REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop na żądanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Wrońska-Zblewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Tak zwany urlop na żądanie pozwala pracownikowi wykorzystać kilka dni urlopu wypoczynkowego w terminie, na który pracodawca w zasadzie nie ma wpływu.

Urlop na żądanie to 4 dni z puli urlopu wypoczynkowego, przysługującego pracownikowi w danym roku kalendarzowym (art. 1672 k.p.).

REKLAMA

Szczególny rodzaj urlopu

Mimo że urlop na żądanie jest normalnym urlopem wypoczynkowym, powinien być szczególnie traktowany. Między innymi dlatego nie jest on uwzględniany w planie urlopów (art. 163 § 1 k.p.), co kłóciłoby się z jego celem. Z natury rzeczy przecież nie można z góry przewidzieć, kiedy urlop na żądanie okaże się pracownikowi niezbędny. Urlop ten nie podlega także żadnym uzgodnieniom między pracownikiem a pracodawcą co do terminu jego wykorzystania. Pracownik składa żądanie udzielenia urlopu we wskazanym przez niego terminie, a pracodawca w zasadzie nie może odmówić udzielenia. Przy czym, pracownik ma prawo wykorzystać ten urlop na każdy dzień osobno bądź wykorzystać od razu przysługujące mu 4 dni jednorazowo. Kolejną cechą odróżniającą urlop na żądanie od „normalnego” urlopu jest uprawienie pracownika do złożenia żądania urlopu zaraz po chorobie, bez uzyskania orzeczenia lekarza „zakładowego” o braku przeciwwskazań do wykonywania dotychczasowej pracy, po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni. Takie stwierdzenie zawarł Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 26 stycznia 2005 r., sygn. akt II PK 197/04. W doktrynie pogląd ten budzi jednak pewne kontrowersje.

Obowiązek udzielenia urlopu

REKLAMA

Istotą urlopu na żądanie jest prawo pracownika do wykorzystania go w terminie dla niego dogodnym, bez uzyskiwania uprzedniej akceptacji pracodawcy, a także bez wcześniejszego uzgadniania terminu. Oznacza to, że w zasadzie pracodawca zostaje postawiony przed faktem dokonanym. W praktyce pracownik informuje go o wykorzystaniu urlopu. Pracodawca nie może nie udzielić urlopu na żądanie, chyba że pracownik wykorzystał już cały przysługujący mu urlop wypoczynkowy albo zdążył już wykorzystać limit „dni na żądanie” w danym roku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik ma prawo zawnioskować o urlop na żądanie w każdym czasie, choćby niezbyt dogodnym dla pracodawcy. Nawet w takiej sytuacji pracodawca musi udzielić pracownikowi wolnego - jest związany wnioskiem pracownika.

Urlop na żądanie dla podejmującego pierwszą pracę

W praktyce zdarzają się przypadki, że pracodawca - mimo wyraźnego obowiązku udzielenia urlopu na żądanie - nie udziela pracownikowi odpowiedzi na wniosek albo nie zgadza się na taki urlop, nie podając żadnego powodu. Natomiast późniejszą nieobecność pracownika z tego powodu traktuje jako nieusprawiedliwioną, dającą podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego. Takie działanie jednak jest niezgodne z prawem, co podkreślił Sąd Najwyższy we wspomnianym wyroku z 26 stycznia 2005 r. Sąd Najwyższy wskazał także, że tylko wyjątkowo pracodawca może odmówić pracownikowi na jego wniosek, w sytuacji gdy jego obecności w pracy tego dnia będą wymagały ważne przyczyny. Skorzystanie z urlopu na żądanie w takim przypadku może zostać uznane za nadużycie prawa i jako takie nie będzie korzystało z ochrony. Tym samym, tylko w wyjątkowych przypadkach pracodawca może potraktować późniejszą nieobecność pracownika jako nieusprawiedliwioną i rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Natomiast pracownik, który nie zgodzi się z taką oceną pracodawcy, ma prawo odwołać się do sądu pracy.

PRZYKŁAD

Pracownicy działu handlowego firmy A. prowadzili z dyrektorem rozmowy o podwyżce. Dyrektor zaoferował podwyżkę, jednakże nie tak wysoką, jak żądali pracownicy. Postanowili więc, że jednego dnia wszyscy wezmą urlop na żądanie, aby zmusić dyrektora do wyższej podwyżki. Dyrektor potraktował zachowanie pracowników jako nadużycie prawa i uznał nieobecność w tym dniu za nieusprawiedliwioną, a to łączyło się z rozwiązaniem stosunku pracy z tymi pracownikami w trybie art. 52 k.p.

 

Cel urlopu

Składając żądanie udzielenia urlopu, pracownik nie musi się tłumaczyć, po co mu jest potrzebny ten urlop. Pracodawca nie ma prawa żądać takiej informacji od pracownika. Natomiast urlop może zostać wykorzystany na załatwienie spraw osobistych w dogodnym dla pracownika terminie, takich jak np. niezbędne formalności w urzędach, zdanie egzaminu, nagły wyjazd w sprawach rodzinnych lub odpoczynek.

Nie ma także zakazu, aby urlop na żądanie także spożytkować na „odchorowanie” przemijających dolegliwości, takich jak np. migrena czy zatrucie pokarmowe.

Wniosek o urlop

REKLAMA

Przepisy prawa pracy nie precyzują, jaką formę powinien przybrać wniosek pracownika o udzielenie urlopu na żądanie. Doprecyzowanie w tym względzie mogą zawierać przepisy wewnątrzzakładowe, wskazując, w jakiej formie można wniosek złożyć, a także komu go złożyć. Oznacza to, że, co do zasady, dopuszczalna jest zarówno forma pisemna, jak i ustna. Wniosek można złożyć osobiście, telefonicznie, pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną, a także faksem.

Żądanie urlopu można złożyć najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, nie ma przy tym przeciwwskazań, aby wniosek złożyć nawet kilka dni wcześniej, wskazując w nim datę wykorzystania urlopu.

Do niedawna nieprecyzyjne w tym względzie przepisy umożliwiały składanie wniosku o urlop na żądanie do końca dniówki roboczej. Wątpliwości rozwiał wyrok Sądu Najwyższego z 13 listopada 2006 r., sygn. I PK 128/06, w którym wskazano, że wniosek o urlop na żądanie pracownik powinien złożyć najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia i to jeszcze zanim zacząłby pracę, aby dać pracodawcy możliwość zorganizowania zastępstwa. Wszelkie odstępstwa od powyższej zasady są dopuszczalne, pod warunkiem że będą one działały na korzyść pracowników. Na przykład, dopuszczalne jest określenie w przepisach wewnątrzzakładowych, że pracownicy mogą składać wnioski o urlop na żądanie do końca dniówki roboczej bądź nawet kalendarzowej.

Katarzyna Wrońska-Zblewska 

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

REKLAMA

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

REKLAMA