Konsekwencje spóźnionej wypłaty wynagrodzenia

Wypłata wynagrodzenia stanowi jeden z ważniejszych, jeśli nie najważniejszy obowiązek pracodawcy. Dokonuje się jej co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (art. 85 i 86 k.p.). Przepisy te określają jedynie minimalną częstotliwość wypłat wynagrodzenia za pracę (układ zbiorowy pracy bądź regulamin pracy czy umowa o pracę może wprowadzić większą częstotliwość wypłat wynagrodzenia). Dodatkowe składniki wynagrodzenia, przysługujące na podstawie innych przepisów, postanowień układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania za okresy dłuższe niż miesiąc, wypłaca się w terminach określonych w tych przepisach lub postanowieniach.

Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, to wynagrodzenie należy wypłacić w dniu poprzedzającym taki dzień.

Co do zasady wynagrodzenie wypłacane jest „z dołu”, tzn. po przepracowaniu okresu, za który się należy. Jeżeli jednak pracownik otrzymuje wypłatę wynagrodzenia „z góry”, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu wynagrodzenia w każdej sytuacji niewykonywania pracy, chyba że za określony czas z mocy przepisu szczególnego zachowuje do niego prawo (uchwała SN z 8 grudnia 1994 r., I PZP 49/94).

Jeżeli pracodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia, pracownik ma prawo do odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody, a opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności (art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

To podstawowe uprawnienie pracownika jest jednocześnie najmniej dotkliwe dla pracodawcy. Odsetki przysługują w wysokości ustawowej, oczywiście jeżeli wyższych nie przewiduje np. układ zbiorowy pracy czy regulamin wynagradzania. Co więcej, pracownik może również dochodzić odsetek od zaległych odsetek od dnia wytoczenia powództwa o nie lub gdy pracodawca zgodził się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (tj. niewypłaconego wynagrodzenia). Odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę należą się także za czas opóźnienia w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (uchwała SN z 19 września 2002 r., III PZP 18/02).

Roszczenie pracownika o odsetki jest ściśle związane ze stosunkiem pracy, gdyż dotyczy odpowiedzialności pracodawcy za niewykonanie obowiązku wypłacenia wynagrodzenia za pracę w miejscu, terminie i czasie określonych w przepisach o wynagrodzeniu. Odsetki za opóźnienie w płatności wynagrodzenia wyrażonego w walucie obcej przysługują pracownikowi w tej samej walucie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.