REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność za naruszenie zakazu konkurencji

Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca, który na skutek naruszenia przez pracownika postanowień umowy o zakazie konkurencji poniósł szkodę majątkową, może dochodzić jej naprawienia na zasadach określonych w przepisach o odpowiedzialności materialnej pracowników.

Możliwość dochodzenia od pracownika naprawienia szkody wynikającej ze złamania umowy o zakazie konkurencji w czasie zatrudnienia przewiduje art. 1011 § 2 k.p.

REKLAMA

Przesłankami odpowiedzialności materialnej pracownika są:

• istnienie ważnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy,

• naruszenie obowiązku wynikającego z umowy o zakazie konkurencji,

• powstała szkoda,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• wina pracownika oraz

• związek przyczynowy między naruszeniem zakazu konkurencji a powstałą szkodą w mieniu pracodawcy.

Podobnie wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 26 stycznia 2005 r. (II PK 191/04, OSNP 2005/20/313), stwierdzając, że warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej pracownika z tytułu naruszenia zakazu konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (art. 1011 § 2 k.p.) jest zawinione wyrządzenie pracodawcy szkody stanowiącej normalne następstwo naruszenia zakazu konkurencji (art. 114 i 115 k.p.). W myśl art. 114 k.p. pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. Istotne jest jednak, że odpowiedzialność pracowników ma charakter ograniczony. Ponoszą oni odpowiedzialność tylko za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Ponadto zgodnie z art. 116 k.p. pracodawca jest zobowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody. A zatem to na pracodawcy dochodzącym odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez pracownika naruszającego zapisy umowy o zakazie konkurencji spoczywa ciężar dowodu. Pracodawca musi udowodnić nie tylko, że pracownik naruszył zakaz ustanowiony umową, ale także i to, że z tego powodu poniósł szkodę w określonej wysokości oraz że szkoda ta pozostawała w normalnym związku przyczynowym z zawinionym działaniem pracownika.

Rodzaj winy

REKLAMA

Odpowiedzialność materialna pracowników oparta jest na zasadzie winy. Do określenia zakresu tej odpowiedzialności istotne znaczenie ma określenie rodzaju winy pracownika. Szkoda bowiem może być wyrządzona przez pracownika albo z winy umyślnej, albo też z winy nieumyślnej. Wina nieumyślna polega na braku należytej staranności pracownika przy wykonywaniu jego obowiązków wynikających z zawartej umowy. Może ona mieć postać lekkomyślności lub niedbalstwa. Lekkomyślność zachodzi wówczas, gdy pracownik przewiduje możliwość wyrządzenia pracodawcy szkody, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że tego uniknie, natomiast niedbalstwo ma miejsce wtedy, gdy pracownik wprawdzie nie przewiduje możliwości wyrządzenia swoim działaniem szkody pracodawcy, ale może i powinien to przewidzieć. W razie winy nieumyślnej odpowiedzialność pracownika w myśl art. 115 k.p. ogranicza się tylko do wysokości faktycznie poniesionej przez pracodawcę straty, nie obejmuje natomiast utraconych przez niego korzyści, które osiągnąłby, gdyby pracownik nie wyrządził mu szkody. Odpowiedzialność pracownika jest wówczas ograniczona kwotowo, gdyż odszkodowanie nie może przekroczyć 3-miesięcznego wynagrodzenia, przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Inaczej jest, gdy pracodawca zdoła wykazać, że pracownik, naruszając zakaz konkurencji, wyrządził szkodę umyślnie. W takim przypadku odpowiedzialność pracownika ma znacznie szerszy zakres, gdyż obejmuje nie tylko poniesioną przez pracodawcę stratę, ale i utracone przez niego korzyści (np. potencjalne zyski, które zostałyby uzyskane, gdyby nie stracono na skutek działań konkurencyjnych pracownika dotychczasowych klientów). Wprawdzie wykazanie wielkości tych korzyści może być w niektórych sytuacjach dość trudne, to jednak daje ono możliwość odzyskania przez pracodawcę przynajmniej części straconych dochodów. Ponadto w razie udowodnienia pracownikowi winy umyślnej jego odpowiedzialność nie ogranicza się tylko do kwoty 3-miesięcznych zarobków, lecz obejmuje obowiązek naprawienia szkody w pełnej wysokości (art. 122 k.p.). Jest to więc sytuacja zdecydowanie korzystniejsza dla pracodawcy.

Przykład

Adam Z. był zatrudniony jako kierownik magazynu Spółki X. zajmującej się sprzedażą materiałów budowlanych. Pracodawca zawarł z nim umowę o zakazie konkurencji w czasie trwania umowy o pracę. Brat Adama Z. prowadził natomiast hurtownię materiałów budowlanych i był konkurentem Spółki X. Adam Z. działając jako pełnomocnik brata zawarł z jednym ze stałych odbiorców Spółki X. umowę o dostawę cementu o wartości 12 000 zł. Po uzyskaniu informacji o takim postępowaniu Adama Z. Spółka X. rozwiązała z nim umowę o pracę i wystąpiła wobec niego z pozwem o zapłatę kwoty 12 000 zł tytułem odszkodowania. Wskazała, że w wyniku zawarcia przez niego umowy w imieniu brata poniosła szkodę w wysokości 12 000 zł. Tyle uzyskałaby, gdyby jak dotychczas, odbiorca ten kupił u niej cement.

Przedawnienie

Przedawnienie roszczeń pracodawcy z tytułu odpowiedzialności za naruszenie zakazu konkurencji następuje z upływem roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia (art. 291 § 21 k.p.).

Bieg przedawnienia roszczeń określonych w art. 291 § 21 k.p. rozpoczyna się:

• dla 1-rocznego terminu przedawnienia - w dniu, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody,

• dla 3-letniego terminu przedawnienia - w dniu wyrządzenia szkody.

Norma ta dotyczy jednak tylko nieumyślnego wyrządzenia szkody. Natomiast w przypadku umyślnego wyrządzenia szkody przez pracownika łamiącego zakaz konkurencji będzie mieć zastosowanie art. 291 § 3 k.p., który odsyła do art. 4421 k.c., zgodnie z którym przedawnienie wynosi 3 lata, licząc od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. W każdym przypadku roszczenie pracodawcy przedawnia się najpóźniej z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany pracodawca dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia.

Ryszard Sadlik

sędzia Sądu Rejonowego w Kielcach

 

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Piękny umysł. Wiedza o mózgu w analizie preferencji zachowań i postaw człowieka

W dzisiejszym świecie, w którym wiedza neuronaukowa jest coraz bardziej dostępna, a tematyczne publikacje wychodzą poza ramę dyskursu naukowego i pisane są przystępnym językiem, wiedza o mózgu staje się niebywale wartościowym obszarem do codziennego wykorzystania. Warto, aby sięgali po nią również ci, którzy wspierają wzrost ludzi w biznesie i rozwoju indywidualnym.

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

REKLAMA

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

REKLAMA

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA