REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Beata Superson-Polowiec
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Prawidłowo dokonane rozwiązanie umowy o pracę pozwala pracodawcy uniknąć kosztów procesu, w sytuacji gdy pracownik odwoła się do sądu pracy.

REKLAMA

Przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę musi być podana, jeżeli pracodawca składa oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zatem pracodawca rozwiązujący umowę o pracę zawartą na czas określony jest zwolniony z obowiązku uzasadnienia składanego wypowiedzenia. Konsekwencją takiej regulacji jest brak po stronie pracownika roszczenia o uznanie za nieuzasadnione wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony (wyrok SN z 4 marca 1999 r., I PKN 607/98).

REKLAMA

Przyczyna rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony musi być konkretna, rzeczywista i dająca się udowodnić. I tak np. podanie w piśmie wypowiadającym pracownikowi umowę o pracę zarzutu „niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków” nie jest wystarczającym wskazaniem przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok SN z 1 października 1997 r., I PKN 315/97).

WaŻne!

Niewskazanie przyczyny rozwiązania umowy o pracę stanowi naruszenie procedury rozwiązywania umów o pracę.

Naruszeniem procedury jest również ujęcie przyczyny w sposób zbyt ogólny lub podanie innej przyczyny (wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 645/98).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pojawia się więc pytanie, jakie przyczyny uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Odpowiadając na to pytanie, należy z uwagi na brak regulacji w tym zakresie skorzystać z dorobku Sądu Najwyższego, który w swych wyrokach tworzy praktykę podawania przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Najczęstszymi, a zarazem najpowszechniejszymi powodami rozwiązania stosunku pracy są:

• bierność pracownika i niespełnienie oczekiwań pracodawcy,

• utrata zaufania do pracownika,

• praca w przedsiębiorstwie konkurencyjnym,

• spóźnianie się do pracy,

• spożywanie alkoholu w czasie pracy,

• brak dyspozycyjności pracownika.

Bierność pracownika i niespełnienie oczekiwań pracodawcy

REKLAMA

W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z podaniem przyczyny „bierność pracownika” można zastanawiać się, czy w tym przypadku pracodawca nie przerzuca na pracownika ryzyka związanego z osiągnięciem konkretnego efektu. Należy jednak stwierdzić, że skonkretyzowana bezczynność i bierność pracownika powodująca brak skuteczności w wykonywaniu powierzonych zadań może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia (wyrok SN z 5 grudnia 2000 r., I PKN 124/00).

Jednocześnie warto zaznaczyć, że brak kreatywności pracownika może wiązać się z niespełnionymi oczekiwaniami pracodawcy. W takim wypadku podanie jako przyczyny wypowiedzenia „niespełnianie oczekiwań pracodawcy w związku z zajmowanym stanowiskiem”, bez konkretyzacji, o jakie oczekiwania pracodawcy chodziło i w czym się one przejawiały, nie może być uznane za wskazanie konkretnej i rzeczywistej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (wyrok SN z 12 grudnia 2001 r., I PKN 726/00)

Utrata zaufania do pracownika

Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen oraz subiektywnych uprzedzeń. Jednocześnie utrata zaufania może być przyczyną wypowiedzenia, jeśli nie pozwala na dalsze zatrudnianie tego pracownika. Stanowisko takie zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy: „utrata zaufania pracodawcy do pracownika zajmującego kierownicze stanowisko uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę także wtedy, gdy nie można pracownikowi przypisać winy w określonym zachowaniu, jednak obiektywnie nosi ono cechy naruszenia obowiązków pracowniczych w zakresie dbałości o dobro lub mienie pracodawcy” (wyrok SN z 10 sierpnia 2000 r., I PKN 1/00).

Ponadto Sąd Najwyższy w innym wyroku podkreślił, że niemożność porozumienia się i współpracy przełożonego z pracownikiem, wynikająca z ich odmiennej wizji prowadzenia zakładu pracy, wyrażająca się dezaprobatą pracownika dotyczącą zmian organizacyjnych i przejawiająca się w sposobie wykonywania obowiązków pracowniczych, może stanowić przyczynę utraty zaufania pracodawcy i uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę (wyrok SN z 12 lipca 2001 r., I PKN 539/00).

Praca w przedsiębiorstwie konkurencyjnym

Pracownik, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy, nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na dodatkowe zatrudnienie. Taki obowiązek może wynikać jedynie z przepisów szczególnych lub w przypadku, gdy zawarto z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji.

Po ujawnieniu dodatkowego zatrudnienia pracownika u innego pracodawcy, gdy nie zawarto umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, nie ma z reguły podstaw do rozwiązania umowy o pracę, chyba że zostało wykazane, że pracownik nie wywiązywał się z tego powodu ze swoich obowiązków pracowniczych, a jego dodatkowe zatrudnienie godziło w interesy pracodawcy.

