REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona wspólników mniejszościowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michał Romanowski
Michał Romanowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka powstała w wyniku łączenia podlega wyłącznie prawu jednego państwa, właściwego dla spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej. Dlatego ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie również regulowana przepisami tego państwa.

Jednym z najtrudniejszych zagadnień związanych z implementacją do kodeksu spółek handlowych Dyrektywy nr 2005/56/WE z 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych (Dyrektywa), jest ochrona interesów wspólników mniejszościowych spółek polskich uczestniczących w transgranicznej fuzji. Dyrektywa wprowadza jedynie regułę kolizyjną, zgodnie z którą problematyka ochrony wspólników mniejszościowych należy do zakresu statutu personalnego każdej z łączących się spółek. Problem ten ilustruje następujący przykład. Polska spółka z o.o. łączy się ze spółką francuską. W takim przypadku wspólnicy mniejszościowi spółki polskiej korzystają wyłącznie z instrumentów ochronnych przewidzianych w prawie polskim. Nie będą oni natomiast korzystać z instrumentów ochronnych prawa francuskiego. Podobnie wspólnicy mniejszościowi spółki francuskiej korzystają wyłącznie z instrumentów ochronnych przewidzianych w prawie francuskim. Nie będą oni natomiast korzystać z instrumentów prawa polskiego. Rozwiązanie to jest konsekwencją jednej z zasad transgranicznych łączeń, stosownie do której do transgranicznego łączenia stosuje się prawo właściwe dla każdej z łączących się spółek (zob. M. Romanowski, Łączenie spółek kapitałowych ponad granicami, GP nr 211/2007).

REKLAMA

Po połączeniu

Przedstawiony przykład dotyczy instrumentów ochronnych ex ante, czyli mających zastosowanie przed dojściem do skutku połączenia (dniem połączenia). Wyłącznie na tym etapie może powstać problem kolizyjnoprawny. Dyrektywa nie odnosi się natomiast do mechanizmów ochronnych ex post, a więc mających zastosowanie po połączeniu. Na tym etapie nie powstaje już bowiem dylemat właściwości konkurencyjnych systemów prawnych (innymi słowy, prawo jakiego państwa należy stosować). Spółka powstała w wyniku łączenia podlega z natury wyłącznie prawu jednego państwa właściwego dla spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej (art. 11 Dyrektywy). Jeżeli zatem spółka francuska jest spółką przejmującą lub spółka nowo zawiązana będzie spółką francuską, wówczas ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie regulowana zgodnie z prawem francuskim. Prawo polskie nie będzie wówczas stosowane. Podobnie, jeżeli spółka polska jest spółką przejmującą lub spółka nowo zawiązana będzie spółką polską, wówczas ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie regulowana zgodnie z prawem polskim. Prawo francuskie nie będzie wówczas stosowane. To, czy instrumenty ochrony ex post będą obejmowały wyłącznie wspólników mniejszościowych dawnej spółki francuskiej (jeżeli spółka francuska jest spółką przejmującą lub nowo zawiązaną) sprzed połączenia, czy także wspólników dawnej spółki polskiej, będzie zależało od rozwiązań materialnego prawa francuskiego. Podobnie to, czy instrumenty ochrony ex post będą obejmowały wyłącznie wspólników mniejszościowych dawnej spółki polskiej (jeżeli spółka polska jest spółką przejmującą lub nowo zawiązaną) sprzed połączenia, czy także wspólników dawnej spółki francuskiej, będzie zależało od rozwiązań materialnego prawa polskiego, czyli k.s.h.

Bez ryzyka kolizji

Wbrew głoszonym poglądom, nie ma więc ryzyka wystąpienia kolizji między statutami personalnymi spółek uczestniczących w transgranicznym łączeniu. Jak się wydaje wskazywanie ryzyka takiej kolizji wynika z niedostrzeżenia wyraźnego rozgraniczenia przez Dyrektywę ochrony wspólników mniejszościowych ex ante i ex post. Zrozumienie tego, z pewnością niełatwego, mechanizmu pozwala rozwiać nieuzasadnione wątpliwości, jakie prawo jest właściwe dla ochrony wspólników mniejszościowych. Dyrektywa w tym zakresie wprowadziła interesujące i czytelne rozwiązania. Największą przeszkodą praktyczną w ich stosowaniu nie jest zatem brak wyraźnego rozgraniczenia statutów personalnych spółek uczestniczących w łączeniu, ale poprawne zrozumienie zasady wyłącznej właściwości prawa krajowego poszczególnych spółek uczestniczących w łączeniu oraz związanego z nią wyłącznie lokalnego (krajowego) zakresu kompetencji organów właściwych (zazwyczaj sądów) do zatwierdzenia łączenia odrębnie dla każdej ze spółek uczestniczących w łączeniu. Dziesiąta Dyrektywa należy do jednej z lepiej przemyślanych dyrektyw w obszarze prawa spółek (z wyjątkiem kontrowersyjnego, bo politycznego rozwiązania dotyczącego uczestnictwa pracowników). Dotyka ona jednak materii bardzo skomplikowanej także dla specjalistów z zakresu prawa spółek, co prowadzi do błędnych ocen zawartych w niej rozwiązań formułowanych w oderwaniu od zasad rządzących transgranicznymi łączeniami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przed połączeniem

Ochrona wspólników mniejszościowych przewidziana jest w projektowanym art. 51611 k.s.h. Stosownie do tego przepisu, jeżeli spółką przejmującą lub spółką nowo zawiązaną jest spółka zagraniczna (np. spółka francuska), wówczas wspólnik spółki polskiej, który głosował przeciwko uchwale o połączeniu i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, będzie mógł żądać od spółki polskiej odkupu jego udziałów lub akcji. W tym celu będzie zobowiązany złożyć spółce polskiej pisemne żądanie odkupu w terminie dziesięciu dni od dnia podjęcia uchwały o połączeniu. W przypadku spółki akcyjnej do żądania odkupu będzie trzeba dołączyć dokument akcji. Jednak w przypadku spółki publicznej, której akcje są zdematerializowane, do żądania odkupu będzie trzeba dołączyć imienne świadectwo depozytowe, wystawione przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi. Termin ważności świadectwa nie będzie mógł upłynąć przed datą dokonania odkupu akcji przez spółkę polską. Spółka polska będzie zobowiązana dokonać odkupu udziałów lub akcji na rachunek własny bądź na rachunek wspólników pozostających w spółce. Spółka polska będzie mogła nabyć na rachunek własny udziały lub akcje, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami lub akcjami nabytymi dotychczas przez nią, przez spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub przez osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 25 proc. kapitału zakładowego. Ustalona została też minimalna cena odkupu na poziomie nie niższym niż wartość udziałów lub akcji ustalona dla celów połączenia.

Ograniczenia w żądaniu

Proponuje się, aby prawo żądania odkupu było ograniczone do sytuacji, gdy połączenie ma doprowadzić do powstania spółki prawa zagranicznego (np. spółka francuska jest spółką przejmującą lub łączenie następuje przez zawiązanie nowej spółki francuskiej). Rozwiązanie takie uzasadniają następujące argumenty:

• żaden wspólnik nie powinien być zmuszany do zaakceptowania zmiany swojej sytuacji prawnej w następstwie przekształcenia spółki polskiej w spółkę np. francuską. Z punktu widzenia wspólnika jest to bowiem sytuacja analogiczna do przeniesienia siedziby spółki polskiej do innego państwa, np. do Francji,

• z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce z siedzibą za granicą, np. spółce francuskiej, mogą wiązać się znaczne utrudnienia czasowe, kosztowe, językowe itp., wynikające z konieczności uczestniczenia w walnym zgromadzeniu za granicą czy dochodzenia praw przed obcymi sądami.

Argumenty uzasadniające szczególną ochronę wspólnika spółki polskiej, który w wyniku łączenia musi podjąć decyzję, czy stać się wspólnikiem spółki zagranicznej (np. francuskiej), przemawiają przeciwko przyznawaniu prawa odkupu wspólnikom mniejszościowym spółki polskiej w przypadku, gdy spółką przejmującą jest spółka polska lub łączenie prowadzi do zawiązania nowej spółki polskiej. Sytuacja prawna takich wspólników nie ulega bowiem wówczas zmianie. Nadal pozostaną oni wspólnikami spółki polskiej, uczestnictwo w której będzie nadal regulowane prawem polskim. Skoro ustawodawca polski, inaczej niż niektórzy ustawodawcy obcy, nie przyznaje wspólnikom prawa żądania odkupu w przypadku łączenia krajowego, to taka sama zasada powinna dotyczyć łączenia transgranicznego, którego wynikiem jest utrzymanie właściwości prawa polskiego jako statutu personalnego spółki. W przeciwnym wypadku dochodziłoby do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji wspólników spółek polskich, w zależności od tego, czy łączenie miałoby charakter krajowy czy transgraniczny. W omawianym przypadku wspólnik nie jest przecież zmuszany do zaakceptowania zmiany swojej sytuacji prawnej w następstwie przekształcenia spółki polskiej w spółkę np. francuską, ponieważ do takiego przekształcenia nie dochodzi. Siedziba spółki powstającej w wyniku łączenia pozostaje w Polsce. W konsekwencji nie dochodzi do zmian związanych z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce polskiej dotyczących miejsca uczestniczenia w walnym zgromadzeniu czy dochodzenia praw przed sądami polskimi.

Do odkupu nie będą miały zastosowania ograniczenia rozporządzania udziałami lub akcjami, wynikających z umowy lub statutu spółki. Prawo odkupu jest bowiem skonstruowane jako uprawnienie o charakterze bezwarunkowym, nadrzędnym wobec wewnątrzkorporacyjnych reguł obrotu prawami udziałowymi.

prof. dr hab. MICHAŁ ROMANOWSKI

Kancelaria Romanowski i Wspólnicy, przewodniczący zespołu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego ds. zmian w prawie spółek

Współautorem zmian k.s.h. jest dr Adam Opalski - członek zespołu KKPC ds. zmian w prawie spółek

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

REKLAMA

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA