Jak rozliczać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych

Pracodawca ma obowiązek opłacać składki na FEP za pracownika, który spełni łącznie następujące warunki:

• urodził się po 31 grudnia 1948 r.,

• wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (rodzaje tych prac są wymienione w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

Składkę na FEP należy opłacać za wszystkich pracowników spełniających powyższe warunki, bez względu na wymiar czasu pracy. Należne są one za okres, w którym pracownik wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze - od dnia rozpoczęcia wykonywania takiej pracy do dnia zaprzestania jej wykonywania (art. 35 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych).

Składkę na FEP w całości finansuje płatnik składek (art. 36 ustawy o emeryturach pomostowych). Należy ją liczyć w wysokości 1,5% od tej samej podstawy wymiaru, od której są naliczane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podstawa wymiaru składki na FEP podlega również rocznemu ograniczeniu do 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok. Według projektu ustawy budżetowej na 2010 r., prognozowane na 2010 r. wynagrodzenie wynosi 3146 zł. W związku z tym podstawa wymiaru składek na FEP jest ograniczona w 2010 r. do kwoty 94 380 zł (3146 zł x 30) - Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 grudnia 2009 r.

WAŻNE!

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składki na FEP nie może przekroczyć w 2010 r. kwoty 94 380 zł.

Jeśli pracownik w trakcie miesiąca zacznie lub przestanie wykonywać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, składkę na FEP należy opłacić tylko za okres wykonywania takiej pracy w tym miesiącu. Oznacza to, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należy zmniejszyć proporcjonalnie do okresu, w którym taka praca była wykonywana. Podstawa wymiaru składki na FEP za taki miesiąc będzie zatem niższa od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jeśli pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wykonuje pracownik, który dodatkowo pracuje na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umów zlecenia lub umowy o dzieło):

• zawartej z własnym pracodawcą,

• wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy, choć zawartej z obcym podmiotem,

podstawą wymiaru składki na FEP jest również przychód z tej dodatkowej umowy. Podstawę wymiaru składki na FEP ustala się bowiem na tych samych zasadach co podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Należy więc stosować zasadę, że przychód z dodatkowej umowy cywilnej jest traktowany do celów ubezpieczeń za przychód ze stosunku pracy.

Składkę na FEP za 2010 r. należy opłacić od wszystkich wypłat, jakie pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uzyska w tym roku. Przepisy nakładające obowiązek opłacania składek na FEP obowiązują od 1 stycznia 2010 r. i obejmują wszystkie przychody wypłacone lub postawione do dyspozycji pracownika po 31 grudnia 2009 r. W związku z tym obowiązek opłacenia składki na FEP dotyczy również tych składników wynagrodzenia należnych za okres pracy sprzed 1 stycznia 2010 r., które pracownik otrzyma np. w styczniu 2010 r.

Dotyczy to m.in. wynagrodzenia za pracę za grudzień 2009 r., które - zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy przepisami o wynagradzaniu - zostały wypłacone w styczniu 2010 r., a także nagród, premii i wynagrodzeń rocznych za 2009 r.

Składki na FEP muszą być opłacane również:

• za osoby ubezpieczone z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności twórczej lub artystycznej, tancerzy zawodowych wykonujących prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym. Osoby te będą samodzielnie finansowały składkę na FEP obliczaną od obowiązującej je podstawy wymiaru składek na ich ubezpieczenia społeczne,

• za żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej. Składkę na FEP za te osoby należy opłacać od uposażenia wypłaconego im po 31 grudnia 2009 r. do dnia zwolnienia ze służby, na zasadach i w trybie określonym dla składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przekazywanych za żołnierzy lub funkcjonariuszy zwolnionych ze służby,

• za pracowników wykonujących prace górnicze, którzy uzyskali prawo do emerytury pomostowej za okres wykonywania prac górniczych, o których mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Za pracownika należącego do tej grupy ubezpieczonych pracodawca nie powinien opłacać składek na FEP na bieżąco za okresy miesięczne, ale jednorazowo za okres wstecz i to tylko pod warunkiem, że dany pracownik nabędzie prawo do emerytury pomostowej. W takiej sytuacji składka jest opłacana za cały okres wykonywania pracy górniczej, nie wcześniej jednak niż za okres od 1 stycznia 2010 r.