REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę

Beata Superson-Polowiec
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Prawidłowo dokonane rozwiązanie umowy o pracę pozwala pracodawcy uniknąć kosztów procesu, w sytuacji gdy pracownik odwoła się do sądu pracy.

REKLAMA

Przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę musi być podana, jeżeli pracodawca składa oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zatem pracodawca rozwiązujący umowę o pracę zawartą na czas określony jest zwolniony z obowiązku uzasadnienia składanego wypowiedzenia. Konsekwencją takiej regulacji jest brak po stronie pracownika roszczenia o uznanie za nieuzasadnione wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony (wyrok SN z 4 marca 1999 r., I PKN 607/98).

REKLAMA

Przyczyna rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony musi być konkretna, rzeczywista i dająca się udowodnić. I tak np. podanie w piśmie wypowiadającym pracownikowi umowę o pracę zarzutu „niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków” nie jest wystarczającym wskazaniem przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok SN z 1 października 1997 r., I PKN 315/97).

WaŻne!

Niewskazanie przyczyny rozwiązania umowy o pracę stanowi naruszenie procedury rozwiązywania umów o pracę.

Naruszeniem procedury jest również ujęcie przyczyny w sposób zbyt ogólny lub podanie innej przyczyny (wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 645/98).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pojawia się więc pytanie, jakie przyczyny uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Odpowiadając na to pytanie, należy z uwagi na brak regulacji w tym zakresie skorzystać z dorobku Sądu Najwyższego, który w swych wyrokach tworzy praktykę podawania przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Najczęstszymi, a zarazem najpowszechniejszymi powodami rozwiązania stosunku pracy są:

• bierność pracownika i niespełnienie oczekiwań pracodawcy,

• utrata zaufania do pracownika,

• praca w przedsiębiorstwie konkurencyjnym,

• spóźnianie się do pracy,

• spożywanie alkoholu w czasie pracy,

• brak dyspozycyjności pracownika.

Bierność pracownika i niespełnienie oczekiwań pracodawcy

REKLAMA

W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z podaniem przyczyny „bierność pracownika” można zastanawiać się, czy w tym przypadku pracodawca nie przerzuca na pracownika ryzyka związanego z osiągnięciem konkretnego efektu. Należy jednak stwierdzić, że skonkretyzowana bezczynność i bierność pracownika powodująca brak skuteczności w wykonywaniu powierzonych zadań może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia (wyrok SN z 5 grudnia 2000 r., I PKN 124/00).

Jednocześnie warto zaznaczyć, że brak kreatywności pracownika może wiązać się z niespełnionymi oczekiwaniami pracodawcy. W takim wypadku podanie jako przyczyny wypowiedzenia „niespełnianie oczekiwań pracodawcy w związku z zajmowanym stanowiskiem”, bez konkretyzacji, o jakie oczekiwania pracodawcy chodziło i w czym się one przejawiały, nie może być uznane za wskazanie konkretnej i rzeczywistej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (wyrok SN z 12 grudnia 2001 r., I PKN 726/00)

Utrata zaufania do pracownika

Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen oraz subiektywnych uprzedzeń. Jednocześnie utrata zaufania może być przyczyną wypowiedzenia, jeśli nie pozwala na dalsze zatrudnianie tego pracownika. Stanowisko takie zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy: „utrata zaufania pracodawcy do pracownika zajmującego kierownicze stanowisko uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę także wtedy, gdy nie można pracownikowi przypisać winy w określonym zachowaniu, jednak obiektywnie nosi ono cechy naruszenia obowiązków pracowniczych w zakresie dbałości o dobro lub mienie pracodawcy” (wyrok SN z 10 sierpnia 2000 r., I PKN 1/00).

Ponadto Sąd Najwyższy w innym wyroku podkreślił, że niemożność porozumienia się i współpracy przełożonego z pracownikiem, wynikająca z ich odmiennej wizji prowadzenia zakładu pracy, wyrażająca się dezaprobatą pracownika dotyczącą zmian organizacyjnych i przejawiająca się w sposobie wykonywania obowiązków pracowniczych, może stanowić przyczynę utraty zaufania pracodawcy i uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę (wyrok SN z 12 lipca 2001 r., I PKN 539/00).

Praca w przedsiębiorstwie konkurencyjnym

Pracownik, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy, nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na dodatkowe zatrudnienie. Taki obowiązek może wynikać jedynie z przepisów szczególnych lub w przypadku, gdy zawarto z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji.

Po ujawnieniu dodatkowego zatrudnienia pracownika u innego pracodawcy, gdy nie zawarto umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, nie ma z reguły podstaw do rozwiązania umowy o pracę, chyba że zostało wykazane, że pracownik nie wywiązywał się z tego powodu ze swoich obowiązków pracowniczych, a jego dodatkowe zatrudnienie godziło w interesy pracodawcy.

Spóźnianie się do pracy

Pracownik jest obowiązany przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy. W sytuacji gdy istnieją przyczyny uniemożliwiające wykonywanie przez pracownika pracy w ustalonym czasie, powinien zawiadomić pracodawcę o przyczynie usprawiedliwiającej jego spóźnienie lub wcześniejsze opuszczenie miejsca pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy w § 1 stanowi, że przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Jednak aby usprawiedliwić nieobecność w pracy obejmującą nawet jedynie część dnia pracy, pracownik zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, a na żądanie pracodawcy przedstawić odpowiednie dowody.

Jeżeli pracownik nie wywiązuje się z powyższych obowiązków, pozbawia pracodawcę możliwości sprawowania kontroli nad przestrzeganiem przez pracownika czasu pracy ustalonego w danym zakładzie pracy.

W takiej sytuacji możemy stwierdzić, że zachowanie pracownika może uzasadniać rozwiązanie z nim umowy o pracę. Niestosowanie się do ustalonego czasu pracy i dodatkowo uchylanie od złożenia w tym zakresie wyjaśnień pracodawcy, które mogłyby skutkować usprawiedliwieniem nieobecności pracownika w pracy, stanowi przesłankę rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę. Ponadto dopuszczenie do lekceważenia przez pojedynczych pracowników przyjętego czasu pracy może prowadzić do „demoralizacji” pozostałych pracowników i przejęcia przez nich nagannych zachowań.

Spożywanie alkoholu w czasie pracy

Bezwzględność zakazu spożywania alkoholu w czasie pracy powoduje, że nie mają znaczenia okoliczności, które doprowadziły do spożywania alkoholu w czasie pracy przez pracownika ani wcześniejsze tolerowanie takich zachowań przez pracodawcę. Spożywanie przez pracownika alkoholu w miejscu pracy może więc uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę nawet wówczas, gdy wcześniej pracodawca tolerował nietrzeźwość pracownika. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę z powodu naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na przebywaniu w miejscu i czasie pracy w stanie nietrzeźwym nie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego tylko z tej przyczyny, że pracodawca wcześniej tolerował nietrzeźwość pracownika (wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 596/99).

Brak dyspozycyjności pracownika

Pracodawca może przyjąć jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjność, rozumianą jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy w czasie na nią przeznaczonym. Takie działanie pracodawcy nie narusza zasad współżycia społecznego. Przeciwieństwem dyspozycyjności w rozumieniu wyżej wskazanym są częste absencje pracownika spowodowane złym stanem zdrowia jego lub dzieci, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności w pracy, które nie tylko powodują konieczność organizowania nagłych zastępstw, ale także nie pozwalają oczekiwać, że w razie potrzeby pracownik ten będzie mógł zastąpić innego pracownika (wyrok SN z 23 stycznia 2001 r., I PKN 191/00).

Ponadto warto dodać, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w nowych warunkach ustrojowych i społeczno-gospodarczych jest w pełni aktualne uznanie, że długotrwała choroba pracownika może stanowić przyczynę wypowiedzenia mu umowy o pracę (wyrok SN z 3 listopada 1997 r., I PKN 327/97).

Beata Superson-Polowiec 

Podstawa prawna:

• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281),

• wyroki Sądu Najwyższego:

- z 4 marca 1999 r. (I PKN 607/98, OSNP 2000/8/308),

- z 1 października 1997 r. (I PKN 315/97, OSNP 1998/14/427),

- z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 645/98, OSNP 2000/11/420),

- z 5 grudnia 2000 r. (I PKN 124/00, OSNP 2002/15/354),

- z 12 grudnia 2001 r. (I PKN 726/00, OSNP 2003/23/566),

- z 10 sierpnia 2000 r. (I PKN 1/00, OSNP 2002/5/112),

- z 13 kwietnia 2000 r. (I PKN 596/99, OSNP 2001/21/638),

- z 23 stycznia 2001 r. (I PKN 191/00, OSNP 2002/18/433),

- z 3 listopada 1997 r. (I PKN 327/97, OSNP 1998/16/476).

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA