REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Granice dopuszczalności korzystania z urlopu na żądanie

Katarzyna Wrońska-Zblewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie. Jeśli w takiej sytuacji pracownik mimo wyraźnej odmowy nie stawi się w pracy, pracodawca może wobec niego wyciągnąć konsekwencje służbowe, np. nałożyć na pracownika karę porządkową.

Urlop na żądanie, o którym mowa w art. 1672 k.p., to 4 dni w roku, które pracownik może wykorzystać według własnego uznania, nie uzgadniając uprzednio terminu ich wykorzystania z pracodawcą. Nie oznacza to jednak pełnej dowolności przy wykorzystywaniu tego rodzaju urlopu, bo choć z jednej strony pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu na żądanie pracownika, to jednak nie jest on związany wnioskiem pracownika o ten urlop.

REKLAMA

Pracownik ma prawo wykorzystać przysługujący mu urlop na żądanie w terminie najbardziej dla niego dogodnym. Jednak taki termin nie zawsze jest dogodny również dla pracodawcy. Mimo to, jeśli nieobecność pracownika w pracy tego dnia nie spowoduje szczególnych utrudnień w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, pracodawca powinien udzielić urlopu zgodnie z wnioskiem pracownika.

PRZYKŁADY

W firmie produkcyjnej wynagrodzenia są wypłacane do rąk pracowników w zakładowej kasie 5. dnia każdego miesiąca. W dniu wypłaty wynagrodzeń zazwyczaj czynne są 2 kasy, aby pracownicy nie musieli długo czekać. Jedna z kasjerek złożyła wniosek o udzielenie urlopu na żądanie na dzień, w którym dokonywane są wypłaty wynagrodzeń. Tego dnia w pracy będzie druga kasjerka i druga kasa będzie czynna, a zatem pracodawca powinien udzielić pracownicy urlopu na żądanie.

***

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sklepie zatrudnionych jest 8 sprzedawców. Na kilka dni przed świętami Bożego Narodzenia jeden z pracowników zawnioskował o udzielenie jednego dnia urlopu na żądanie. W tym czasie żaden z pozostałych pracowników nie korzysta z urlopu, ani ze zwolnienia lekarskiego. A zatem, mimo że w okresie przedświątecznym ruch w sklepie jest znacznie zwiększony, pracodawca nie powinien odmawiać udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie zgodnie z jego wnioskiem. Pracodawca może zorganizować pracę pozostałych pracowników w taki sposób, że jednodniowa nieobecność jednego sprzedawcy nie spowoduje znaczących utrudnień w obsłudze klientów sklepu.

Wymóg zgody pracodawcy

Urlopu na żądanie pracownika udziela pracodawca. Mimo swojej nazwy „na żądanie” jest w rzeczywistości wnioskiem o udzielenie urlopu wymagającym zgody pracodawcy (art. 1672 k.p.). Nie jest natomiast zobowiązaniem pracodawcy do bezwzględnego, każdorazowego udzielenia urlopu w terminie wyznaczonym przez pracownika. Instytucja urlopu na żądanie nie powinna być również rozumiana jako możliwość samodzielnego „udzielania” sobie urlopu przez pracownika bez zgody pracodawcy. Urlop na żądanie powinien być co do zasady udzielony przez pracodawcę pracownikowi zgodnie z jego wnioskiem, jeśli nie spowoduje to szczególnych problemów i zakłóceń w toku normalnej pracy zakładu, a nadto nieobecność pracownika w tym czasie nie będzie godziła w dobro zakładu pracy. Jednak w szczególnie wyjątkowych sytuacjach pracodawca ma prawo odmówić udzielenia takiego urlopu zgodnie z wnioskiem pracownika. Odmowa jest dopuszczalna jedynie w przypadku, gdy nieobecność pracownika zaszkodziłaby interesom firmy (wyrok SN z 28 października 2010 r., II PK 123/09). Chodzi tu o takie szczególne okoliczności, które powodują, że wyjątkowy interes pracodawcy wymaga obecności pracownika w pracy (uzasadnienie wyroku SN z 16 września 2008 r., II PK 26/08) lub też o sytuację, w której żądanie udzielenia urlopu złożone przez pracownika zostanie uznane za nadużycie prawa i jako takie nie będzie korzystało z ochrony (wyrok SN z 26 stycznia 2005 r., II PK 197/04).

