REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fakultatywne postanowienia w umowie o pracę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy prawa pracy określają pewne niezbędne elementy umowy o pracę. Strony mogą jednak w umowie zamieścić wiele dodatkowych postanowień. Należy jednak pamiętać, że późniejsza rezygnacja z nich będzie wymagała zmiany umowy o pracę.

Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

REKLAMA

REKLAMA

• rodzaj pracy,

• miejsce wykonywania pracy,

wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

REKLAMA

wymiar czasu pracy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• termin rozpoczęcia pracy (art. 29 § 1 k.p.).

To jednak nie wszystko, co powinno znaleźć się w treści umowy. W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Umowa powinna zawierać także zapisy o stosowaniu pewnych systemów czasu pracy - tzw. weekendowego oraz skróconego tygodnia pracy. Są one wprowadzane na wniosek pracownika, a dla ich zastosowania konieczna jest odpowiednia zmiana umowy (bądź wprowadzenie zapisów na ten temat od razu przy zatrudnianiu).

Nie pogarszamy

Przy rozszerzaniu treści umowy o pracę musimy pamiętać bezwzględnie o art. 18 k.p. - zgodnie z nim postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy (czyli nie tylko niż przepisy ustaw i rozporządzeń, ale również np. regulamin wynagradzania - art. 9 k.p.). Regulacje mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Przykład

Strony ustaliły w umowie, że pracownik będzie miał prawo do 18 dni urlopu rocznie, a w zamian za pozostałą cześć urlopu „kodeksowego” otrzyma corocznie wynagrodzenie w wysokości miesięcznej pensji. Taki zapis jest nieważny. Niczego w tym zakresie nie zmienia fakt, że pracownik, podpisując umowę o pracę, wyraża zgodę na wprowadzenie danego rozwiązania.

Dodatkowe postanowienia umowne

Skala możliwych zapisów dodatkowych jest praktycznie nieograniczona.

Do najczęściej występujących można zaliczyć m.in.:

• zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej,

• możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy (art. 33 k.p.),

• dłuższy okres wypowiedzenia w stosunku do pracownika zatrudnionego na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie (art. 36 § 5 k.p.),

• prawo do dodatkowego urlopu, samochodu służbowego, telefonu komórkowego,

• zmiany wysokości świadczeń z tytułu podróży służbowych.

Ograniczenie konkurencji

Zgodnie z art. 1011 k.p., aby zakaz działalności konkurencyjnej obowiązywał, musi zostać zawarta odrębna umowa. Odrębność tej umowy nie musi polegać na fizycznym wyodrębnieniu jej poza umowę o pracę (tzn. podpisanie drugiego dokumentu), ale na tym, że umowa ta ma samodzielny byt prawny. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby umowa o zakazie konkurencji została zawarta równocześnie z umową o pracę lub by odpowiednie zapisy zostały wprowadzone do treści umowy o pracę.

Kodeks nie definiuje pojęcia „działalność konkurencyjna”. Należy uznać, że jest to każda działalność, która wchodzi w zakres działania pracodawcy. Musi ona obiektywnie zagrażać jego interesom, przy czym nie ma znaczenia, czy faktycznie zostały one naruszone. Nie będzie miało znaczenia także to, czy pracownik wykonywał dane działania odpłatnie czy nieodpłatnie ani na jakiej podstawie prawnej.

Wprowadzając do umowy zapisy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej, trzeba pamiętać, aby wyczerpująco wskazać, co rozumiemy przez pojęcie „działalność konkurencyjna”.

Przykład

W umowie o pracę wskazano, że w trakcie zatrudnienia pracownik nie może wykonywać pracy na podstawie stosunku pracy na rzecz firm konkurencyjnych wobec pracodawcy ani prowadzić własnej działalności gospodarczej będącej działalnością konkurencyjną wobec pracodawcy. Przy takim zapisie pracownik może np. świadczyć usługi na rzecz konkurencji na podstawie umowy zlecenia, zasiadać w zarządzie firmy konkurencyjnej jedynie na podstawie samej uchwały powierzającej mu tę funkcję (bez nawiązywania stosunku pracy lub zawierania umowy o zarządzanie).

Wypowiedzenie umowy okresowej

Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

W przypadku gdy strony nie uzgodniły takiej możliwości, do rozwiązania umowy może dojść w drodze:

• zwolnienia bez wypowiedzenia (zarówno zawinionego, jak i niezawinionego przez pracownika) - tutaj jednak zawsze muszą występować jakieś poważne, obiektywne i wymierne podstawy rozwiązania umowy,

• porozumienia stron - na porozumienie stron zgodzić się muszą jednak dwie strony umowy, nie ma zatem możliwości jednostronnego decydowania o rozwiązaniu umowy w tym trybie.

Delegacje

Pracodawca spoza sfery budżetowej może w przepisach wewnątrzzakładowych inaczej, niż to wynika z przepisów powszechnych, uregulować zarówno wysokość świadczeń z tytułu podróży służbowej, jak i zasady ich przyznawania. Dieta za dobę podróży zarówno krajowej, jak i zagranicznej nie może być jednak niższa niż dieta za dobę podróży na terenie kraju (czyli 23 zł). Świadczenia te mogą zarówno ulec zmniejszeniu (co przynosi wymierne efekty zwłaszcza przy delegacjach zagranicznych), jak też zwiększeniu.

Pracodawca nie należący do sfery budżetowej warunki wypłaty należności z tytułu podróży służbowej określa w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (art. 775 § 3 k.p.). W przypadku zatem gdy w firmie nie ma przepisów wewnętrznych, pracodawca nie może narzucić pracownikom zmian w zakresie świadczeń z tytułu delegacji. Wszelkie zmiany w tym zakresie wprowadza się przez odpowiedni zapis w umowie o pracę.

Dodatkowe świadczenia dla pracowników

Proces negocjacyjny przy umowie o pracę nie sprowadza się już często do prostego „to umowa do podpisania”. Kandydat do pracy stawia wymogi często wykraczające poza standardy wynikające z przepisów prawa pracy. Dodatkowymi świadczeniami dobrych pracowników stara się także przyciągnąć pracodawca.

Nie dotyczy to jedynie wynagrodzenia, ale także różnych świadczeń i dodatków. Przykładowo można tutaj wskazać: dodatkowe ubezpieczenie emerytalne, samochód służbowy, dodatkowy urlop wypoczynkowy, opłacanie prywatnej opieki zdrowotnej.

Marek Rotkiewicz

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stażysta w firmie na zupełnie nowych zasadach. 7 najważniejszych założeń planowanych zmian

Stażyści będą otrzymywali określone wynagrodzenie, a pracodawcy będą musieli podpisywać z nimi umowy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło założenia projektu nowej ustawy.

Polska jednym z najbardziej atrakcyjnych kierunków inwestycyjnych w Europie

Globalna relokacja kosztów zmienia mapę biznesu, ale w Europie Środkowej Polska nadal pozostaje jednym z najpewniejszych punktów odniesienia dla firm szukających balansu między ceną a bezpieczeństwem.

Ekspert BCC o wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2026 r.: „po raz pierwszy od wielu lat (rząd) pozwolił zadziałać algorytmowi wpisanemu w ustawę”. W ocenie eksperta, jest to ulga dla pracodawców

Od stycznia 2026 r. wzrośnie zarówno płaca minimalna, jak i minimalna stawka godzinowa. Rząd przyjął w tej sprawie rozporządzenie. Rozporządzenie z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. zostało ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Zamknięcie granicy z Białorusią 2025 a siła wyższa w kontraktach handlowych. Konsekwencje dla biznesu

Czy zamknięcie granicy z Białorusią w 2025 roku to trzęsienie ziemi w kontraktach handlowych i biznesie? Nie. To test zarządzania ryzykiem kontraktowym w łańcuchu dostaw. Czy można powołać się na siłę wyższą?

REKLAMA

Dłuższy okres kontroli drogowej: nic się nie ukryje przed inspekcją? Jak firmy transportowe mogą uniknąć częstszych i wyższych kar?

Mija kilka miesięcy od wprowadzenia nowych zasad sprawdzania kierowców na drodze. Zmiana przepisów, wynikająca z pakietu mobilności, dwukrotnie wydłużyła okres kontroli drogowej: z 28 do 56 dni wstecz. Dla inspekcji transportowych w UE to znacznie rozszerzone możliwości nadzoru, dla przedsiębiorstw transportowych – szereg kolejnych wyzwań. Jak sobie radzić w zupełnie innej rzeczywistości kontrolnej, by unikać kar finansowych i innych poważnych konsekwencji?

Gdy przedsiębiorca jest w trudnej sytuacji, ZUS może przejąć wypłatę zasiłków

Brak płynności finansowej płatnika składek, który zatrudnia powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników. Takimi świadczeniami są zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. W takiej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pomóc i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

Bezpłatny webinar: Czas na e-porządek w fakturach zakupowych

Zapanuj nad kosztami, przyspiesz pracę, zredukuj błędy. Obowiązkowy KseF przyspieszył procesy digitalizacji obiegu faktur. Wykorzystaj ten trend do kolejnych automatyzacji, również w obsłudze faktur przychodzących. Lepsza kontrola nad kosztami, eliminacja dokumentów papierowych i mniej pomyłek to mniej pracy dla finansów.

Pracodawcy będą musieli bardziej chronić pracowników przed upałami. Zmiany już od 1 stycznia 2027 r.

Dotychczas polskie prawo regulowało jedynie minimalne temperatury w miejscu pracy. Wkrótce może się to zmienić – rząd przygotował projekt przepisów wprowadzających limity także dla upałów. To odpowiedź na coraz częstsze fale wysokich temperatur w Polsce.

REKLAMA

Przywództwo to wspólna misja

Rozmowa z Piotrem Kolmasem, konsultantem biznesowym, i Sławomirem Faconem, dyrektorem odpowiedzialnym za rekrutację i rozwój pracowników w PLL LOT, autorami książki „The Team. Nowoczesne przywództwo Mission Command”, o koncepcji wywodzącej się z elitarnych sił specjalnych, która z powodzeniem sprawdza się w biznesie

Rośnie liczba donosów do skarbówki, ale tylko kilka procent informacji się potwierdza [DANE Z KAS]

Jak wynika z danych przekazanych przez 16 Izb Administracji Skarbowej, w I połowie br. liczba informacji sygnalnych, a więc tzw. donosów, skierowanych do jednostek KAS wyniosła 37,2 tys. Przy tym zestawienie nie jest pełne, bowiem nie zakończył się obowiązek sprawozdawczy urzędów skarbowych w tym zakresie. Zatem na chwilę obecną to o 4,2% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy było ich 35,7 tys. Natomiast, zestawiając tegoroczne dane z tymi z I połowy 2023 roku, widać wzrost o 6%. Wówczas odnotowano 35,1 tys. takich przypadków. Poniżej omówienie dotychczasowych danych z Krajowej Administracji Skarbowej.

REKLAMA