REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak pracodawca może ukarać pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Matwiejczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca może zastosować wobec pracownika trzy rodzaje kar: upomnienie, naganę lub karę pieniężną. Rodzaj kary jest zależny od przewinienia, jakiego dopuścił się pracownik.

REKLAMA

Karę upomnienia i nagany można zastosować wobec pracownika, który naruszy ustaloną organizację i porządek w procesie pracy, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpożarowe lub nie przestrzega przyjętego w zakładzie pracy sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy lub usprawiedliwiania nieobecności.

REKLAMA

Karę pieniężną pracodawca może nałożyć na pracownika, który nie przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuścił pracę bez usprawiedliwienia, stawił się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy. Wysokość kary pieniężnej - za każde przekroczenie lub za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności - nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika. W przypadku opuszczenia przez pracownika kilku dni bez usprawiedliwienia łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia, które pracodawca ma wypłacić pracownikowi, po ewentualnym dokonaniu potrąceń kwot egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, kwot egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne i zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi.

W przypadku dłuższej nieobecności pracownika można zastosować karę pieniężną jedynie w wysokości 1/10 wynagrodzenia pracownika, mimo że iloczyn dni nieusprawiedliwionej nieobecności i wielkości wynagrodzenia za jeden dzień nieobecności przekracza 1/10 wynagrodzenia.

Pracodawca nie może swobodnie dysponować środkami pieniężnymi uzyskanymi z tytułu kar nałożonych na pracowników. Środki te należy przeznaczyć na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Kara zależy od pracodawcy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Należy zwrócić uwagę, że zastosowanie kar porządkowych jest jedynie uprawnieniem pracodawcy, a nie jego obowiązkiem. Tak więc w przypadku naruszenia przez pracownika swoich obowiązków pracodawca może w ogóle nie nakładać kary. Jednocześnie nie obowiązuje już art. 1131 k.p., zgodnie z którym z powodu tej samej przyczyny, która była podstawą nałożenia kary porządkowej, nie można pracownika pozbawić dodatkowo uprawnień wynikających z przepisów prawa pracy, które są uzależnione od nienaruszenia obowiązków pracowniczych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracodawca oprócz nałożenia na pracownika kary porządkowej może zastosować inne środki, np. pozbawić go premii czy nagrody, o ile przepisy dotyczące wynagrodzenia obowiązujące u pracodawcy przewidują taką możliwość.

Stosując karę porządkową, pracodawca nie ma obowiązku jej stopniowania - jeżeli uzasadnia to sytuacja, pracodawca może zastosować wobec pracownika karę nagany lub karę pieniężną, nawet jeżeli pracownik nie był dotychczas karany upomnieniem lub naganą. Pracodawca może również zastosować upomnienie, nawet jeśli sytuacja uzasadnia zastosowanie kary pieniężnej.

Odpowiedzialność porządkowa pracownika nie zależy od tego, czy na skutek naruszenia przez pracownika jego obowiązków pracodawca poniósł szkodę. Jest ona jednak zależna od winy pracownika, zgodnie z art. 111 k.p. przy wymierzaniu kary bierze się bowiem pod uwagę stopień winy pracownika oraz rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i dotychczasowy stosunek pracownika do pracy.

Ważne terminy

Pracodawca, nakładając karę porządkową, musi uwzględnić dwa terminy. Pierwszy to 2-tygodniowy termin liczony od momentu powzięcia przez pracodawcę wiadomości o zachowaniu pracownika, które uzasadnia nałożenie kary. W tym okresie pracodawca może wyjaśnić wszelkie okoliczności sprawy oraz podjąć decyzję o ukaraniu pracownika karą porządkową. Drugi to 3-miesięczny termin liczony od chwili, kiedy pracownik dopuścił się naruszenia obowiązków pracowniczych (popełnił czyn). Naruszenie któregokolwiek z tych terminów uniemożliwia ukaranie pracownika karą porządkową.