Spóźnianie się do pracy

Pracownik jest obowiązany przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy. W sytuacji gdy istnieją przyczyny uniemożliwiające wykonywanie przez pracownika pracy w ustalonym czasie, powinien zawiadomić pracodawcę o przyczynie usprawiedliwiającej jego spóźnienie lub wcześniejsze opuszczenie miejsca pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy w § 1 stanowi, że przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Jednak aby usprawiedliwić nieobecność w pracy obejmującą nawet jedynie część dnia pracy, pracownik zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, a na żądanie pracodawcy przedstawić odpowiednie dowody.

Jeżeli pracownik nie wywiązuje się z powyższych obowiązków, pozbawia pracodawcę możliwości sprawowania kontroli nad przestrzeganiem przez pracownika czasu pracy ustalonego w danym zakładzie pracy.

W takiej sytuacji możemy stwierdzić, że zachowanie pracownika może uzasadniać rozwiązanie z nim umowy o pracę. Niestosowanie się do ustalonego czasu pracy i dodatkowo uchylanie od złożenia w tym zakresie wyjaśnień pracodawcy, które mogłyby skutkować usprawiedliwieniem nieobecności pracownika w pracy, stanowi przesłankę rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę. Ponadto dopuszczenie do lekceważenia przez pojedynczych pracowników przyjętego czasu pracy może prowadzić do „demoralizacji” pozostałych pracowników i przejęcia przez nich nagannych zachowań.

Spożywanie alkoholu w czasie pracy

Bezwzględność zakazu spożywania alkoholu w czasie pracy powoduje, że nie mają znaczenia okoliczności, które doprowadziły do spożywania alkoholu w czasie pracy przez pracownika ani wcześniejsze tolerowanie takich zachowań przez pracodawcę. Spożywanie przez pracownika alkoholu w miejscu pracy może więc uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę nawet wówczas, gdy wcześniej pracodawca tolerował nietrzeźwość pracownika. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę z powodu naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na przebywaniu w miejscu i czasie pracy w stanie nietrzeźwym nie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego tylko z tej przyczyny, że pracodawca wcześniej tolerował nietrzeźwość pracownika (wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 596/99).

Brak dyspozycyjności pracownika

Pracodawca może przyjąć jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjność, rozumianą jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy w czasie na nią przeznaczonym. Takie działanie pracodawcy nie narusza zasad współżycia społecznego. Przeciwieństwem dyspozycyjności w rozumieniu wyżej wskazanym są częste absencje pracownika spowodowane złym stanem zdrowia jego lub dzieci, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności w pracy, które nie tylko powodują konieczność organizowania nagłych zastępstw, ale także nie pozwalają oczekiwać, że w razie potrzeby pracownik ten będzie mógł zastąpić innego pracownika (wyrok SN z 23 stycznia 2001 r., I PKN 191/00).

Ponadto warto dodać, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w nowych warunkach ustrojowych i społeczno-gospodarczych jest w pełni aktualne uznanie, że długotrwała choroba pracownika może stanowić przyczynę wypowiedzenia mu umowy o pracę (wyrok SN z 3 listopada 1997 r., I PKN 327/97).

Beata Superson-Polowiec 

Podstawa prawna:

• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281),

• wyroki Sądu Najwyższego:

- z 4 marca 1999 r. (I PKN 607/98, OSNP 2000/8/308),

- z 1 października 1997 r. (I PKN 315/97, OSNP 1998/14/427),

- z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 645/98, OSNP 2000/11/420),

- z 5 grudnia 2000 r. (I PKN 124/00, OSNP 2002/15/354),

- z 12 grudnia 2001 r. (I PKN 726/00, OSNP 2003/23/566),

- z 10 sierpnia 2000 r. (I PKN 1/00, OSNP 2002/5/112),

- z 13 kwietnia 2000 r. (I PKN 596/99, OSNP 2001/21/638),

- z 23 stycznia 2001 r. (I PKN 191/00, OSNP 2002/18/433),

- z 3 listopada 1997 r. (I PKN 327/97, OSNP 1998/16/476).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kim jest rzecznik patentowy i jak wspiera przedsiębiorców?

Do 5 września trwa nabór na aplikację rzecznikowską. To ścieżka kariery m.in. dla absolwentów kierunków prawniczych, technicznych i ścisłych. Problem w tym, że wielu studentów nie ma świadomości, że taki zawód zaufania publicznego istnieje i jaka jest jego rola. W Polsce jest dziś 1 tys. rzeczników patentowych.

