Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej a obowiązki podatkowe

Obowiązek sporządzenia spisu z natury na potrzeby rozliczenia podatku VAT dotyczy:

• osób fizycznych, które zaprzestały wykonywania czynności opodatkowanych,

• spółek cywilnych - w przypadku ich rozwiązania,

• spółek handlowych niemających osobowości prawnej - w przypadku ich rozwiązania.

Zasady opodatkowania towarów objętych spisem z natury w związku z likwidacją działalności gospodarczej określa art. 14 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w spisie z natury należy uwzględnić towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Podstawą opodatkowania towarów objętych spisem z natury jest ich wartość ustalona na podstawie ceny nabycia (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia - kosztu wytworzenia, określonych w momencie dostawy tych towarów. Oznacza to, że towary ujęte w spisie z natury sporządzonym na potrzeby rozliczenia podatku VAT wycenia się według ich wartości rynkowej ustalonej na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych.

Do 30 listopada 2008 r. w przypadku likwidacji działalności gospodarczej obowiązek podatkowy powstawał w dniu, w którym podatnik powinien sporządzić spis z natury, ale nie później niż 14. dnia od rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych. Jeżeli zatem podatnik zlikwidował działalność gospodarczą (np. ostatniego dnia grudnia), to spis z natury mógł sporządzić w ciągu 14 dni od zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Oznaczało to, że podatnik mógł przesunąć o 1 miesiąc obowiązek rozliczenia podatku VAT, który wynikał ze spisu z natury. Od 1 grudnia 2008 r. obowiązek podatkowy przy likwidacji działalności gospodarczej powstaje na określony dzień, tj. w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych, co wynika z art. 14 ust. 6 ustawy.

Od 1 grudnia 2008 r. podatnik, który likwiduje działalność gospodarczą, nie musi odrębnie zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego o sporządzonym spisie. Do 30 listopada 2008 r. podatnik musiał tego dokonać w terminie 7 dni, licząc od dnia zakończenia tego spisu. Po zmianie przepisów wykonanie tej dodatkowej czynności nie jest już konieczne. Wystarczy, że w deklaracji VAT składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych podatnik rozliczy podatek należny od remanentu likwidacyjnego (w części C pod pozycją 40 deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-7D) oraz załączy do niej dodatkową informację o dokonanym spisie z natury, a także ustalonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego.