Potwierdzanie obecności w pracy

Ewidencję czasu pracy, w celu prawidłowego ustalenia wynagrodzenia oraz innych świadczeń przysługujących ze stosunku pracy, musi prowadzić każdy pracodawca - bez względu na liczbę zatrudnionych (art. 149 k.p.). Ewidencja czasu pracy powinna zawierać m.in. informacje dotyczące pracy w poszczególnych dobach, w tym w niedziele i święta, w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, a także w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych czy podczas dyżuru. Ponadto, powinna informować o urlopach, zwolnieniach od pracy, jak również o usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych nieobecnościach w pracy. Ewidencja czasu pracy musi być prowadzona na kartach czasu pracy, w których zaznaczane są wszystkie wyżej wymienione informacje.

Obowiązek prowadzenia oddzielnej ewidencji czasu pracy jest niezależny od przyjętego przez pracodawcę sposobu potwierdzania obecności w pracy.

Przepisy prawa pracy nie nakładają natomiast na pracodawcę obowiązku rejestrowania przybycia pracowników do pracy, ani tym bardziej nie narzucają konkretnego sposobu potwierdzania ich obecności. Nałożenie na pracowników obowiązku potwierdzania swojego przybycia do pracy leży w interesie pracodawcy, głównie dla celów dowodowych. Dzięki temu pracodawca ma większą kontrolę nad czasem pracy konkretnych pracowników.

Należy jednak zwrócić uwagę, że pracodawca, który nie prowadzi list obecności, list płac ani innej dokumentacji ewidencyjnej czasu pracy pracownika i wypłacanego mu wynagrodzenia, musi liczyć się z tym, że będzie na nim spoczywał ciężar udowodnienia nieobecności pracownika, jej rozmiaru oraz wypłaconego wynagrodzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 maja 1999 r., sygn. akt I PKN 62/99).

W związku z tym, że nałożenie na pracowników obowiązku potwierdzania przybycia do pracy jest zależne od woli pracodawcy, przepisy prawa pracy dają dużą dowolność w sposobie wprowadzania tego obowiązku. Najważniejsze jest, aby o obowiązującym w firmie sposobie potwierdzania przybycia i pobytu w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności pracownicy zostali poinformowani.

Przeważnie przyjęty przez pracodawcę sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i pobytu w pracy jest określony w regulaminie pracy (art. 104¹ § 1 pkt 9 k.p.). Obowiązek wprowadzenia takiego regulaminu mają pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników (art. 104 § 2 k.p.). Jeżeli pracodawca objęty jest układem zbiorowym pracy, wówczas sposób potwierdzenia obecności w pracy może wynikać z tego układu. W przypadku zakładów zatrudniających mniej niż 20 pracowników, w których nie ma obowiązku wprowadzania regulaminu pracy, sposób potwierdzania obecności w pracy następuje w drodze poleceń pracodawcy. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2007 r., sygn. akt I PK 221/06, zgodnie z którym w zakładzie pracy, gdzie nie obowiązuje wprowadzenie regulaminu pracy, elementy organizacji i porządku pracy, w tym sposób potwierdzania obecności w pracy, następuje w drodze poleceń pracodawcy.