Weto prezydenta dla ustawy wiatrakowej a weto dla ustawy o deregulacji w energetyce

Jakie znaczenie ma weto prezydenta dla ustawy wiatrakowej? Najbardziej poszkodowani są mieszkańcy posiadający domy w bezpośrednim sąsiedztwie farm wiatrowych. Mieli otrzymać nawet do 20 tys. zł do podziału dla mieszkańców posiadających nieruchomości w promieniu 1 km od turbiny. Natomiast bardziej problematyczne dla rozwoju OZE jest weto dla Ustawy o deregulacji w energetyce.

Poławianie pereł. W jaki sposób łączyć technologię z autentycznością, by pozyskiwać jak najlepszych kandydatów?

Wyobraź sobie świat, w którym rekrutacja to już nie tylko „polowanie” na talenty, lecz dynamiczny ekosystem przewidywania i kreowania przyszłości organizacji. To scena, na której algorytmy AI nie tylko analizują CV, ale z chirurgiczną precyzją tropią osoby, które za moment zmienią rolę. Czy rekruterzy są gotowi na to, by wykorzystać potencjał AI mądrze, z korzyścią zarówno dla firmy, jak i kandydata?

Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności oraz Spółka Specjalnego Przeznaczenia. Ważne zmiany dla polskiej gospodarki i przedsiębiorców [PROJEKT]

W obliczu dynamicznych zmian geopolitycznych i rosnących zagrożeń dla stabilności europejskiej, Polska podejmuje zdecydowane kroki w kierunku wzmocnienia swojej odporności. Jednym z najważniejszych elementów tej strategii jest powołanie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności – inicjatywy, która nie tylko odpowiada na wymogi Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), ale także stanowi istotny element w budowaniu nowoczesnej, bezpiecznej i innowacyjnej gospodarki.

REKLAMA

Dlaczego warto posiadać konto bankowe za granicą?

Wielu przedsiębiorców w Polsce skupia się na bieżącym prowadzeniu biznesu, dbając o sprzedaż, marketing czy rozwój produktów. Jednak nie zawsze równie dużą wagę przykładają do kwestii związanych z bezpieczeństwem finansowym firmy. W praktyce to właśnie sprawy bankowe i podatkowe mogą przesądzić o stabilności przedsiębiorstwa, a nawet o jego być albo nie być.

Jak chronić tajemnicę przedsiębiorstwa transportowego? Co zrobić w przypadku naruszenia poufności?

Współczesny rynek transportowy charakteryzuje się rosnącą konkurencją, wysoką dynamiką zmian oraz presją na efektywność kosztową. Przedsiębiorstwa działające w tym sektorze muszą nie tylko inwestować we flotę, nowoczesne technologie i kwalifikacje pracowników, ale także skutecznie chronić informacje, które stanowią o ich przewadze rynkowej.

Tańsze tankowanie od września – ORLEN wprowadza nową promocję dla kierowców

Od 1 września 2025 roku na stacjach ORLEN w całej Polsce rusza nowa akcja promocyjna. Kierowcy mogą liczyć na zniżki nawet do 20 zł przy jednym tankowaniu, a co ważne – promocja obowiązuje codziennie, przez cały miesiąc. To kontynuacja wakacyjnych rabatów, ale w nieco innej, bardziej elastycznej formie.

Czy firmy wolą pozyskiwać nowych klientów czy utrzymywać relacje ze starymi?

Trzy czwarte firm w Europie planuje zwiększyć wydatki na narzędzia lojalnościowe, jak karty podarunkowe. W Polsce tylko 4% firm B2B stawia na budowanie relacji w marketingu, co – zdaniem ekspertów – jest niewykorzystanym potencjałem, zwłaszcza przy rosnących kosztach pozyskania klientów.

REKLAMA

Co piąty Polak spełnia kryteria pracoholizmu [BADANIE]

Z badań przeprowadzonych przez platformę edukacyjną Centrum Profilaktyki Społecznej wynika, iż co piąty Polak spełnia kryteria pracoholizmu. Zjawisko to odbija się na rodzinach. Terapeuci coraz częściej spotykają pacjentów, którzy nie wiedzą, jak żyć razem po latach „małżeństwa na odległość”.

Zasiłek chorobowy 2025 – jakie zmiany planuje rząd

To może być prawdziwa rewolucja w systemie świadczeń chorobowych. Rząd chce, by już od 2026 roku pracodawcy nie musieli płacić za pierwsze dni choroby pracowników. Zasiłek od początku zwolnienia lekarskiego ma przejąć ZUS. Zmiana oznacza ulgę dla firm, ale jednocześnie zwiększy wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Czy pracownicy zyskają, a system wytrzyma dodatkowe obciążenia?

REKLAMA