REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dyżur a pogotowie do pracy

Katarzyna Wrońska-Zblewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawcy, myląc instytucję dyżuru z pogotowiem do pracy, często nie są świadomi, że narażają się na problemy związane np. z rozliczeniem czasu pracy.

Najważniejsze dla pracodawcy różnice między dyżurem i pogotowiem do pracy wynikają z różnego charakteru tych instytucji. Szczególną uwagę zwracamy m.in. na zakres podmiotów uprawnionych do stosowania tych form wykonywania pracy, jak również odmienne rozliczanie czasu pracy.

REKLAMA

Specyfika dyżuru

REKLAMA

Dyżur jest stosowany w sytuacji, gdy po godzinach normalnej pracy zachodzi konieczność pozostania w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Nie ma jednak pewności, czy w ogóle zaistnieje potrzeba pracy w trakcie dyżuru. Zasadniczo czas pełnienia dyżuru nie jest też zaliczany do czasu pracy, choć jego część lub nawet całość może zostać wliczona do czasu pracy, gdy podczas dyżuru praca faktycznie będzie wykonywana. Z reguły taka praca będzie pracą w nadgodzinach, za którą przysługuje pracownikowi normalne wynagrodzenie oraz dodatek (art. 1511 § 1 i 2 k.p.) lub czas wolny (art. 1512 k.p.).

REKLAMA

Pełnienie dyżuru jest jednym z podstawowych obowiązków pracownika, który może być powierzony na podstawie polecenia służbowego. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w zachowującym aktualność wyroku z 31 stycznia 1978 r., obowiązek pełnienia dyżuru nie wynika z odrębnego tytułu prawnego, ale jest jednym z obowiązków pracowniczych. Stanowi on dodatkowe zadanie robocze po normalnych godzinach pracy, bez względu na to, czy zadanie to mieściło się w ramach uzgodnionego rodzaju pracy, czy też wykraczało poza ten rodzaj.

Dyżur może być pełniony w różnych miejscach - w zakładzie pracy, w innym wyznaczonym przez pracodawcę miejscu, np. na terenie zakładu klienta, w oddziale, itp. Może być również pełniony w formie dyżuru telefonicznego w domu pracownika. Zasadniczo za czas dyżuru, w trakcie którego pracownik nie wykonywał pracy, nie przysługuje mu wynagrodzenie, lecz czas wolny w takim samym wymiarze, w jakim pełnił dyżur, np. 3 godziny dyżuru = 3 godziny czasu wolnego. Wyjątkowo, w sytuacji gdy nie ma możliwości udzielenia pracownikowi czasu wolnego (np. koniec okresu rozliczeniowego), przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania 60% wynagrodzenia. Nie dotyczy to jednak dyżuru domowego. Za taki dyżur zawsze przysługuje jedynie czas wolny. Pełnienie dyżuru nie może naruszać okresów odpoczynku dobowego oraz tygodniowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykład

Pracownik firmy zatrudniony jest w podstawowym systemie czasu pracy, tj. po 8 godzin dziennie. W związku z tym pracodawca może polecić pracownikowi pełnienie dyżuru przez 5 godzin. Natomiast inny pracownik tego samego zakładu pracy zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracuje tego dnia np. 12 godzin, przez co dyżur może pełnić tylko przez 1 godzinę.

Pozostawanie w pogotowiu do pracy

Pogotowie do pracy to w rzeczywistości nazwa używana potocznie dla określenia pracy w równoważnym systemie czasu pracy, w którym dopuszczalne jest wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Ten system czasu pracy można zastosować przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy. Praca w takich warunkach charakteryzuje się zmienną intensywnością i polega na stałym przeplataniu się okresów pracy z okresami czekania w pogotowiu do pracy.

Taki system pracy jest stosowany wtedy, gdy pracownik pozostaje w gotowości do pracy, a okresy wykonywania pracy są stałą częścią zatrudnienia i wynikają ze specyfiki pracy. W tym systemie nie można jedynie przewidzieć, kiedy dokładnie nastąpi czas wykonywania pracy podczas całego okresu przebywania w pogotowiu do pracy. Za przykład może posłużyć wykonywanie pracy przy rozładunku i załadunku towaru, gdzie wykonywanie pracy jest uzależnione od momentu, w którym przyjedzie samochód dostawczy. Przepisy nie określają liczby godzin pracy ani liczby godzin pogotowia w ramach jednej dniówki roboczej. W praktyce relację tę określają potrzeby zakładu pracy.

Pogotowie do pracy nie może być pełnione w domu pracownika. Jest pełnione w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, z reguły w zakładzie pracy.

W przeciwieństwie do dyżuru czas pogotowia do pracy jest w całości zaliczany do czasu pracy, a zatem pracownik otrzymuje za niego normalne wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę.

W przypadku 16-godzinnej dniówki pracownik nie ma możliwości wykorzystania 11-godzinnego nieprzerwanego dobowego odpoczynku. W zamian za to po zakończeniu pracy na takiej wydłużonej dniówce pracownikowi przysługuje odpoczynek w wymiarze odpowiadającym co najmniej liczbie przepracowanych godzin niezależnie od wymiaru odpoczynku tygodniowego, np. po 16 godzinach pracy przysługuje co najmniej 16 godzin odpoczynku dobowego (choć odpoczynek ten może być dłuższy).

 Katarzyna Wrońska-Zblewska

Podstawa prawna:

• art. 136 oraz art. 1515 Kodeksu pracy,

• wyrok SN z 31 stycznia 1978 r. (I PRN 147/77, ONSC 1978/7/126).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Złota jesień dla branży reklamowej. Politycy dali zarobić. Nowe trendy w bilboardach

    Politycy zapewnili polskiej branży reklamowej w 2023 roku owocne jesienne zbiory. W przypadku reklamy outdoor przychody wzrosły o 25% w porównaniu z anabolicznym okresem minionego roku. To dla tego segmentu rynku dobry znak, choćby dlatego, że niebawem czekają nas dwie kampanie wyborcze. Jednak najważniejsze dla branży reklamy jest to, że nie musi ona “wisieć” na pasku polityków. Nadal tę formę reklamy najczęściej wybierają firmy z sektora handlowego. To on stoi za najbardziej kreatywnymi rozwiązaniami i inwestycjami w cyfrową część reklamy zewnętrznej. 

    Gazetki promocyjne, kupony, spersonalizowane listy - Polacy wciąż lubią tę formę promocji

    Polacy potrafią szukać promocji i świadomie robić zakupy. Informacji szukamy w internecie, ale równie chętnie sięgamy po tradycyjne gazetki i listy z ofertami. 

    Włamania na konto e-mail możesz nie zauważyć! Jak działają cyberprzestępcy?

    Cyberprzestępcy wciąż szukają nowych sposobów na wyłudzanie danych. Na przykład przejmując konto e-mail przenoszą wybrane wiadomości do ukrytych folderów lub usuwają je, tak aby ofiary nie widziały alertów bezpieczeństwa. 

    Technologia rozpoznawania obrazu szansą dla sklepów z monitoringiem półek

    Technologia rozpoznawania obrazu może poprawić efektywność zarządzania sprzedażą. Nie tylko skróci do minimum czas potrzebny na przeprowadzenie audytu, ale i zmniejszy koszty. Eksperci przewidują, że sektor wdrażania tej technologii w ciągu najbliższych 4 lat będzie się rozwijał średnio o 20,4 proc. rocznie.

    REKLAMA

    Chleb coraz gorszy i coraz droższy? Co nas czeka od nowego roku?

    Ceny pieczywa się stabilizują? Może chwilowo, bo według ekspertów od 2024 roku kilka czynników może mocno wpłynąć na finalne ceny detaliczne. Branża piekarnicza ma kilka pomysłów dla nowego rządu. 

    Branżę handlową w walce z kradzieżami wspiera technologia. A liczba kradzieży rośnie

    Polacy w tym roku mogą przebić liczbę zamówień internetowych i zakupów stacjonarnych w Black Friday względem ubiegłego roku. Na pewno natomiast już na ten moment odnotowano wzrost liczby kradzieży w sklepach. Jak właściciele radzą sobie z kradzieżami? Jak mogą monitorować ruch w sklepie? 

    Uszkodzony towar i paczki wypełnione powietrzem. Uwaga na zakupy online podczas Black Friday

    Black Friday i okres przedświąteczny to czas kiedy chętnie kupujemy świece, wino, wyroby szklane - często przez internet. Tego typu towary, w porównaniu z innymi produktami, są dwa razy bardziej podatne na stłuczenie w trakcie dostawy. Do tego klienci często dostają produkty w paczkach nieodpowiadających ich wielkości. 

    Jak sformułować klauzulę arbitrażową, by móc ominąć sądy państwowe?

    Arbitraż online zamiast sądów powszechnych? Duże i małe firmy coraz częściej korzystają z tego sposobu na odzyskanie zaległych płatności. Bo czasem wyrok zapada już 3 tygodnie od złożenia wniosku. W jaki sposób sformułować skuteczną klauzulę arbitrażową? 

    REKLAMA

    W co najczęściej inwestują Polacy? W siebie!

    Polacy już nie tylko odkładają pieniądze, ale i inwestują. W co najczęściej? Jak oceniają swoją wiedzę dotyczącą inwestowania?

    Jak zarejestrować spółkę z o.o., aby uniknąć błędów?

    Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nawet przez Internet przy pomocy systemu S24 wymaga pewnej wiedzy, gdyż każdy zapis umowy spółki może wywołać skutki w zakresie różnych dziedzin prawa, począwszy od prawa cywilnego, podatkowego, ubezpieczeń społecznych, ochrony konkurencji, rodzinnego, a nawet prawa karnego. W treści niniejszego artykułu wskażemy najczęściej występujące błędy w zakresie rejestracji spółek. Jednak to, że występują one najczęściej nie oznacza, że wywołują najbardziej dolegliwe skutki. 

    REKLAMA