Odliczenie VAT naliczonego z faktury zaliczkowej wystawionej przed zapłatą zaliczki

ODPOWIEDŹ

TAK. Zgodnie z większością wydawanych ostatnio orzeczeń, macie Państwo prawo do takiego odliczenia w rozliczeniu za okres, w którym wystawca faktury otrzyma zaliczkę.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 86 ust.1 i ust. 2 pkt 1 lit. b Ustawy o podatku od towarów i usług podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego między innymi o sumę kwot podatku określonych w fakturach potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Państwa wątpliwość i kilka negatywnych dla podatników interpretacji Ministerstwa Finansów wiąże się z tym, że powyższy przepis mówi o fakturach „potwierdzających dokonanie przedpłaty”, w przypadku, gdy przedpłata ta zrodziła u wystawcy faktury powstanie obowiązku podatkowego. W związku z tym, że zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania przedpłaty powstaje z chwilą jej otrzymania, samo wystawienie faktury zaliczkowej nie powoduje powstania obowiązku podatkowego u wystawcy faktury. Ponadto, taka faktura mogłaby zostać uznana za tzw. „pustą” fakturę, bo faktura wystawiona przed dokonaniem przedpłaty nie może potwierdzać jej dokonania, a zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a Ustawy o podatku od towarów i usług nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury w przypadku gdy stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. W związku z tym pojawiło się kilka interpretacji, w których Ministerstwo Finansów przyznawało podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury dopiero po wykonaniu usługi lub otrzymaniu towaru.

Z najnowszych wyroków sądów administracyjnych oraz interpretacji Ministerstwa Finansów wynika jednak, że odliczenie podatku naliczonego z faktury zaliczkowej wystawionej przed dniem zapłaty zaliczki występuje w rozliczeniu za okres, w którym po stronie wystawcy faktury powstanie obowiązek podatkowy, a więc za okres, w którym wpłacona zostanie zaliczka. Zgodnie z art. 86 ust.10 pkt 1 Ustawy o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje wprawdzie w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, jednakże przepis art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b wyraźnie wiąże prawo do obniżenia podatku o podatek wynikający z faktury zaliczkowej z momentem powstania obowiązku podatkowego u wystawcy faktury. Zatem samo otrzymanie faktury zaliczkowej nie daje podatnikowi prawa do odliczenia podatku. Takie prawo powstaje dopiero w momencie, gdy u wystawcy faktury powstanie obowiązek podatkowy, a więc z chwilą otrzymania przez niego przedpłaty.

Tak orzekały na przykład: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku I FSK 1079/09 z 24 czerwca 2010 roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku I SA/Wr 1080/10 czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji numer IPPP1-443-1039/10-2/JL z 22 grudnia 2010 roku.

Ewa Konarska