Wynagrodzenie prowizyjne za część miesiąca

Prawo do wynagrodzenia za pracę wykonaną to jedno z podstawowych uprawnień każdego pracownika (art. 80 k.p.). W skład każdego wynagrodzenia powinno wchodzić zawsze wynagrodzenie zasadnicze. O tym, jak takie wynagrodzenie będzie obliczane, decyduje ocena ilości pracy pracownika liczona według określonego miernika. Wyniki pracy mogą mieć postać konkretnych produktów bądź ich wartość można precyzyjnie obliczyć. Jeżeli jednak wyniki pracy nie są jednorodne, a ich ilość jest trudna do określenia, miernikiem jest czas pracy.

W zależności od przyjętego miernika wyceny pracy pracownika pracodawca ma do wyboru jeden z 3 podstawowych systemów wynagradzania pracowników. Są to:

• czasowy system wynagradzania. Charakteryzuje się tym, że miernikiem ilości świadczonej na rzecz danego pracodawcy pracy jest czas jej trwania. Oznacza to, że wynagrodzenie pracownika zależne jest wyłącznie od długości przepracowanego okresu, bez uwzględnienia ilości czy jakości pracy;

• akordowy system wynagradzania. Miernikiem jest liczba wykonanych jednostek produkcyjnych lub usług w określonej jednostce pracy. Można wyróżnić kilka rodzajów akordów, m.in. akord prosty (płaca za każdą jednostkę jest stała), akord progresywny (płaca za każdą jednostkę jest stała do wysokości normy, a za każdą pozostałą ponad normę jednostkę jest wyższa);

• prowizyjny system wynagradzania. Miernikiem ilości świadczonej pracy jest wartość wykonanej pracy.

System prowizyjny pozwala na ustalenie wysokości wynagrodzenia w następujący sposób:

• najpierw należy przyjąć jakąś podstawę wynagrodzenia prowizyjnego (np. wartość dokonanej przez pracownika w miesiącu sprzedaży),

• następnie trzeba ustalić, jaki procent tej podstawy będzie stanowiło wynagrodzenie pracownika,

• na końcu należy pomnożyć podstawę wynagrodzenia prowizyjnego przez ustalony procent.

Oznacza to, że ostateczna kwota wynagrodzenia pracownika będzie całkowicie uzależniona od wartości wykonanej przez niego pracy.

Dopuszczalne jest wprowadzenie mieszanego systemu wynagradzania, np.: system czasowo-premiowy, czasowo-prowizyjny, akordowo-premiowy czy prowizyjno-premiowy.

Zasadą ogólną jest, że za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią (art. 80 k.p.). A zatem jeżeli pracownik świadczył pracę jedynie przez część miesiąca, a przepisy prawa nie stanowią obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia mimo jego nieobecności w pracy, to pracownik taki jest uprawniony do wynagrodzenia jedynie za przepracowaną część miesiąca. Sposób obliczenia wynagrodzenia określa w takim przypadku rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. W szczególności mają zastosowanie § 11 i 12 powyższego rozporządzenia określające 2 metody obliczania wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości i za przepracowaną część miesiąca w zależności od powodu nieprzepracowania pełnego miesiąca.