Kolejnym warunkiem, który powinien spełnić pracodawca, jest wysłuchanie pracownika przed nałożeniem kary. Wysłuchanie pracownika ma umożliwić wszechstronne ustalenie okoliczności popełnienia czynu. Wysłuchanie pracownika może również przybrać formę odebrania od niego wyjaśnień w formie pisemnej. Jeśli pracodawca nie może wysłuchać pracownika z powodu jego nieobecności, 2-tygodniowy termin od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy. Sytuacja ta nie ma jednak żadnego wpływu na bieg drugiego - 3-miesięcznego terminu. Zasadniczo wysłuchania pracownika powinna dokonać osoba uprawniona do nałożenia kary w imieniu pracodawcy. Jednak zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 9 kwietnia 1998 r., sygn. akt I PKN 45/98, nie narusza art. 109 § 2 k.p. wysłuchanie pracownika przez inną wyznaczoną do tego osobę niż uprawniona do wymierzenia kary porządkowej.

Pracodawca ma obowiązek zawiadomienia pracownika o zastosowanej karze na piśmie. Pismo powinno wskazywać naruszenia obowiązków pracowniczych, datę dopuszczenia się przewinienia oraz informację o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia należy umieścić w aktach osobowych.

Spór o karę rozstrzygnie sąd

Pracownik może złożyć sprzeciw od kary porządkowej w ciągu 7 dni od jej nałożenia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 4 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 605/98, zastosowanie kary następuje w chwili podpisania przez pracownika pisma o ukaraniu, gdyż wtedy wewnętrzna wola przełożonego otrzymuje swój zewnętrzny wyraz. Natomiast z punktu widzenia skutków takiej decyzji dla pracownika istotne znaczenie ma chwila zawiadomienia go na piśmie o zastosowanej karze. Natomiast odmowa przyjęcia pisma, o którym pracownik wie, że zawiera informację o ukaraniu, jest równoznaczna z zawiadomieniem o zastosowaniu kary porządkowej w rozumieniu art. 110 i 112 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2000 r., sygn. akt I PKN 716/99).

Decyzję o odrzuceniu lub uwzględnieniu sprzeciwu podejmuje pracodawca po uwzględnieniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej.

Jeśli pracodawca nie odrzuci sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia, uznaje się go za uwzględniony.

Jeśli sprzeciw nie zostanie uwzględniony, pracownik może zwrócić się o uchylenie kary do sądu. Uwzględnienie sprzeciwu od kary pieniężnej lub jej uchylenie na podstawie orzeczenia sądu powoduje konieczność zwrotu równowartości tej kary.

Po roku nienagannej pracy w razie uwzględnienia sprzeciwu lub uchylenia kary przez sąd, karę uważa się za niebyłą, a odpis o jej nałożeniu usuwa się z akt osobowych pracownika. Oczywiście pracodawca może z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej uznać karę za niebyłą w terminie wcześniejszym.

Piotr Matwiejczyk 

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak założyć spółkę z o.o. z aktem notarialnym?

Umowa spółki z o.o. w formie aktu notarialnego jest konieczna, gdy wspólnicy zamierzają wprowadzić do umowy postanowienia, których dodanie nie jest możliwe w przypadku spółki z o.o. zakładanej przez S24. Dotyczy to m.in. sytuacji, w których wspólnicy zamierzają wnieść wkłady niepieniężne, wprowadzić obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych, zmienić zasady głosowania w spółce, uprzywilejować udziały co do głosu, czy do dywidendy.

W jaki sposób hakerzy wykorzystują e-maile do ataków? Mają swoje sposoby

Najpopularniejszą formą cyberataku jest obecnie phishing. Fałszywe wiadomości są coraz trudniejsze do wykrycia, bo cyberprzestępcy doskonale się wyspecjalizowali. Jak rozpoznać niebzepieczną wiadomość? Jak chronić swoją firmę przed cyberatakami?

Co nowego dla firm biotechnologicznych w Polsce? [WYWIAD]

Na co powinny przygotować się firmy z branży biotechnologicznej? O aktualnych problemach i wyzwaniach związanych z finansowaniem tego sektora mówi Łukasz Kościjańczuk, partner w zespole Biznes i innowacje w CRIDO, prelegent CEBioForum 2025.

Coraz trudniej rozpoznać fałszywe opinie w internecie

40 proc. Polaków napotyka w internecie na fałszywe opinie, wynika z najnowszego badania Trustmate.io. Pomimo, że UOKiK nakłada kary na firmy kupujące fałszywe opinie to proceder kwietnie. W dodatku 25 proc. badanych ma trudności z rozróżnieniem prawdziwych recenzji.

REKLAMA

To nie sztuczna inteligencja odbierze nam pracę, tylko osoby umiejące się nią posługiwać [WYWIAD]

Sztuczna inteligencja stała się jednym z największych wyścigów technologicznych XXI wieku. Polskie firmy też biorą w nim udział, ale ich zaangażowanie w dużej mierze ogranicza się do inwestycji w infrastrukturę, bez realnego przygotowania zespołów do korzystania z nowych narzędzi. To tak, jakby maratończyk zaopatrzył się w najlepsze buty, zegarek sportowy i aplikację do monitorowania wyników, ale zapomniał o samym treningu. O tym, dlaczego edukacja w zakresie AI jest potrzebna na każdym szczeblu kariery, jakie kompetencje są niezbędne, które branże radzą sobie z AI najlepiej oraz czy sztuczna inteligencja doprowadzi do redukcji miejsc pracy, opowiada Radosław Mechło, trener i Head of AI w BUZZcenter.

Lider w oczach pracowników. Dlaczego kadra zarządzająca powinna rozwijać kompetencje miękkie?

Sposób, w jaki firma buduje zespół i rozwija wiedzę oraz umiejętności swoich pracowników, to dzisiaj jeden z najważniejszych czynników decydujących o jej przewadze konkurencyjnej. Konieczna jest tu nie tylko adaptacja do szybkich zmian technologicznych i rynkowych, lecz także nieustanny rozwój kompetencji miękkich, które okazują się kluczowe dla firm i ich liderów.

Dziękuję, które liczy się podwójnie. Jak benefity mogą wspierać ludzi, firmy i planetę?

Coraz więcej firm mówi o zrównoważonym rozwoju – w Polsce aż 72% organizacji zatrudniających powyżej 1000 pracowników deklaruje działania w tym obszarze1. Jednak to nie tylko wielkie strategie kształtują kulturę organizacyjną. Często to codzienne, pozornie mało znaczące decyzje – jak wybór dostawcy benefitów czy sposób ich przekazania pracownikom – mówią najwięcej o tym, czym firma kieruje się naprawdę. To właśnie one pokazują, czy wartości organizacji wykraczają poza hasła w prezentacjach.

Windykacja należności. Na czym powinna opierać się działalność windykacyjna

Chociaż windykacja kojarzy się z negatywnie, to jest ona kluczowa w zapewnieniu stabilności finansowej przedsiębiorstw. Branża ta, często postrzegana jako pozbawiona jakichkolwiek zasad etycznych, w ciągu ostatnich lat przeszła znaczną transformację, stawiając na profesjonalizm, przejrzystość i szacunek wobec klientów.

REKLAMA

Będą duże problemy. Obowiązkowe e-fakturowanie już za kilka miesięcy, a dwie na trzy małe firmy nie mają o nim żadnej wiedzy

Krajowy System e-Faktur (KSeF) nadchodzi, a firmy wciąż nie są na niego przygotowane. Nie tylko od strony logistycznej czyli zakupu i przygotowania odpowiedniego oprogramowania, ale nawet elementarnej wiedzy czym jest KSeF – Krajowy System e-Faktur.

Make European BioTech Great Again - szanse dla biotechnologii w Europie Środkowo-Wschodniej

W obliczu zmian geopolitycznych w świecie Europa Środkowo-Wschodnia może stać się nowym centrum biotechnologicznych innowacji. Czy Polska i kraje regionu są gotowe na tę szansę? O tym będą dyskutować uczestnicy XXIII edycji CEBioForum, największego w regionie spotkania naukowców, ekspertów, przedsiębiorców i inwestorów zajmujących się biotechnologią.

REKLAMA