prawnej, ale inaczej reguluje skutki naruszenia ustawy, eliminuje możliwość zastosowania w danym wypadku art. 58 k.c.

Regulacje k.s.h.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Warto jednak przytoczyć inne argumenty, które przemawiają za tym, że w sprawach o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy art. 58 par. 3 k.c. nie powinien mieć zastosowania. Artykuł 425 k.s.h. w sposób całościowy unormował kwestię stwierdzenia nieważności uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Regulację tę należy uznać za kompletną, zaś nieumieszczenie w kodeksie spółek handlowych przepisu analogicznego do treści art. 58 par. 3 k.c. należy uznać za celowy zabieg legislacyjny. Fakt, że w kodeksie spółek handlowych nie wprowadzono takiego przepisu, nie powoduje, że istnieje luka prawna, która musi zostać wypełniona przez przepisy kodeksu cywilnego. Brak regulacji w tym zakresie należy raczej interpretować w ten sposób, że ustawodawca w sposób zamierzony chciał uniknąć sytuacji opisanej w art. 58 par. 3 k.c. w odniesieniu do uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy.

Regulacja kodeksu spółek handlowych dotycząca nieważności uchwał walnego zgromadzenia wspólników ma charakter szczególny w stosunku do kodeksu cywilnego. Tym samym w myśl ogólnej zasady lex specialis derogat legi generali należy uznać, że przepis art. 58 par. 3 k.c. nie stanowi podstawy do orzekania w sprawach, w których powództwo wytoczono na podstawie art. 425 par. 1 k.s.h.

Podejmowanie uchwał

Kolejny argument przeciwko stosowaniu art. 58 par. 3 k.c. wynika ze szczególnego trybu podejmowania uchwał. W sytuacji gdy uchwała zostaje podjęta w głosowaniu tajnym, gdzie z natury rzeczy wola poszczególnych akcjonariuszy w trakcie głosowania powinna pozostać nieznana, ustalenie przez sąd zamiaru i woli akcjonariuszy w drodze innej niż głosowanie nie będzie możliwe. Z tych samych powodów sąd nie jest w stanie stwierdzić, czy zaskarżona uchwała zostałaby podjęta także w przypadku, gdyby posiadała inne brzmienie niż to, które zostało uchwalone.

Należy podkreślić, że sąd, stwierdzając nieważność uchwały tylko w części, w istocie dokonuje zmiany uchwały, do czego nie posiada ustawowej kompetencji. Taka zmiana może spowodować, że w obrocie prawnym zaistnieje uchwała, której nie podjęliby akcjonariusze, ponieważ byłaby sprzeczna z ich wolą lub interesem spółki.

Nie można również wykluczyć, że uchwała zmieniona orzeczeniem sądu stanie się niewykonalna, np. sąd stwierdzi nieważność uchwały o podwyższeniu kapitału tylko w tym zakresie, w którym uchwalono, że akcjonariusz w zamian za aport obejmie akcje na okaziciela (zamiast akcji imiennych). Pozostała część uchwały nie nadaje się do wykonania, gdyż usunięto jeden z jej niezbędnych elementów określonych w art. 432 par. 1 k.s.h.

W świetle powyższych argumentów wydaje się, że w przypadku rozstrzygania sprawy wniesionej na podstawie art. 425 par. 1 k.s.h. sąd, orzekając merytorycznie, powinien stwierdzić nieważność zaskarżonej uchwały w całości albo oddalić powództwo. Zmiana uchwały w całości lub części powinna zaś zostać zarezerwowana wyłącznie do kompetencji walnego zgromadzenia akcjonariuszy.

Ochrona przed ryzykiem

Biorąc pod uwagę przedstawione rozbieżności w orzecznictwie sądów, zdaniem autora warto skorzystać z trzech podstawowych rad, które mogą uchronić spółkę przed ryzykiem związanym z możliwością stwierdzenia nieważności uchwały w części. Po pierwsze, przygotowując projekty uchwał, należy dopilnować, aby każda uchwała dotyczyła tylko jednej sprawy.

Po drugie, przewodniczący zgromadzenia powinien zadbać o to, aby każda sprawa, co do której ma być podjęta uchwała, została wcześniej ujęta w porządku obrad. Stosownie do treści art. 404 par. 1 k.s.h. w sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na walnym zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały. Częstą (i złą) praktyką jest, że sprawy nieobjęte porządkiem obrad są przemycane do uchwał, których podjęcie zostało zaplanowane w porządku obrad.

Po trzecie, zanim rozpocznie się głosowanie, trzeba sprawdzić, czy liczby i daty zawarte w projekcie uchwały są prawidłowe. Błędy w tym zakresie, które najczęściej pojawiają się w przypadku, gdy padają propozycje zmiany treści projektów uchwał w trakcie toczącego się zgromadzenia, mogą prowadzić do poważnych perturbacji prawnych i finansowych, czego przykładem w zeszłym roku była sprawa związana z zaokrągleniem kwoty dywidendy w jednej z polskich spółek giełdowych.

ART. 58 KODEKSU CYWILNEGO

par. 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

par. 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

par. 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

ŁUKASZ GURATOWSKI

aplikant radcowski w Kancelarii Baker & McKenzie

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

REKLAMA

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

REKLAMA

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

Rewolucyjne zmiany w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), co oznacza, że już od 1 stycznia 2026 r. zmieni się sposób ich prowadzenia.

REKLAMA