Pracodawca musi konsultować z załogą decyzje związane z bezpieczeństwem i higieną pracy

Kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną w pracy stanowią jeden z najistotniejszych przejawów ochrony pracy. Ustawodawca statuuje w tym względzie szereg obowiązków i powinności po stronie pracodawcy, których realizacja podlega kontroli właściwych instytucji i organizacji. Poza tym w zakresie bhp w wielu kwestiach pracodawca musi współdziałać z załogą. Współdziałanie to z reguły odbywa się w ramach struktur związkowych. Jednak nawet brak takich organizacji w zakładzie nie zwalnia pracodawcy z obowiązku konsultacji.

Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do konsultowania z pracownikami lub ich przedstawicielami, wszystkich działań podejmowanych w ramach problematyki związanej z bhp. Reprezentanci załogi wybierani są przez zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie nie działają - przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy.

U pracodawców zatrudniających więcej niż 250 pracowników powołuje się komisję bhp jako organ doradczy i opiniodawczy. W takim przypadku niezbędne konsultacje mogą być prowadzone w ramach tej komisji, natomiast uprawnienia z tym związane przysługują pracownikom lub ich przedstawicielom wchodzącym w jej skład.

Pracownicy lub ich przedstawiciele uczestniczący w konsultacjach mają prawo do:

• przedstawiania wniosków w sprawie eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zawodowych,

• wnioskowania o przeprowadzenie kontroli przez inspektorów pracy oraz zastosowanie przez nich środków prawnych przewidzianych w przepisach o Państwowej Inspekcji Pracy, w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia pracowników,

• wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku z udziałem w konsultacjach,

• ochrony przed ponoszeniem jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu swej działalności.

Kodeks pracy nie precyzuje, według jakich zasad konsultacje mają być prowadzone. Oznacza to, że strony mogą przyjąć dowolny tryb uzgodnień. U pracodawcy, który jest zobowiązany do wydania regulaminu pracy, tryb dokonywania konsultacji może być unormowany w tym akcie w części dotyczącej obowiązków w zakresie bhp. Pracodawca, który nie musi wydawać regulaminu, może regulować te kwestie w drodze wewnętrznych zarządzań lub w inny zwyczajowy sposób.

Poza tym konsultacje w zależności od tego, czy są prowadzone z ogółem pracowników, co ma miejsce w mniejszych zakładach, czy też tylko z jego przedstawicielami (w większych zakładach) mogą być prowadzone indywidualnie z każdym pracownikiem z osobna albo na wspólnych spotkaniach. Pracodawca ma obowiązek zapewnić, aby były one prowadzone w odpowiednich warunkach oraz by odbywały się one w godzinach pracy.