Od stycznia firmy mogą zwalniać niepełnosprawnych

Od 1 stycznia 2009 r. pracodawcy nie otrzymają już odrębnej refundacji składek ZUS i dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Będzie im przysługiwać zwrot maksymalnie 75 proc. kosztów ich płacy. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o rehabilitacji, który dostosowuje polskie przepisy do rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie tzw. wyłączeń blokowych. Projekt nadal czeka na pierwsze czytanie w Sejmie.

9 tys. firm, które zatrudniają niepełnosprawnych, nie wie zatem, jak za dwa miesiące, będzie mogło ubiegać się o pomoc ani jaka będzie jej ostateczna wysokość. A od tego zależy zatrudnienie ponad 200 tys. niepełnosprawnych pracowników i prowadzenie działalności gospodarczej przez 30 tys. rencistów.

- Jeżeli w trakcie prac w Sejmie projekt nie zostanie zmieniony, złożymy skargę do Trybunału Konstytucyjnego. TK już orzekał, że ustawodawca nie może zaskakiwać obywateli zmianami przepisów, które mają dla nich negatywne konsekwencje - mówi Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON).

Jego zdaniem vacatio legis takich przepisów powinno wynosić co najmniej trzy miesiące.

- Jeśli TK uzna, że nowe przepisy są niekonstytucyjne, będziemy musieli stosować wprost przepisy rozporządzenia Komisji Europejskiej, jeżeli jest to możliwe w praktyce - odpowiada prof. Artur Nowak-Far, kierownik Katedry Prawa Europejskiego Szkoły Głównej Handlowej.

Podkreśla, że rozporządzenie unijne będzie miało pierwszeństwo przed krajowymi aktami wykonawczymi.

Rząd zapowiada, że zrobi wszystko, aby przepisy były uchwalone na czas.

- Projekt wpłynął już do Sejmu. Wnioskowałem o to, aby posłowie pracowali nad nim w przyspieszonym trybie - mówi Jarosław Duda, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Nawet jeśli pracodawcy, chcąc uniknąć legislacyjnego bałaganu, nie złożą skargi do TK, od 1 stycznia system pomocy na zatrudnienie niepełnosprawnych może być sparaliżowany. Zarówno pracodawcy, jak i Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych mogą nie mieć wystarczająco dużo czasu, aby zapoznać się i wdrożyć nowe zasady wypłacania wsparcia. Do tego konieczne jest jak najszybsze opracowanie rozporządzeń wykonawczych do nowej ustawy.

Podobna sytuacja miała miejsce na początku tego roku przy wprowadzaniu nowych zasad refundowania składek niepełnosprawnych przedsiębiorców. W efekcie wielu przedsiębiorców nie otrzymało refundacji składek, głównie ze względu na błędy popełniane we wnioskach.