Podatek liniowy znacznie mniej popularny wśród przedsiębiorców niż skala podatkowa

Prawie 98% podatników to osoby, których dochody mieszczą się w pierwszym przedziale skali podatkowej, a zatem rozliczających się z fiskusem według 18-proc. stawki  - wynika z najnowszej informacji Ministerstwa Finansów, podsumowującej rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 rok.  Informacja zawiera dane dotyczące osób fizycznych, których dochody opodatkowane były skalą podatkową (stawki 18% i 32%) oraz stawką 19% (dochody z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej, odpłatnego zbycia papierów wartościowych i sprzedaży nieruchomości nabytych lub wybudowanych od 2009 r.).

Wspomniane wyżej 97,86% obejmuje ponad 23,8 mln podatników, których roczne zarobki nie przekraczają 85 tys. złotych. Pozostałe 2,14%, czyli ponad 521 tys. osób, może się pochwalić wyższymi zarobkami. Ta druga grupa, choć znacznie mniej liczna, przekazała jednak fiskusowi prawie jedną czwartą całego należnego podatku (dokładnie 23,72%), czyli ponad 11 mld złotych. Natomiast osoby z pierwszego przedziału skali podatkowej zapłaciły urzędom skarbowym łącznie niespełna 36 mld zł (76,28% podatników). Należy także dodać, że wśród podatników rozliczających się według skali podatkowej 5,04% (ponad 1,2 mln osób) nie zarabiało, tylko skorzystało z możliwości wspólnego opodatkowania z małżonkiem. Oznacza to, że gdyby nie ten przywilej podatkowy, liczba osób, których dochody nie mieszczą się w pierwszym progu podatkowym mogłaby znacząco wzrosnąć. Dodać także należy, że ponad 328 tys. podatników (1,33%) rozliczających się według skali wykazało zerowy dochód lub stratę (dotyczy to np. osób prowadzących działalność gospodarczą czy rozliczających według skali przychody z prywatnego najmu). Przeciętny roczny dochód osoby z pierwszego przedziału skali podatkowej wyniósł w 2011 r. nieznacznie przekroczył 22 tys. zł, natomiast wśród najlepiej zarabiających podatników rozliczających się według skali (stawka 32%) sięgnął ponad 139 tys. złotych.

Z informacji resortu finansów wynika także, że PIT-36L, przeznaczony dla podatników, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą (lub działy specjalne produkcji rolnej) i rozliczali się z fiskusem w 2011 r. za pomocą zryczałtowanej, 19-proc. stawki, złożyło tylko 2,06% podatników (niespełna 411 tys. osób, podczas gdy liczba przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej przekroczyła w 2011 r. 1,65 mln, z czego ponad 1,55 to prowadzący działalność, których dochody mieszczą się w pierwszej grupie podatkowej). Może wynikać to z faktu, że ten sposób opodatkowania opłaca się dopiero od dochodu przekraczającego 100 tys. zł rocznie, tymczasem - jak pokazują wcześniej przytoczone statystyki - gros uzyskiwanych przez Polaków dochodów, w tym również osób prowadzących działalność gospodarczą, nie przekracza 85 tys. złotych rocznie. Przeciętny dochód przedsiębiorcy (i podatnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej) na podatku liniowym, pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne,  wyniósł w 2011 r. 196 tys. 692 zł.

Najpopularniejszym zeznaniem podatkowym za 2011 r. okazał się PIT-37 (m.in. dochody z etatu, umów-zlecenia oraz przychodów z praw autorskich), który złożyło ponad 82% podatników. Na drugim miejscu znalazła się deklaracja PIT-36 (wypełniło ją ponad 13% podatników), przeznaczona między innymi dla osób, które prowadziły działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej lub uzyskały przychody z najmu. PIT-38, obowiązujący podatników uzyskujących przychody między innymi z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, złożyło 2,07% osób, natomiast PIT-39 (sprzedaż nieruchomości nabytych lub wybudowanych od 2009 r.) - 0,3%.

Agata Szymborska-Sutton