PRZYKŁAD

W salonie fryzjerskim są zatrudnione 4 pracownice. Tuż przed sylwestrem jedna z nich na miesiąc przed przewidywanym terminem porodu urodziła dziecko i rozpoczęła korzystanie z urlopu macierzyńskiego. Na 2 dni przed sylwestrem jedna z pozostałych 3 pracownic zawnioskowała o udzielenie dwóch dni urlopu na żądanie na 30 i 31 grudnia. Z uwagi na liczbę umówionych klientek oraz niespodziewaną nieobecność jednej z pracownic w tym okresie pracodawca odmówił udzielenia urlopu na żądanie. Udzielenie urlopu pracownicy zgodnie z jej wnioskiem spowodowałoby nie tylko utratę zarobków przez salon, ale również „złą reklamę” u tych klientek, które zostały wcześniej umówione na wizytę, lecz z powodu braków w obsadzie nie zostały obsłużone.

Okoliczności wyjątkowe

Pracodawca zawsze może odmówić udzielenia urlopu na żądanie w sytuacjach, gdy pracownik nie ma do niego prawa.

Przesłankami nieudzielenia urlopu w takich sytuacjach są:

• wykorzystanie całego urlopu wypoczynkowego za dany rok,

• wykorzystanie 4 dni urlopu na żądanie w danym roku,

• nienabycie prawa do urlopu wypoczynkowego (możliwe przy podjęciu pierwszej pracy w życiu).

Istnieją również sytuacje wyjątkowe, w których pracodawca ma prawo odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie. Ocena wyjątkowości okoliczności stanowiących podstawę odmowy udzielenia urlopu w terminie wskazanym przez pracownika należy do pracodawcy. Jeśli oceni on sytuację zakładu w danym momencie jako wymagającą obecności pracownika w firmie, może odmówić udzielenia urlopu na żądanie. Warto, aby taka odmowa została wyrażona w sposób niebudzący wątpliwości.

PRZYKŁAD

REKLAMA

Firma produkująca wyroby papierowe podpisała kontrakt na wyprodukowanie dużej partii zeszytów szkolnych. Kontrakt przewidywał wysoką karę umowną w przypadku, gdyby firma produkcyjna nie zrealizowała zamówienia w umówionym terminie. W trakcie realizacji zamówienia jedna z maszyn uległa awarii i przez kilka dni była naprawiana. Aby zdążyć z realizacją zamówienia, pracodawca polecił pracownikom przychodzenie do pracy w wolne dotychczas soboty. Kilku pracowników niezadowolonych z takiego polecenia złożyło wniosek o udzielenie urlopu na żądanie na sobotę. W takiej sytuacji pracodawca może odmówić udzielenia urlopu.

Jeśli mimo wyraźnej odmowy udzielenia urlopu na żądanie pracownik nie stawi się w pracy, pracodawca może wobec niego wyciągnąć konsekwencje służbowe, np. nałożyć na pracownika karę porządkową, czy zmniejszyć lub pozbawić go premii, jeśli takie możliwości przewidują obowiązujące w danej firmie przepisy płacowe. Pracodawca może również rozważyć rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. dyscyplinarka).

Katarzyna Wrońska-Zblewska

Podstawa prawna:

• art. 1672 Kodeksu pracy,

• wyroki Sądu Najwyższego z:

- 26 stycznia 2005 r. (II PK 197/04, OSNP 2005/17/271),

- 16 września 2008 r. (II PK 26/08, OSNP 2010/3-4/36),

- 28 października 2009 r. (II PK 123/09, niepubl.).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Cyberzagrożenia w 2024: pięć prognoz na następny rok

    Czy sztuczna inteligencja to większe zagrożenie cyberatakami? Czego powinny obawiać się firmy w nadchodzącym roku? Oto pięć prognoz dotyczących zagrożeń w sektorze cyberbezpieczeństwa na rok 2024 z firmy Nestkope.

    Współpraca na styku biznesu i nauki to nieocenione korzyści także dla firm

    Współpraca praktyków biznesu z instytucjami naukowymi wielu z nas kojarzy się głównie z działalnością społeczną. Korzyści dla uczelni i ich studentów są bowiem dość oczywiste. Mowa m.in. o dostępie do najnowszej wiedzy praktycznej i możliwości warsztatowego pogłębiania umiejętności uczniów, co pośrednio buduje także prestiż szkoły wyższej. A co z takiej współpracy może wynieść biznes? Wbrew pozorom to nie tylko poczucie dobrze wypełnionej misji, ale też korzyści ekonomiczne i wizerunkowe.

    Kto zakłada firmę by spełnić swoje marzenia a kto przechodzi na swoje, by skorzystać z okazji

    Daleko za sobą mamy już etap szybkiego przyrostu firm wskutek wymuszania przez dotychczasowych pracodawców przejścia na samozatrudnienie. Teraz rynek młodych firm znormalniał i niewiele różni się od innych, w krajach o ustabilizowanej od dekad gospodarce.

    Przedsiębiorcy z listą oczekiwań do nowego rządu. Na co liczą najbardziej?

    Lista oczekiwań przedsiębiorców wobec nowego rządu jest całkiem długa, a otwierają ją: odblokowanie środków z KPO, przywrócenie dialogu społecznego i stabilności wprowadzania zmian w przepisach czy powrót do poprzedniego sposobu rozliczania składki zdrowotnej.

    REKLAMA

    1000 zł na całe świąteczne zakupy? Taka kwota wystarczy połowie Polaków

    Ponad połowa badanych Polaków planuje przeznaczyć na wszystkie świąteczne (chodzi oczywiście o Święta Bożego Narodzenia) zakupy do 1000 zł - wynika z badania opublikowanego 6 grudnia 2023 r. przez Mastercard. Dodano, że ok. 46 proc. odkłada na ten cel z dużym wyprzedzeniem.

    Prawdziwa szynka, wędlina, kiełbasa, wędzonka – z czego powinny być zrobione? Określi rozporządzenie

    Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotował 5 grudnia 2023 r. projekt rozporządzenia, które ma na celu wprowadzenie zasad stosowania określeń "szynka" „wędlina”, „wędzonka”, „kiełbasa” przy znakowaniu produktów żywnościowych. Po wejściu w życie tych przepisów będzie jasne jakie produkty będą mogły być oznaczane na opakowaniach tymi określeniami. Projekt ten spotkał się ze sprzeciwem polskich producentów żywności roślinnej.

    Do 200 tys. euro i szansa rozwoju w USA. 10-12 polskich startupów zostanie wybranych w I kwartale 2024 roku

    Maverick Nation wyselekcjonuje technologiczne startupy z Polski i umożliwi im rozwój w Stanach Zjednoczonych. Na początku II kwartału 2024 roku swoich sił w USA spróbuje od 10 do 12 polskich startupów, które na ten cel otrzymają do 200 tys. euro i niespotykane dotąd wsparcie biznesowe. To pierwszy polski, całkowicie prywatny projekt tego typu, utworzony bez wsparcia publicznego ze strony Polskiego Funduszu Rozwoju czy Europejskiego Funduszu Innowacji, co jest ewenementem w inicjatywach tego typu.

    Co dostaniemy zamiast podwyżki w 2024 roku? Firmy szukają oszczędności. Ale pracownicy mogą na tym zyskać!

    Widmo wysokich kosztów firmowych skłania pracodawców do szukania rozwiązań, które pozwolą optymalizować wydatki. Jednym z nich jest wdrożenie strategii pozapłacowej bazującej na benefitach żywieniowych, która zapewnia oszczędności zarówno firmie, jak i zatrudnionym. Aby przyciągnąć i zatrzymać talenty, firmy coraz częściej już na etapie rekrutacji informują o wartości finansowej benefitów, ponieważ kandydaci nie mają świadomości, z czego składa się całkowity pakiet wynagrodzeń. 

    REKLAMA

    Branża transportowa najdłużej czeka na pieniądze od kontrahentów

    Branża TSL jest najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarki. Najważniejszą składową tego sukcesu jest transport, który w ciągu ostatnich 10 lat zwiększył zatrudnienie o blisko ćwierć miliona osób (najnowszy raport „Transport drogowy w Polsce 2023”). Skąd zatem biorą się finansowe wyzwania i problemy tej branży? Chociażby z długich terminów płatności. 

    Które branże mają najlepsze perspektywy na przyszły rok?

    Pozytywne dane z NBP pokazujące wzrost wskaźnika prognoz popytu dają optymizm firmom. Które branże mają najlepsze perspektywy? 

    REKLAMA